W dniach 26 i 27 marca 2015 r. miała miejsce czwarta już edycja Forum poświęconego problematyce produkcji, kontraktowania, logistyki i zagospodarowania biomasy. Było to pierwsze tego rodzaju i tej rangi spotkanie branży biomasowej po podpisaniu przez Prezydenta RP Ustawy o Odnawialnych Źródłach Energii.
W odpowiedzi na zmieniające się stopniowo otoczenie formalno – prawne i rynkowe w obszarze gospodarki odpadami, które posiadają potencjał w obszarze możliwości ich energetycznego wykorzystania, program tej edycji Forum wzbogacono o zagadnienia związane z szeroko pojętym potencjałem paliw alternatywnych wytwarzanych na bazie odpadów dla celów energetycznych.
Tak jak poprzednia edycja Forum, również i to wydarzenie przybliżyło uczestnikom możliwości pozyskiwania, przetworzenia, transportu i energetycznego wykorzystania nie tylko biomasy ale także wykorzystywanych na cele energetyczne paliw alternatywnych, w tym zapoznanie się z najnowszymi regulacjami oraz innowacyjnymi rozwiązaniami w tym zakresie dla sektora energetycznego i sektora produkcji cementu.
W Forum udział wzięli przedsiębiorcy z szeroko pojętej branży energetycznej z całego kraju m.in. elektrownie, elektrociepłownie, przedsiębiorstwa energetyki cieplnej, przemysłowi odbiorcy energii, dostawcy i producenci biomasy a także firmy zajmujące się produkcją urządzeń na potrzeby zaplecza logistycznego i transportowego związanego z wytwarzaniem energii z biomasy i paliw alternatywnych.
Wybór miejsca konferencji nie był przypadkowy. To właśnie w Połańcu w roku 2004 podjęto decyzję o rozpoczęciu współspalania biomasy na skalę przemysłową a w roku 2012 przekazano do eksploatacji „Zielony Blok” – największy na świecie blok energetyczny spalający biomasę, należący do koncernu GDF Suez, którego filia GDF Suez Energia Polska pełniła funkcję Gospodarza Honorowego konferencji.
To wyjątkowe wydarzenie Patronatem Honorowym objął Minister Gospodarki Janusz Piechociński oraz Prezes Urzędu Regulacji Energetyki Maciej Bando a także Starosta Powiatu Staszowskiego Michał Skotnicki i Starosta Powiatu Kieleckiego – Michał Godowski.
Już po raz czwarty, Patronat Merytoryczny nad tematyką konferencji sprawował Instytut Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu, instytut badawczy realizujący pełen zakres prac badawczych, eksperckich i doradczych w zakresie energetycznego wykorzystania biomasy.
Partnerem Merytorycznym wydarzenia po raz kolejny została również firma certyfikacyjna SGS Polska Sp. z o.o.
W pierwszym Panelu konferencji, zatytułowanym „Aktualne regulacje prawne wspierające wytwarzanie energii z biomasy i odpadów biodegradowalnych” uczestnicy konferencji wysłuchali następujących prezentacji:
Mariusz Radziszewski, Naczelnik w Departamencie Energii Odnawialnej Ministerstwa Gospodarki przedstawił w prezentacji „Wejście w życie ustawy o OZE – zakres działań przygotowawczych” informację o skutkach wejścia w życie Ustawy o Odnawialnych Źródłach Energii oraz stan prac nad następującymi projektami rozporządzeń Rady Ministrów:
Rozporządzenie w sprawie maksymalnej ilości i wartości energii elektrycznej z odnawialnych źródeł energii, w tym o stopniu wykorzystania mocy mniejszym niż 4000 MWh/MW/rok, która może być sprzedana w drodze aukcji w 2016 r (termin na jego wydanie to: do dnia 31 maja 2015 r. (art. 208 ust. 2 Ustawy o OZE).
Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie maksymalnej ilości i wartości energii elektrycznej wytworzonej w instalacjach OZE o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 1 MW, jaka powinna zostać sprzedana w drodze aukcji w 2016 r (termin na jego wydanie to: do dnia 15 czerwca 2015 r. (art. 209 ust. 1 Ustawy o OZE).
Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie sposobu weryfikacji biomasy, biopłynów, drewna innego niż pełnowartościowego oraz substratów do produkcji biogazu rolniczego, oraz sposób dokumentowania ich pochodzenia na potrzeby systemu wsparcia; okres jego obowiązywania to od 1 stycznia 2016 r. (art. 119 Ustawy o OZE).
Przedstawiona została także informacja dotycząca realizowanych działań w obszarze powołania Operatora Rozliczeń Energii Odnawialnej S.A.
Mecenas Katarzyna Szwed-Lipińska, Dyrektor Departamentu Systemów Wsparcia Urzędu Regulacji Energetyki przedstawiła nowe regulacje prawne dotyczące źródeł wytwarzających z biomasy w kontekście „Ustawa o OZE – „stary” i „nowy” system wsparcia w kontekście Komunikatu Komisji Europejskiej Wytyczne w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią w latach 2014-2020 (Dz. Urz. UE z 28 czerwca 2014 r., seria C, Nr 200, s. 1),
Profesor Jarosław Zuwała z Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla w prezentacji pt. „Rynek paliw alternatywnych – proponowane zmiany legislacyjne umożliwiające produkcję i wykorzystanie paliw z odpadów” omówił uwarunkowania prawne i bariery formalne uniemożliwiające pełnoskalowe wdrożenie paliw alternatywnych jako źródła energii w przemyśle energetycznym. Postawiona została teza, że bez zastosowania procesów termicznych nie uda się rozwiązać problemu zagospodarowania odpadów w Polsce, w tym całego strumienia paliw SRF, które są w coraz większej ilości wytwarzane w istniejących i nowopowstających instalacjach RIPOK, których obecnie pracuje w Polsce już ponad 100. Sektor energetyki będzie zainteresowany możliwością wykorzystania paliw wtórnych do swoich instalacji (najprawdopodobniej nowoprojektowanych), jednakże pod warunkiem „jasnych reguł gry” i klarownej wizji biznesowej. Logistyka i technologia nie stanowią tutaj istotnych barier przy czym głównym problemem będzie zapewnienie gwarancji pozyskania odpowiedniej ilości paliwa w najkrótszej perspektywie 10-15 lat.
Drugi Panel konferencji nosił nazwę „Biomasa i odpady biodegradowalne – innowacyjne technologie energetycznego wykorzystania” i należał do zarówno do przedstawicieli „konsumentów” biomasy, gdzie swoimi doświadczeniami w zakresie wykorzystania biomasy dla produkcji energii podzielił się Marek Ryński, Dyrektor Biura Zarządzania Majątkiem, GDF SUEZ Energia Polska S.A. – w prezentacji „GDF Suez Połaniec pionierem energetycznego wykorzystania biomasy”. W niezwykle interesującym wystąpieniu, dyrektor Ryński przedstawił ewolucję technologiczną wykorzystania biomasy dla celów energetycznych na przykładzie GDF Suez Połaniec. W perspektywie 10 lat elektrownia ta przeszła drogę od realizacji współspalania biomasy leśnej w istniejących kotłach poprzez współspalanie biomasy drzewnej z biomasą typu agro a kończąc na realizacji największego na świecie bloku energetycznego spalającego biomasę w technologii fluidalnej.
Najbogatszymi obecnie doświadczeniami w obszarze wykorzystania paliw alternatywnych może poszczycić się sektor wytwarzania cementu. Doświadczenia Grupy Ożarów SA w tym zakresie przedstawiła Pani Marzena Jasińska – Łodyga, Szef Ochrony Środowiska tego koncernu. Jej prezentacja pt. „Środowiskowe aspekty współspalania paliw alternatywnych w piecach do wypału klinkieru” ukazała korzystne cechy procesu wypalania klinkieru, umożliwiające energetyczne wykorzystanie odpadów – paliw alternatywnych o kodzie 191210 jako paliwa. Specyficzna atmosfera i wysoka temperatura charakteryzująca proces wypału klinkieru pozwala na spełnienie standardów emisyjnych i wymagań procesowych a co istotne, piece do wypału klinkieru, nie wymagają kapitałochłonnych modernizacji, aby spełnić przyszłe wymogi wynikające z tzw. Konkluzji BAT.
