Transformacja i inne wyzwania energetyki. Dzień pierwszy EKG 2022 (NA ŻYWO)

25 kwietnia 2022, 10:02 Energetyka

Witamy w relacji na żywo z pierwszego z trzech dni Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach. Materiał jest aktualizowany na bieżąco.

EKG 2021. Fot. Michał Perzyński
EKG 2021. Fot. Michał Perzyński

EKG 2022 – dzień pierwszy

18.00

Zakończył się pierwszy dzień Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach. Wracamy jutro o godz. 9.30. Do zobaczenia!

17.45

– Żyjemy w dwóch systemach jednocześnie: starym, jaki znamy, i nowym, który jeszcze jest niedokończony. To powoduje, że ceny i sytuacja na rynku są nieco niestabilne. Z KGHM mamy wspólny projekt badawczo-rozwojowy w obszarze SMR. Małe reaktory jądrowe to przyszłość, dzięki nim możemy stworzyć system energetyczny przyszłości. Mamy też plany, by ciepłownictwo było bezemisyjne – powiedział prezes Taurona.

17.25

– Wszyscy czujemy, że Fit For 55 wymaga rewizji. Jest to myślowa kontynuacja Protokołu z Kyoto. Wtedy Polska miała zmieniony rok bazowy na 1988, a nie 1990, ponieważ wtedy w Polsce miała miejsce zapaść gospodarcza – zaznaczył prezes Taurona Paweł Szczeszek.

17.15

– Kryzys energetyczny był już przed wojną, wojna go zaostrzyła. Wzrosły ceny węgla i gazu, a 24 lutego zmienił zasady gry. Wzrosły też ceny stali, co również ma dla nas znaczenie. Polska jest gotowa do rezygnacji importu gazu i węgla z Rosji, ma opcje, by importować węgiel z innych kierunków. Warunki rynkowe sprawiają, że trudniej jest inwestować – powiedział Frédéric Faroche, prezes Grupy Veolia w Polsce.

16.50

– Mamy wpisane w statut, że zależy nam nie tylko na biznesie, ale też na misji. Konwersja bloków na gazowo-parowe w Elektrowni Kozienice toczy się swoim tempem. Jest to trudne pod względem prawnym i technicznym. Gaz będzie potrzebny i jesteśmy dobrej myśli. Widzimy, że dostępność gazu będzie zapewniona – podkreśla Lech Żak, wiceprezes Enei ds. strategii i rozwoju.

16.42

– Musimy przyspieszyć Zielony Zwrot Taurona. Jesteśmy w przededniu ogłoszenia nowej strategii, gdzie ze szczegółami pokażemy, jakie mamy plany. Dzisiaj Tauron dysponuje 0,5 GW mocy zainstalowanej w OZE. Liczymy na liberalizację ustawy odległościowej, mamy moce wodne i słoneczne – mówi Paweł Szczeszek, prezes Taurona.

– W ciągu trzech lat chcemy zwiększyć moce w OZE do 1,6 GW. Tę moc trzeba czymś bilansować. Potrzebujemy magazynów energii dla OZE i elektrowni pompowo-szczytowych. To wszystko nie wydarzy się bez sprawnej sieci dystrybucyjnej. Wedle szacunków, do 2030 roku Europa wyda na to blisko 400 mld euro – zaznacza prezes Szczeszek.

16.30

Rozpoczął się panel „Zielona transformacja energetyki”.

16.00

Panele dobiegły końca. Ciąg dalszy nastąpi o godz. 16.30.

15.55

Panel „Odnawialne Źródła Energii”

– Chciałbym podziękować wszystkim prosumentom, którzy podjęli trud własnej inwestycji w mikroinstalację fotowoltaiczną. To wysiłek, który podjęło już ponad milion obywateli – zakończył Ireneusz Zyska.

