Atomowe kable i morski łącznik na Litwę trafiły na listę inwestycji strategicznych
Na liście inwestycji strategicznych za sprawą nowelizacji ustawy znalazły się między innymi kable odprowadzające energię z elektrowni jądrowej oraz połączenie elektroenergetyczne z Litwą o nazwie Harmony Link.
Niebawem wejdzie w życie ustawa o zmianie ustawy o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych oraz niektórych innych ustaw. Rząd uzasadnił nowelizację zmieniającą się sytuacją na krajowym rynku energii – wzrost popytu na nośniki energii oraz większe zadania dla przesyłu oraz dystrybucji energii.
Sejm rozpoczął pracę nad prawnymi zmianami w zakresie inwestycji sieci przesyłowych 4 maja br. r. Projekt rządowy został skierowany do pierwszego czytania w sejmowej Komisji ds Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych. Sejm uchwalił nowelizację ustawy o inwestycjach w zakresie sieci przesyłowych 26 maja 2023 roku.
Wynik głosowania był niemal jednomyślny: 443 posłów było za, dziewięciu wstrzymało się od głosu, nikt nie był przeciw. 22 czerwca rozpatrzył ustawę Senat wnosząc sześć poprawek. Najważniejsza z nich dotyczyła skreślenia tych przepisów o zmianach w ustawie o planowaniu przestrzennym, które miały uregulować kwestie związane z lokalizacją linii przesyłowych ( te same zmiany zostały już przewidziane w nowelizacji ustawy o planowaniu przestrzennym). 19 lipca 2023 roku prezydent podpisał ustawę. Ustawa ma status oczekującej, wchodzi w życie 3 września 2023 roku z wyjątkiem art. 8, dotyczącego zmian w ustawie o elektromobilności.
Znowelizowana ustawa ma zapewnić rozwój i rozbudowę sieci niskiego oraz średniego napięcia, tak aby „infrastruktura sieciowa była w stanie nadążyć za postępującą transformacją energetyczną oraz gospodarczą kraju.” Kolejne nowe przepisy są związane z rozwojem elektromobilności, postępującą elektryfikacją transportu, koniecznością modernizacji oraz skalowania sieci niskich i średnich napięć oraz wdrożeniem systemu inteligentnych liczników.
Wreszcie – w krajowym systemie elektroenergetycznym rośnie zainstalowana moc jednostek wytwórczych OZE. Wszystko to sprawia, że wzrasta ryzyko ewentualnych przeciążeń sieci. Dlatego nowelizacja ustawy daje możliwości znacznego skrócenia oraz uproszczenia procedur administracyjnych związanych z realizacją inwestycji w sieci dystrybucyjne. Trzeba podkreślić ponownie – wszystko to z uwagi na szczególne znaczenie dla funkcjonowania krajowego rynku energii oraz zagwarantowania stabilnych dostaw energii elektrycznej do odbiorców.
W uzasadnieniu przedstawiono analizę, która wykazuje, że realizacja konkretnych projektów dystrybucyjnych jest kluczowa dla osiągnięcia strategicznych celów energetycznych wskazanych w dokumencie Polityka Energetyczna Polski do 2040 roku zwanym strategią energetyczną (PEP 2040). W szczególności dotyczy to celów PEP2040 część B – Rozbudowa elektroenergetycznej infrastruktury energetycznej. W tym dotyczących przekształcania systemu energetycznego z jednokierunkowego (pasywnego) na system dwukierunkowy (aktywny). Oznacza to, że z aktywnym udziałem odbiorców energii elektrycznej będących jednocześnie prosumentami. Taki rozwój sieci dystrybucyjnych ma przyczynić się do skuteczniejszej i szybszej integracji odnawialnych źródeł energii z Krajowym Systemem Elektroenergetycznym.
Nowela umożliwia objęciem niektórych inwestycji dystrybucyjnych „reżimem specustawy przesyłowej.” Ma zapewnić istotne skrócenie realizacji kluczowych projektów inwestycyjnych. Chodzi zwłaszcza o stosowanie uproszczonych procedur przygotowywania dokumentacji inwestycyjnej oraz uzyskiwania zgód administracyjnych.
Rada Ministrów została w znowelizowanej ustawie upoważniona do określenia, w trybie rozporządzenia, listy inwestycji już istniejącej infrastruktury, do których, w drodze wyjątku, znajdą zastosowanie przepisy ustawy z dnia 24 lipca 2015 r. o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych. To rozwiązanie ustawowe ma zapewnić priorytet remontów lub przebudowy istniejących linii o kluczowym znaczeniu dla przepływów energii elektrycznej w KSE oraz dla rozwoju regionalnego.
Ustawa nie podlega przepisom Unii Europejskiej, a więc nie wymaga notyfikacji Komisji Europejskiej.
Załącznik do projektu ustawy o zmianie ustawy o przygotowaniu i realizacji strategicznych inwestycji sieci przesyłowych oraz niektórych innych ustaw to wykaz strategicznych inwestycji – budowa (lub przebudowa) 83 obiektów 400 i 220 kV, w tym linii koniecznych do przyłączenia elektrowni jądrowej, połączenia międzysystemowego Polska – LItwa HVDC P-L (tzw. Harmony Link), budowy linii Kozienice – Miłosna oraz Kozienice – Siedlce/Ojrzanów. A także wykaz 77 inwestycji towarzyszących o napięciu równym lub wyższym niż 110 kV.
Teresa Wójcik
Tretyn: Nowelizacja specustawy przesyłowej skróci rozbudowę nowych sieci (ANALIZA)