W prezentacji pt. „Formalne aspekty certyfikacji systemów łańcucha dostaw w kontekście certyfikacji systemu opartego na zasadach należytej staranności (SNS)”, p. Adam Sarnaszek, Dyrektor Branży Certyfikacji i Audytu (S & S.C.), SGS Polska Sp. z o.o. oraz Agnieszka Kędziora – Urbanowicz, Senior Certification Specialist, (S & S.C.), SGS Polska Sp. z o.o. jako najważniejsze elementy systemu należytej staranności wskazali śledzenie dokumentacji pochodzenia biomasy na cele energetyczne, kontrolę i audyty wstępne i okresowe miejsc wytwarzania biomasy na cele energetyczne w celu ich uwierzytelnienia a także na niezbędność realizacji okresowych przeglądów w nadzorze systemu SNS dla nadzoru nad wydanym certyfikatem w regularnych odstępach czasu nie dłuższych niż 12 miesięcy celem upewnienia się, że odpowiedzialne podmioty stosują właściwe procedury i system SNS jest skuteczny.
Kolejna prezentacja pt. „Eko-Ash. Nawóz na bazie popiołów ze spalania biomasy w elektrowniach. Wyniki badań przemysłowych” przedstawiona była przez Grzegorza Pelczar, Koordynatora ds. Badawczo – Technicznych ELPOLGISTYKA Sp. z o.o. W trakcie realizacji tego współfinansowanego z Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka projektu dowiedziono, że popiół pozyskiwany z „Zielonego Bloku” pozwala na efektywną regenerację podstawowego wskaźnika żyzności gleby, jakim jest odczyn a także że potencjalna wartość nawozowa tego jest tym większa, im większy udział w spalanej biomasie stanowi drewno.
Drugą część pierwszego dnia obrad stanowił Panel Dyskusyjny, którego roboczym tytułem były: „Oczekiwania względem dostawców biomasy i odpadów biodegradowalnych – doświadczenia, bariery, szanse”. Prezentację wprowadzającą pt. „Miejsce producentów i dostawców biomasy w obliczu nowej ustawy o OZE” do panelu wygłosił Bogdan Warchoł, Dyrektor ds. Produkcji Peletu i Handlu Surowcami Energetycznymi, Polenergia SA zaś moderatorem był dr hab. inż. Jarosław Zuwała, prof. nadzw. Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu. W gronie panelistów znaleźli się:
Piotr Rogóż, Członek Zarządu, Director Energy Management, GDF SUEZ Energia,
Krzysztof Buczek, Dyrektor ds. Obrotu Biomasą, Veolia Energia Polska S.A.,
Tomasz Szynol, Szef Biura Zakupów, Tauron Polska Energia SA,
Jarosław Rak, Prezes Zarządu, PoliTrade Sp. z o.o.
Bogdan Warchoł, Dyrektor ds. Produkcji Peletu i Handlu Surowcami Energetycznymi, Polenergia S.A.
W trakcie panelu poruszono następujące zagadnienia:
Czy energetyka zawodowa gotowa jest do podjęcia tego wyzwania i produkcji energii z paliw alternatywnych? Jakie są najistotniejsze bariery i ryzyka z tym związane? Jak należałoby sformułować stosowne zachęty formalno-prawne i jak je później efektywnie realizować?