15.20

– Polska ma znakomite warunki wietrzne. Niektóre badania pokazują, że na polskim Bałtyku może powstać nawet 30 GW morskiej energetyki wiatrowej. Rozwój źródeł odnawialnych jest kluczowym elementem bezpieczeństwa energetycznego – zaznacza Joanna Wis-Bielewicz, dyrektor ds. rozwoju rynku Offshore Ørsted Polska.

15.07

– Grupa Orlen chce być ambitną, nowoczesną petrochemią, ale również rozwijać OZE przy wsparciu technologii gazowej. Energa Green Evelopment jest odpowiedzialna za rozwój odnawialnych źródeł energii na lądzie. Dzisiaj stawiamy na projekty własne, jak i akwizycje – mówi Szymon Wojnicki, prezes Energa Green Development, Grupa Orlen.

15.00

Panel „Zielony Ład, zielony biznes”

– Cele neutralności klimatycznej ogłoszone w 2020 roku pozostają dla Orlenu aktualne, chcemy, by nasze działania były zgodne z tą deklaracją. Jesteśmy w trudnym momencie, na rynkach panuje niepewność, a do tego dochodzi wojna. Musimy mieć plan, by odejść od rosyjskich węglowodorów. Musimy zastąpić je węglowodorami z innych źródeł, a w dłuższej perspektywie postawić na technologie takie jak OZE czy atom – podkreśla Karol Wolff.

– Orlen widzi duży potencjał we współpracy z innymi dostawcami, zawarliśmy umowę z Saudi Aramco na dostawy ropy. Szukamy też alternatywnych dostawców paliw, by móc zaspokoić popyt. Musimy przyspieszyć inwestycje w OZE i zastanowić się nad rolą atomu w polskim miksie. Jeśli chodzi o OZE, w grę wchodzi offshore i fotowoltaika, ale także lądowa energetyka wiatrowa, która jest obecnie blokowana regulacyjnie – jest to najtańsze źródło energii – mówi Karol Wolff z PKN Orlen.

14.55

Panel „Odnawialne Źródła Energii”

– Powinniśmy tak skonstruować przepisy, aby uzyskać dekarbonizację polskiej gospodarki. Jeśli mówimy o potrzebie transformacji energetycznej w Polsce, polskie firmy energetyczne powinny mieć szansę przechodzenia na odnawialne źródła energii. Polska ma potencjał, aby budować fabryki, które produkują początkowe elementy łańcucha dostaw, ogniwa służące do tworzenia paneli fotowoltaicznych itp. – podkreślił Ireneusz Zyska.

14.45

– Odnawialne źródła energii stają się priorytetem. Po nowelizacji PEP2040, gdy rada ministrów przyjęła nowe założenia, został wyznaczony ambitny plan, który zakłada 50 procent zużycia energii brutto z OZE. Chcemy tworzyć łańcuch wartości od początku do końca. Stworzymy wiele tysięcy nowych miejsc pracy zarówno w offshore, jak i onshore – powiedział Ireneusz Zyska, sekretarz stanu, pełnomocnik rządu ds. odnawialnych źródeł energii.

14.30

Rozpoczynają się panele „Odnawialne Źródła Energii” i „Zielony Ład, zielony biznes”

14.00

Oba panele dobiegły końca. Ciąg dalszy o godzinie 14.30.

13.50

Panel „Fit For 55”

– Obecnie znajdujemy się w sytuacji zagrożenia inwazji Rosji nie tylko na Ukrainę, ale w przyszłości na inne kraje. Dzisiaj bezpieczeństwo Europy powinno być priorytetem. Sankcje, które zostały nałożone przez Polskę wobec Rosji, również rodzą konsekwencje i zmieniają podejście do transformacji energetycznej. Powinniśmy być solidarni i apeluję o to, żebyśmy byli tacy również w Unii Europejskiej. Wojna na Ukrainie pokazuje, jak szybko można stracić bezpieczeństwo energetyczne – powiedział prezes PGE.

