Czy odpady zbudują gospodarkę cyrkularną w Polsce?
Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że w 2019 roku w Polsce zebrano 12,8 mln ton odpadów komunalnych, z czego 10,8 mln ton (84,5 procent) stanowiły odpady odebrane z gospodarstw domowych. Fortum, sprzedawca prądu, gazu i ciepła uważa, że potencjał, który leży w energii z odpadów, mógłby efektywnie zasilić polską kogenerację.
Miłość do konwencjonalnych rozwiązań
Fortum podkreśla, że w Polsce nadal panuje przywiązanie do konwencjonalnych źródeł wytwarzania ciepła i prądu oraz konwencjonalnych nośników energii, głównie paliw kopalnych. Tymczasem frakcja odpadów powstająca po sortowaniu, która nie nadaje się już do ponownego wykorzystania czy odzysku, mogłaby zostać zagospodarowana właśnie do wytwarzania energii. W ten sposób ograniczylibyśmy degradację środowiska, którego źródłem są składowiska tego typu odpadów – czytamy.
– Jeśli nie można ani zapobiec powstaniu odpadów, ani poddać ich recyklingowi, odzysk zawartej w nich energii jest korzystniejszy od składowania. Mówimy tu zarówno o korzyściach ekonomicznych, ale też ekologicznych. Dlatego trzeba szukać jak najwydajniejszych technologii, redukujących do minimum szkodliwość dla środowiska. Wspierać ten kierunek rozwoju energetyki za pomocą ulg podatkowych oraz kształtowania przepisów zwiększających popyt na takie rozwiązania. W ten sposób zostaną „zaprogramowane” działania przedsiębiorców oraz świata nauki. Przyniosą one pożądane owoce – pisze Andrzej Malinowski, prezydent Pracodawców RP w przedmowie do raportu „Gospodarka Obiegu Zamkniętego – szanse i wyzwania”, którego partnerem jest firma Fortum.
Paliwo przejściowe polskiej gospodarki
Eksperci Fortum zaznaczają, że co roku składowane jest blisko dwa miliony ton odpadów, z których można byłoby wyprodukować paliwo alternatywne RDF lub preRDF. Jego wartość kaloryczna jest zbliżona do węgla kamiennego i ich zdaniem RDF mógłby z powodzeniem zastąpić to paliwo kopalne.
Czym jest RDF?
– Laikowi paliwo RDF przypomina konfetti – to płatki folii, drewna, zatłuszczonego papieru i tworzyw sztucznych pociętych na kawałki o wymiarach od 3 do ok. 8 cm. W procesie produkcji RDF-u pozbawiamy się części organicznej znajdującej się w zmieszanych odpadach komunalnych. Paliwo alternatywne to zatem nic innego, jak pozostałości po sortowaniu odpadów komunalnych, które nie nadają się do ponownego wykorzystania, ale ciągle mają wartość – wartość energetyczną. Dopiero bardziej dokładna analiza chemiczna pozwala nam zrozumieć na czym polega jego wyjątkowość. RDF to najbardziej lokalne paliwo, które charakteryzuje się wysoką wartością energetyczną (w okolicach 10-22 Mj/Kg), która jest dwukrotnie wyższa od wartości energetycznej węgla brunatnego – tłumaczy Krzysztof Karolczyk, manager ds. rozwoju elektrociepłowni Fortum.
Ekspert wyjaśnia, że normy emisji dla RDF są tak restrykcyjne, że węgiel brunatny przekracza je sześciokrotnie. RDF to zatem także paliwo dużo bardziej przyjazne dla środowiska. Ponadto, RDF to paliwo lokalne, a jego dostępność jest związana z codziennym funkcjonowaniem ludzi, a nie konkretnymi miejscami na mapie. Oznacza to niskie koszty transportu i ogromne korzyści środowiskowe dla mieszkańców.
Korzyści z odpadów
– Musimy racjonalnie wykorzystywać zasoby. Konieczne jest też ograniczenie negatywnego oddziaływania na środowisko wytwarzanych produktów, które podobnie jak materiały i surowce powinny pozostawać w gospodarce możliwie jak najdłużej. Zminimalizowane powinno być też wytwarzanie odpadów. Są to podstawowe założenia gospodarki o obiegu zamkniętym (GOZ), której główny celem jest odejście od postawy „wykorzystać i wyrzucić”, na rzecz bardziej zrównoważonego wykorzystywania zasobów – tłumaczy minister klimatu i środowiska Michał Kurtyka we wstępie do raportu.
Fortum pisze, że przykład wielopaliwowej elektrociepłowni Fortum w Zabrzu pokazuje, iż taka zmiana podejścia do zasobów i odpadów jest możliwa. – Zastąpiła ona elektrociepłownie węglowe w Zabrzu i Bytomiu. RDF może w niej stanowić nawet 50 procent miksu paliwowego. Inwestycja ta znacząco wpłynęła na ograniczenie emisji CO2 i innych substancji. Firma szacuje, że emisja pyłów spadnie ponad jedenastokrotnie, dwutlenku siarki ponad siedmiokrotnie, a tlenków azotu blisko trzykrotnie – w porównaniu do emisji z wyłączonych elektrociepłowni.
Fortum/Jędrzej Stachura
Rozstrzygnięcia w sprawie zarządzania odpadami przesądzą o konkurencyjności Polski na lata