Czy wobec trosk wyrażanych przez przedstawicieli Rządu RP (por. http://www.portalsamorzadowy.pl/gospodarka-komunalna/stanislaw-gawlowski-nie-bedzie-zgody-na-nowe-spalarnie,68462.html) rozwój segmentu „spalarniowego” nie będzie obarczony nadmiernym ryzykiem? Czy wykorzystanie dedykowanych instalacji do energetycznego wykorzystania paliw alternatywnych (w miejsce zmieszanych odpadów komunalnych) nie byłoby zatem właściwsze? Jak w takim przypadku zadbać o logistykę takiego paliwa i czy doświadczenia z zakresu logistyki biomasy mogą zostać tutaj wykorzystane?
Czy dotychczasowe doświadczenia sektora cementowego w zakresie energetycznego wykorzystania biomasy i paliw alternatywnych w piecach do produkcji klinkieru mogą być pomocne dla sektora energetycznego? Jakie są aspekty środowiskowe tego procesu? Czy zauważono bariery logistyczne tego procesu? Co z jakością paliw alternatywnych? Czy tylko paliwa alternatywne czy również alternatywne surowce mają szansę na wykorzystanie? Jak blisko jesteśmy od zero-emisyjnej/zero-odpadowej produkcji w sektorze cementowym?
Czy dostawcy biomasy są „świadomi praw i obowiązków”? Podpisana niedawno przez Prezydenta RP ustawa o OZE zawiera zapisy, które wymagają składania przez producenta energii oświadczeń mówiących o braku zanieczyszczeń biomasy paliwami kopalnymi czy substancjami nie wykazującymi biomasowego charakteru. Obowiązek ten zatem będzie być może bardziej niż do tej pory skrupulatnie egzekwowany w przypadku umów z indywidualnymi dostawcami biomasy. Jak uczciwi dostawcy biomasy mogą zabezpieczyć się przed nieuczciwością swoich poddostawców by nie paść ofiarą złożonych oświadczeń? Czy jest to w ogóle możliwe? Stawiana jest w ostatnim czasie teza, że ustawodawca wprowadzając obowiązek „oświadczeń o jakości biomasy” uniknął konieczności precyzowania zakresu i sposobu funkcjonowania mechanizmów kontrolnych w zakresie uwiarygadniania jakości biomasy, pozostawiając do swobodnej oceny danego podmiotu w konsekwencji również Regulatora. Czy jest to właściwe posunięcie i czy skutki jego działania będą właściwe? A jeżeli tak to dla kogo?
Czy energia z odpadów inna niż w sektorze „spalarniowym” ma w ogóle rację bytu? Czy paliwa z odpadów mają szansę stać się towarem rynkowym i surowcem energetycznym z prawdziwego zdarzenia? Jakie są ku temu szanse i zagrożenia? Swego czasu „modny” był outsourcing w zakresie energetyki przemysłowej – polegający na wydzielaniu zakładowych elektrociepłowni i ciepłowni ze struktur przedsiębiorstw i przekazywaniu zarządzania nimi specjalistycznym firmom. W przejętych obiektach prowadzone były niezbędne modernizacje lub tez budowane były zupełnie nowe urządzenia. Czy analogiczny „outsourcing” w zakresie produkcji energii z odpadów (w tym SRF-u) i sprzedaży elektryczności/ciepła podmiotom działającym na lokalnych rynkach byłby ekonomicznie opłacalnym działaniem? Kto mógłby na tym skorzystać a kto stracić?
Podkreślić należy bardzo aktywny udział uczestników konferencji w dyskusji panelowej, co potwierdziło właściwość doboru tematyki na potrzeby tego panelu ale także całości zakresu merytorycznego konferencji.
Po części konferencyjnej uczestnicy wzięli udział w uroczystej kolacji, która była doskonałą okazją do dalszych rozmów kuluarowych wśród przyjaciół z branży jak również do nawiązania nowych kontaktów biznesowych między innymi za sprawą organizowanego po raz kolejny, z dużym zainteresowaniem i aktywnością wszystkich obecnych, „speed datingu”.