– Nie możemy doprowadzić do sytuacji, w której energia przestanie być dobrem podstawowym, a będzie ekskluzywnym. Dostosowanie projektów unijnych, które są prezentowane w przestrzeni publicznej, powinno być wspólnym celem. Europa musi zadbać o swoją gospodarkę, aby nie zostać w tyle w wyścigu z innymi, np. Chinami – podkreślił Wojciech Dąbrowski.

13.40

Panel „Fit For 55”

– Chciałem zapewnić Panią Kadri Simson, że cały polski sektor jest w trakcie transformacji i chce się transformować. Pakiet Fit For 55 należy dostosować do możliwości poszczególnych państw. Transformacja w tak ambitnym harmonogramie, który proponuje Unia Europejska, jest obecnie niemożliwe technicznie i finansowo – podkreślił prezes Polskiej Grupy Energetycznej Wojciech Dąbrowski.

13.30

Panel „Europejski Rynek Gazu”

– Po pierwsze, w ciepłownictwie mamy do czynienia z infrastrukturą, która jest wysłużona. Po drugie, w ciepłownictwie mówimy o jednostkach, które muszą być dostępne. Muszą to być pewne źródła, które dostarczają ciepło do klientów. Trzeba podejmować decyzje – odchodzimy od węgla z powodu kryzysu klimatycznego, trzeba to robić już dzisiaj – mówi Dalida Gepfert, prezes Veolia Energia Poznań.

13.20

Panel „Fit For 55”

– Polska ma taki potencjał, że nie obawiałbym się pakietu Fit For 55. Tylko determinacja i konsekwencja rządzących może przynieść sukces transformacji energetycznej – twierdzi Jerzy Buzek, poseł do Parlamentu Europejskiego.

13.05

Panel „Europejski Rynek Gazu”

– Mamy pewnych kluczowych dostawców gazu, a na rynku globalnym doszło do zmian. Wzrost cen gazu miał wspływ na wzrost cen energii – mimo EU ETS opłacało się produkować energię z węgla. Wojna i sankcje będą mieć wpływ na podaż i popyt. Rynek działa zawsze – ktoś coś oferuje, a inni kupują, bądź nie. Limity cenowe są jednym z wielu pomysłów. Na pytanie o przyszłość gazu będziemy mogli odpowiedzieć gdy ustabilizuje się sytuacja globalna. Dużą rolę odegra tu Unia Europejska. Gdyby Europa zdecydowała, że będzie importować więcej LNG, to zmieni to sytuację na rynku LNG. To duży test dla gospodarek i tego, jak układać ekonomikę energetyki, by poradziła sobie z nową sytuacją – mówi Piotr Zawistowski, prezes Towarowej Giełdy Energii (TGE).

12.55

Panel „Fit For 55”

– Polska chce, aby węgiel został uznany za paliwo przejściowe w drodze do transformacji energetycznej. W ostatnich latach, naznaczonych pandemią koronawirusa, podwoiliśmy moc zainstalowaną OZE. Osiągnęliśmy cel Komisji, który został wyznaczony na poziomie 15 procent. Wspólna praca z Urzędem Regulacji Energetyki czy takimi firmami jak Polska Grupa Energetyczna przynosi efekty. Już dzisiaj możemy się pochwalić nowymi mocami OZE i planem budowy ponad 11GW mocy do 2025 roku – mówi Ireneusz Zyska.

12.50

Panel „Fit For 55”

– Rosja stosuje szantaż energetyczny. W XXI wieku nie spodziewaliśmy się takiej sytuacji, powinniśmy na nowo zdefiniować założenia polityki unijnej odnośnie energetyki. Każde państwo Unii Europejskiej ma inny miks energetyczny. Polska wskazała nowe cele i zwiększenie zużycia energii ze źródeł odnawialnych. Potrzebujemy zmian legislacyjnych, które pozwolą na skuteczną transformację energetyczną – zaznacza Ireneusz Zyska, sekretarz stanu, pełnomocnik rządu ds. odnawialnych źródeł energii.

