Forum Energii: Nowe ministerstwo i zmiana filarów poprowadzą transformację energetyczną
Forum Energii przeprowadziło konferencję pod tytułem „Energia, klimat po wyborach, gdzie zacząć?”, w jej ramach odbyły się dwie prezentacje oraz dyskusja. W tym temacie think tank proponuje powołanie nowego ministerstwa. Wskazuje też jako kluczowe redefiniowanie filarów transformacji.
14 listopada 2023 roku odbyła się konferencja „Energia, klimat po wyborach, gdzie zacząć?” organizowana przez Forum Energii. Organizatorzy poruszają potrzebę zmian w sposobie przeprowadzania transformacji energetycznej, między innymi powołanie Ministerstwa do Spraw Transformacji Energetyczno-Klimatycznej. Według organizatorów ważna jest też praca nad trzema aspektami rzeczonej transformacji. Pierwszym z nich jest wzmocnienia planowania. Drugim ważnym tematem wymagającym zmian jest decentralizacja wdrażania, zwłaszcza na poziomie finansowania projektów. Ważnym aspektem w nadchodzącej transformacji, mają być małe projekty wdrażane na poziomie samorządów. I to tu organizatorzy wskazują kolejny dział wymagający zmian.
Wśród wyzwań, organizatorzy diagnozują m.in. sytuacje geopolityczną, sytuacje związaną z importem paliw, dekarbonizacja przemysłu czy adaptacja do zmian klimatu. Joanna Pandera, prezeska organizacji, zauważa, że dużym problemem są braki w zasobach ludzkich. Według oceny Forum Energii Polska posiada dobrych specjalistów ale ciągle jest zbyt mało osób do przeprowadzenia potrzebnych zmian w energetyce. Szacunki organizatorów pokazują, że Polska może dysponować budżetem 540 miliardów złotych na transformację energetyczną. W tej kwocie zawierają się też przychody z emisji dwutlenku węgla czy korzystanie z mechanizmów pożyczkowych.
– Są też uprawnienia do emisji CO2. W piątkowej umowie koalicyjnej zapadła decyzja, że 100 procent przychodów z tych uprawnień ma być przeznaczona na transformację energetyczną. Są to środki, których do tej pory nikt nie programował, nikt nie planował jak je sensownie wydać – mówi Joanna Pandera prezes Forum Energii.
Na konferencji wymieniono też obszary, którymi nie zajmuje się administracja centralna, wśród nich znalazły się m.in. ogrzewanie i efektywność w budynkach, analizy strategiczne czy efektywność energetyczna. W tych segmentach brakuje ułożonej, na szczeblu ministerialnym, strategii.
To co proponuje Forum Energii to narzędzia do poprawy finansowania transformacji. Propozycją jest wprowadzenie trzech kroków: centralizacji planowania, decentralizację wdrażania i zmniejszenie liczby instytucji. W pierwszym kroku wymagałoby to wzmocnienia roli ministerstwa, dzięki czemu wykluczono by wzajemnie sprzeczne plany różnych podmiotów. W kroku drugim resort przyjąłby na siebie rolę hurtownika, który zawiera umowy z mniejszymi podmiotami jak województwa, samorządy czy firmy prywatne delegowane do konkretnych zadań. Ostatni krok zakładałby między innymi włączenie BOŚ do Banku Gospodarstwa Krajowego. Joanna Pandera zauważa też, że obecnie projekty są wdrażane przez dwie instytucje Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Urzędy Marszałkowskie, które przez to dublują się. Forum proponuje aby WFOŚ włączyć w struktury urzędów.
Po zmianach sugerowanych na konferencji, wszelkie programowanie i nadzór byłoby w rękach ministerstwa. Zwiększyłyby się kompetencje w dziedzinie wdrażania i nadzoru nad funduszami Urzędów Marszałkowskich i BGK. Tam gdzie samorządy nie mogłyby realizować zadań wkroczyłyby firmy, działające według ściśle określonych kryteriów.
Aby usprawnić proces transformacji energetycznej i nie mnożyć stanowisk Forum Energii proponuje powołanie Centrum Transformacji Energetycznej (CTE). Byłaby to instytucja państwowa, podległa ministerstwu odpowiedzialnemu za transformacje energetyczną. CET swoimi kompetencjami obejmowałoby wszystkie obszary transformacji energetycznej, finansowane byłoby z środków pozyskanych z pozwoleń na emisje CO2. Forum Energii proponuje aby kadencja prezesa centrum trwałaby pięć lat. Do najważniejszych zadać CET miałoby należeć: przeprowadzanie analiz techniczno-ekonomicznych, przygotowanie założeń do regulacji, oceny ekonomiczno-społecznych skutków regulacji (OSR), zbieranie oraz udostępnianie danych, przygotowanie dokumentów strategicznych i modelowanie scenariuszy, monitoring rynku oraz postępów transformacji energetycznej.
Całość konferencji dostępna jest na youtubie, za pośrednictwem konta Forum Energii. Można tam znaleźć nagranie z dwóch prezentacji oraz późniejszą dyskusje.
Opracował Marcin Karwowski
https://biznesalert.pl/transformacja-energetyczna-to-przebudowa-samolotu-w-powietrzu-ale-z-glowa/
