Fedorska: Miliardowe ryzyko fabryki baterii do elektryków w Niemczech

9 stycznia 2024, 07:30 Energetyka

– O ile niemieckie media nie podają konkretnej formy wsparcia fabryki Northvolt w Heide, media szwedzkie zwracają uwagę na to, że to wsparcie składa się z czystej dotacji oraz pożyczek – pisze Aleksandra Fedorska, redaktor BiznesAlert.pl.

Fabryka baterii Northvolt / fot. Northvolt

Komisja Europejska zatwierdziła dopłaty w budżetu państwowego i landowego łącznej wysokości 902 mln euro na budowę fabryki baterii Northvolt w pobliżu Heide w powiecie Dithmarschen w Niemczech. Tym samym Komisja przychyliła się do argumentacji strony niemieckiej, która uważa, że musi dopłacać tak wysokie kwoty do inwestycji zaawansowanych technologicznie, aby producenci zdecydowali się na lokalizację w Europie, a nie poza jej granicami.

Rozpoczęcie produkcji baterii elektrycznych planowane jest na 2026 rok, a celem jest osiągnięcie wydajności 60 GWh rocznie, co przełoży się na produkcje około 1 miliona samochodów elektrycznych rocznie podobnie jak flagowa fabryka Northvolt w szwedzkim Skellefteå. Całkowity nakład inwestycyjny w Heide, który ma stworzyć około 3000 miejsc pracy, został oszacowany na około 4,5 miliarda euro.

Teraz strona niemiecka czeka na ostateczną decyzję firmy Northvolt, której siedziba mieści się w Szwecji, ale jej największym udziałowcem jest niemiecki koncern motoryzacyjny Volkswagen. Lokalizacja Northvolt na samej północy Niemiec w landzie Szlezwik-Holsztyn powiązana jest z polityką przemysłową i klimatyczną tego kraju. Federalny minister gospodarki Robert Habeck (Zieloni) powiedział, że decyzja unijna pokazała, że lokalizacja jest atrakcyjna. Northvolt również zdecydował się na region Heide ze względu na duże ilości energii odnawialnej.

Landowy sekretarz stanu w ministerstwie ochrony środowiska Joschka Knuth tłumaczył w sierpniu 2023 redakcji BiznesAlert.pl, że fabryka Northvolt będzie w Heide prawdopodobnie prowadziła innowacyjne metody zarządzania energią. Jest to zdaniem niemieckiego polityka już obecnie stosowane w przypadku zaawansowanych i technologicznie progresywnych procesach produkcyjnych. Chodzi o wykorzystanie energii wiatrowej w optymalny i elastyczny sposób. Oznacza to, że w przypadku produkcji dużych ilości taniej energii wiatrowej producent zwiększa swoje zapotrzebowanie na energie i w ten sposób korzysta z niskich cen energii. Gdy produkcja energii wiatrowej spada, fabryka ogranicza także swoją produkcje, aby nie wydawać zbędnie środków na drogą energię.

O ile niemieckie media nie podają konkretnej formy wsparcia fabryki Northvolt w Heide, media szwedzkie zwracają uwagę na to, że to wsparcie składa się z czystej dotacji oraz pożyczek, które mogą zostać anulowane, jeśli firma osiągnie pewne ustalone wymagania i cele w przyszłości. Do tego dochodzi jeszcze tzn. kapitał zakładowy, co oznacza, że państwo niemieckie stanie się udziałowcem Northvolt.

Profesor dr Jens Boysen-Hogrefe z Instytutu Gospodarki Światowej w Kilonii, który jest ekonomistą i prowadzi badania między innymi nad prognozami gospodarczymi, finansami publicznymi i polityką podatkową, sprzeciwia się tak dalekiemu wsparciu wobec tej gałęzi przemysłowej. Boysens – Hogrefe pyta, czy firmy takie jak Northvolt naprawdę potrzebują dotacji i czy nie jest błędem zachęcać do kolosalnych inwestycji poprzez dotacje. W końcu jest wiele innych firm, które muszą sobie radzić bez dotacji i muszą inwestować w ten sam sposób. Dla nich jest to wręcz niekorzystne, że Northvolt może liczyć na szalone wsparcie, a one nie mogą.

Inwestycja, którą planuje Northvolt w Niemczech niesie za sobą wiele ewentualnych szans i możliwości, głównie na rynku pracy. Z drugiej strony jest to także związane z ryzykiem. — To właśnie pozostałe firmy, które nie otrzymały wsparcia a płacą podatki i muszą, że tak powiem teraz ponosić część ryzyka związanego z tą dotacją, za pośrednictwem ogólnej puli podatkowej, mogą na tym stracić. Moim zdaniem nie jest to dobra strategia – tłumaczy ekonomista.

Faktycznie niemieckie państwo udzielając firmom takim jak Intel, Northvolt czy Tesla kolosalnych subwencji bierze na siebie także ryzyko ewentualnej porażki ich inwestycji. Niemiecki budżet zamierza finansować subwencje dla Northvolt za pomocą obligacji zamiennych. Jeśli firma ta nie spełni oczekiwań, przykładowo gdyby popyt na baterie do samochodów elektrycznych się załamał, konsekwencje musiałby ponieść w dużej mierze także niemiecki skarb państwa, który staje się coraz bardziej zakładnikiem rozwoju niektórych technologii i ich sukcesu na rynkach zbytu.

Fedorska: Niemcy mówią przemysłowi, by produkował gdy wieje wiatr