12.45

Panel „Fit For 55”

– Obecnie jesteśmy w zupełnie innej sytuacji niż dwa lata temu. Nie możemy jednak przeprowadzić transformacji z dnia na dzień. Potrzebujemy wspólnych celów w wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii. Niektóre sektory mogą wymagać bardziej skomplikowanych rozwiązań niż inne. Stworzyliśmy mapę sektorów i ich emisyjność – podkreśla Simson.

12.40

Panel „Europejski Rynek Gazu”

– To szczególny czas, to czas wojenny. Determinuje to również dyskusje i analizy dotyczące rynku. Rynek gazu został zrujnowany jesienią zeszłego roku, manipulując cenami gazu. Rynek nie miał kontroli nad cenami gazu – wzrost o 1000 procent to coś niebywałego. Ci, którzy kupowali rosyjski gaz na rynku europejskim znaleźli się w bardzo trudnej sytuacji. Ci, którzy lepiej się przygotowali do uniezależnienia od rosyjskiego dyktatu, mają lepiej, a ci, którzy uważali, że nic się nie zmieni, mają problem. Polska jest przygotowana stosunkowo dobrze, niezależnie od manipulacji rynkowych i wojny, mamy strategię uniezależnienia się od Rosji, i to, co zamierzyliśmy sześć lat temu, jest w tym roku realizowane. Gaz z Baltic Pipe popłynie do Polski w październiku tego roku, mamy interkonektory ze Słowacją i Litwą. To, co się dzieje na rynku europejskim jest ważne również dla nas, ponieważ dostawcy gazu w Polsce kupują gaz na giełdzie europejskiej, a zatem cena i dostępność gazu mają znaczenie. Nadzieją Europy dzisiaj jest LNG. W Europie ilość terminali jest teoretycznie wystarczająca, by zastąpić to, co jest kupowane w Rosji – mówi pełnomocnik rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej Piotr Naimski.

– Być może trzeba się będzie spodziewać niedoboru gazu w Europie przez 2-3 lata. OZE wymagają bilansowania, gaz może się okazać konieczny w wielu przypadkach. W Polsce nie będziemy przestawiać elektroenergetyki w nieskończonej ilości; chcemy mieć go tyle, by w sposób bezpieczny równolegle rozbudowywać OZE i budować atom – zaznacza Naimski.

12.35

Panel „Fit For 55”

– Energetyka, ekonomia i bezpieczeństwo są ze sobą połączone. Cała Unia Europejska chce być niezależna od dostaw z Rosji. Rozwiązania w sektorze odnawialnych źródeł energii mają w tym pomóc – powiedziała Kadri Simson, unijna komisarz ds. energii.

– Chcemy wypracować system, który będzie zintegrowany. Potrzebujemy skutecznych rozwiązań w ciepłownictwie i odnawialnych źródłach energii. Europa musi przyspieszyć transformację w obliczu obecnej sytuacji – podkreśla Simson.

12.25

O godzinie 12.30 rozpoczną się panele „Fit For 55” i „Europejski Rynek Gazu”.

11.50

– Unia Europejska musi stać za Ukrainą. Wojna pokazała, że musimy porzucić nasze uzależnienie od rosyjskich surowców energetycznych jak najszybciej. Od 2009 roku powstało w UE 12 nowych terminali LNG. Rozmawiamy o dostawach z USA i Katarem o nowych dostawach. Musimy dywersyfikować dostawców, potrzebujemy w UE więcej przepustowości dla infrastruktury LNG. Musimy też inwestować w OZE, efektywność energetyczną i wodór. Do końca maja Komisja Europejska zaprezentuje strategię „Repower EU”, która będzie miała na celu zmniejszenie zależności od Rosji. Musimy zapełnić nasze magazyny gazu i wprowadzimy przepisy, przez które magazyny gazu w UE będą musiały być zapełnione w 80 procentach przed rozpoczęciem sezonu grzewczego. Utrzymamy też funkcjonowanie istniejącej infrastruktury gazowej. Dzięki temu będziemy lepiej przygotowani na następną zimę i turbulencje spowodowane przez Rosję – mówi Kadri Simson, europejska komisarz ds. energii.