Na zakończenie części oficjalnej kolacji wśród uczestników konferencji rozlosowano upominki od Sponsorów i Partnerów Forum m.in. Partnera Merytorycznego Forum – firmy SGS Polska, Partnera Logistycznego – firmy CTL Logistics oraz Partnera – firmy Veolia Energia Polska.
Drugi dzień obrad rozpoczął mgr inż. Mariusz Mastalerz, Kierownik ds. Technicznych Zespołu Laboratoriów i Organizatora Badań Biegłości Instytutu Chemicznej Przeróbki Węgla w Zabrzu prelekcją pt. Organizacja rundy badań biegłości PT – stałe paliwa wtórne (SRF) – badania wstępne”. Całokształt aspektów obejmujących kontrolę jakościową dostaw i zużycia na cele energetyczne elektrowni w Połańcu w prezentacji pt. „10 lat doświadczeń w obszarze badań biomasy na cele energetyczne we współpracy z GDF SUEZ Energia Polska S.A.” przedstawiła Danuta Woszczek, Prezes Zarządu, ELPOLAB Sp. z o.o..
Kwestię możliwości zagospodarowania ubocznych produktów spalania biomasy przedstawiła prof. nzw. dr hab. Małgorzata Ulewicz, Pełnomocnik Rektora ds. naukowo-badawczych i innowacji Politechniki Częstochowskiej w prezentacji pt. „Perspektywy i możliwości wykorzystania ubocznych produktów spalania biomasy” zaś kilkuletnie już doświadczenia eksploatacyjne związane z funkcjonowaniem nowego bloku przedstawili Panowie Mariusz Damasiewicz – Specjalista ds. blokowych Wydziału Eksploatacji oraz Stanisław Nowak – Specjalista ds. Blokowych Biura Zarządzania Majątkiem – obaj reprezentujący GDF SUEZ Energia Polska S.A. w prezentacji pt. „Zielony blok w Elektrowni Połaniec – Doświadczenia z Eksploatacji kotła CFB oraz układu transportowego paliwa do kotła CFB”
Forum zakończyło zwiedzanie „Zielonego Bloku” w Elektrowni Połaniec – największego na świecie bloku opalanego w 100% biomasą, którego moc wynosi 205 MW, w którym uczestnicy chętnie i z zainteresowaniem wzięli udział.
Jak podsumowała Renata Kałużna, Dyrektor Zarządzający, powermeetings,eu – w IV Forum Biomasy powermeetings.eu udział wzięło jak zwykle wielu przedstawicieli branży, w Połańcu gościliśmy prawie 300 uczestników co udowadnia, iż takie wydarzenia są niezbędne, a nasze już na stałe wpisało się w kalendarz spotkań wiosennych, propagując wykorzystywanie tego źródła energii. Mamy nadzieję, że poprzez organizację Forum i obecność wszystkich podmiotów działających na rynku od regulatorów poprzez producentów i odbiorców biomasy przyczyniamy się do zacieśnienia współpracy między Państwem oraz dalszego rozwoju branży”
Serdecznie dziękujemy wszystkim prelegentom, uczestnikom i partnerom! W szczególności firmie GDF SUEZ Energia Polska za wsparcie organizacyjne oraz gościnę na terenie zakładu w Połańcu oraz Instytutowi Chemicznej Przeróbki Węgla i firmie SGS Polska za wsparcie merytoryczne. Po raz kolejny wspólnie udowodniliśmy, iż nasze Forum jest najważniejszym wiosennym spotkaniem branży.
Życzymy wszystkim Uczestnikom, aby w następstwie rozmów podczas Forum umówionych zostało wiele spotkań, podpisanych wiele kontraktów, aby rynek biomasy funkcjonował tak, abyśmy mogli przygotowywać dla Was kolejne wydarzenia i systematycznie się z Wami spotykać.
Kolejna wiosenna edycja Forum odbędzie się 24 i 25 marca 2016.
Tymczasem zapraszamy do udziału w jesiennym Forum Technologii w Energetyce – Spalanie Biomasy – tradycyjnie w Bełchatowie, 22 – 23 października 2015.