– Gaz może płynąć do Ukrainy także z zachodu, przez Słowację i Węgry. Ukraina ma duży potencjał, by być producentem wodoru czy biometanu. Kraj ten ma do odegrania dużą rolę do odegrania w procesie transformacji energetycznej – zaznacza Kadri Simson.

11.40

Bycie poza Unią Europejską pozwala nam wdrażać sankcje wobec Rosji szybciej, co jest ważne biorąc pod uwagę londyńskiego City dla rynków finansowych. W Wielkiej Brytanii byliśmy zszokowani rosyjskim barbarzyństwem jak wszyscy w Europie. Podobnie jak Polska, mamy realistyczne spojrzenie na Władimira Putina, dostarczamy broń i szkolimy ukraińskich żołnierzy. Musimy sprawić, by mniej pieniędzy szło do Moskwy w związku z zakupami surowców energetycznych. Z drugiej strony jak najwięcej broni powinno trafiać do Ukrainy – mówi Greg Hands, minister biznesu, energii i strategii przemysłowej, Wielka Brytania.

11.35

– Rosja to nie partner, to zagrożenie, i tak samo powinna być traktowana. W Europie panował paradygmat, że handel z Rosją to sposób, by okiełznać niedźwiedzia. Musimy trzymać się razem jak Europejczycy i unikać rosyjskiej gry „dziel i rządź”. Po pierwsze, powinniśmy stworzyć nasz europejski system odstraszania. Potrzebujemy europejskich sił zbrojnych. Jesteśmy bogaci, ale jesteśmy słabi. Musimy być partnerami dla Stanów Zjednoczonych i Wielkiej Brytanii. Po drugie, musimy zrezygnować z importu surowców energetycznych z Rosji. Wierzę, że jest to możliwe, Polska wykonuje tu dobrą pracę, inne kraje w Europie również działają w tym kierunku – podkreśla Mikuláš Dzurinda, prezes Rady Ministrów Słowacji w latach 1998-2006, minister spraw zagranicznych w latach 2010-2012.

11.25

– Wojna pokazała, że kondycja Zachodu nie jest zła. Ostatnie lata pokazały, że wysiłki Rosji, by osłabiać Zachód, nie były efektywne. Dzisiaj jest najwyższy czas, by zatrzymać finansowanie rosyjskiej machiny wojennej i przerwać zakupy gazu i ropy z Rosji – powiedział Szymański.

– Zachód utrzyma jedność, jeśli zrozumie jak ważne to jest dla Ukrainy, ale i dla nas samych. To dramatyczny test dla naszej woli politycznej, kim chcemy być na świecie. Europa spędziła lata na deliberacjach nad swoją rolą w świecie. To właściwy moment, by odpowiedzieć sobie czemu ma służyć autonomia polityczna Unii Europejskiej. Pierwsze dni po wojnie pokazały jak możemy się nawzajem wzmocnić, w swoim interesie. Tylko razem możemy się obronić przed agresją Rosji, nie tylko wobec Ukrainy, ale zachodniemu modelowi cywilizacyjnemu. Trzeba pamiętać, że przed wojną nie było to takie oczywiste – mówi Konrad Szymański, wiceminister spraw zagranicznych.

11.15

– W związku z wojną jest pilna potrzeba działania. Po pierwsze potrzebujemy przywrócenia integralności terytorialnej i pokonanie autokracji i tyranii, by zatrzymać zbrodnie wojenne. Potrzebujemy zwycięstwa, by pokonać zło, które ma miejsce na naszej ziemi. Uczyniliśmy wiele, by cena tej wojny dla Rosji była jak najwyższa. Surowe sankcje wobec Moskwy pokazały jedność Zachodu. Ukraina walczy nie tylko dla siebie, ale przede wszystkim o wartości takie jak wolność i demokracja. Ukraińcy płacą za to krwią od pierwszego dnia wojny. Potrzebujemy broni, by bronić siebie, naszej ziemi i naszych wartości. Jest to największy priorytet w negocjacjach międzynarodowych. Żeby wygrać, konieczne jest nakładanie sankcji. Trzeba zrezygnować z importu ropy i gazu. Rozumiemy, że wasze gospodarki mogą na tym stracić, ale macie wspólny rynek i na pewno sobie poradzicie. W rosyjskiej doktrynie jest jasno zapisane, że handel gazem ma służyć celom politycznym. Pieniądze za gaz wydawane są na broń, którą zabija się kobiety i dzieci – Olha Stefaniszyna, wicepremier Ukrainy.

10.35

– Jestem przekonany, że stosunki z Rosją ulegną zmianie i nie będzie powrotu do tego, co było wcześniej. Na naszych oczach powstaje nowy porządek geopolityczny. Od dawna nie musieliśmy brać udziału w wielkich wydarzeniach międzynarodowych. Europa jest naszym sojusznikiem w zmaganiach o wolność. Putin zaatakował nie tylko Ukrainę, ale też bezpieczeństwo energetyczne czy żywnościowe. Długo przed inwazją wywołał kryzys energetyczny, potem przyszedł kryzys na granicy z Białorusią. Broń Putina to Putinflacja, którą chce zniszczyć normalną odbudowę gospodarczą – zaznacza premier Morawiecki.

10.33

– Europa już raz po straszliwej wojnie potrafiła się podnieść z gruzów i stworzyć odpowiednie instytucje, by stworzyć płaszczyznę do pokojowego istnienia. Dziś musimy myśleć poza dotychczasowymi schematami. Tworzymy plan odbudowy i nadziei dla Ukrainy i Europy, który będzie się opierać na nowych założeniach geopolitycznych. Dzisiaj można sparafrazować powiedzenie Billa Clintona, „Geopolityka, głupcze!”. Wmawiano nam, że nasza postawa wobec Rosji to postawa rusofobiczna. Nie obawiam się zerwania handlu z Rosją, tylko tego, że szybko znajdą się tacy, którzy będą chcieli te łańcuchy odtwarzać. Musimy stworzyć tamę dla rosyjskiej agresji i nie godzić się na to, by było tak, jak było – podkreśla Morawiecki.

10.25

– Polska i Europa są w oku gospodarczego cyklonu. Pandemia była tu czarnym łabędziem. Po 24 lutego mamy wrażenie, że nad europejskie niebo nadleciał cały klucz czarnych łabędzi. Jest to bardzo niebezpieczna mieszanka – zakłócone łańcuchy dostaw, wzrost cen energii, żywności, surowców, mała skłonność do inwestycji. Uważam jednak, że przyszłość nie musi malować się w czarnych barwach, jesteśmy na dobrej drodze, by przezwyciężyć wszystkie problemy. Potrzebujemy odpowiedniego rozwiązania na Ukrainie, czyli utrzymania jej niepodległości i opuszczenia jej przez rosyjskich żołnierzy – mówi premier Mateusz Morawiecki.

10.02

Witamy w relacji na żywo z pierwszego dnia Europejskiego Kongresu Gospodarczego. Będziemy relacjonować dla Państwa panele i wydarzenia związane z tematami energetycznymi i klimatycznymi. Niebawem zaczyna się sesja inauguracyjna.

Opracowali Michał Perzyński, Jędrzej Stachura i Mariusz Marszałkowski

Transformacja energetyczna a obecna sytuacja geopolityczna podczas TOGETAIR 2022 (NA ŻYWO)