Cicha rewolucja na rynku energii, czyli Interim Coupling Project. Polska jest już zintegrowana
Ruszył Interim Coupling Project. Od dzisiaj połączenia na wszystkich granicach Polski działają w mechanizmie SDAC.
Dzięki temu projektowi kraje 4M Market Coupling (4M MC, tj Czechy, Rumunia, Słowacja i Węgry) zostały połączone z obszarem Multi-Regional Coupling (MRC, tj. m.in. Austria, Niemcy, Polska) poprzez wprowadzenie przydziału przepustowości w oparciu o wyznaczanie zdolności przesyłowych netto (net transfer capacity, NTC) na sześciu kolejnych granicach: Polska-Niemcy, Polska-Czechy, Polska-Słowacja, Czechy-Niemcy, Czechy-Austria oraz Węgry-Austria. Oznacza to wprowadzenie jednej wspólnej aukcji na giełdach energii elektrycznej dla uczestników rynku we wszystkich krajach objętych obszarami MRC i 4M MC w ramach mechanizmu łączenia rynków dnia następnego Single Day-Ahead Coupling, tzw. SDAC).
Od dziś w Polsce, jak również w Austrii, Niemczech, Czechach, Rumunii, na Słowacji i na Węgrzech na istniejących między tymi państwami połączeniach transgranicznych będą stosowane aukcje typu implicit, które polegają na przydzieleniu jednocześnie zdolności przesyłowych oraz energii. Pierwsza fizyczna dostawa tak zakupionej energii nastąpi już jutro – 18 czerwca 2021 roku.
Mechanizm SDAC jest stosowany od 2010 roku na połączeniu ze Szwecją (SwePol Link), a od 2015 roku na połączeniu z Litwą (LitPol Link). Dzięki Interim Coupling Project od dziś Polska jest w pełni zintegrowana w ramach europejskiego mechanizmu łączenia rynków dnia następnego.
Z biegiem lat liczba krajów przystępująca do projektu SDAC rośnie, co sprawia, że proces ten staje się coraz bardziej złożony, ale jednocześnie stwarza warunki umożlwiające swobodną wymianę transgraniczną energii elektrycznej. Funkcjonowanie wspólnego europejskiego rynku energii elektrycznej wymaga wyznaczania zdolności przesyłowych na granicach państw w najbardziej efektywny sposób. W tym celu stosuje się mechanizm łączenia rynków (market coupling), oparty na algorytmie obliczeniowym, który dopasowuje do siebie oferty kupna i sprzedaży energii składane na giełdach w różnych krajach.
Łączenie rynków w oparciu o metodę NTC jest mechanizmem przejściowym. Do takiego rozwiązania wzywali regulatorzy z Niemiec, Austrii, Polski i krajów 4M MC, a celem była stopniowa integracja całego regionu Core (region łączący granice między Austrią, Belgią, Chorwacją, Czechami, Francją, Niemcami, Węgrami, Luksemburgiem, Holandią, Polską, Rumunią, Słowacją i Słowenią) w ramach mechanizmu SDAC.
Metoda NTC oparta jest na bilateralnym uzgadnianiu zdolności przesyłowych na granicach przez sąsiadujących operatorów sieci przesyłowych. Na podstawie uzgodnionych wielkości dostępnych mocy przesyłowych przeprowadzane są aukcje na giełdach energii elektrycznej. Metoda umożliwia obliczenie dostępnych zdolności w oparciu o maksymalną ilość energii elektrycznej, która może być przesyłana między dwoma obszarami rynkowymi bez narażania bezpieczeństwa obu systemów i z uwzględnieniem technicznych uwarunkowań dotyczących przyszłego funkcjonowania sieci.
Mechanizm łączący różne rynki krajowe powinien docelowo uwzględniać ograniczenia techniczne sieci w procesie wyznaczania i alokacji zdolności przesyłowych dla wymiany handlowej oraz brać pod uwagę współzależności między transakcjami wymiany handlowej na poszczególnych granicach obszarów rynkowych, a przepływami mocy w połączonym systemie elektroenergetycznym. Dlatego też jako docelowy dla całego rynku przewidziano mechanizm oparty na metodzie Flow-Based Allocation (FBA)[3], który zwiększy nie tylko bezpieczeństwo pracy sieci przy realizacji wymiany transgranicznej, ale przede wszystkim pozwoli na kontrolowanie i koordynację tzw. przepływów tranzytowych i umożliwi określanie zdolności przesyłowych w skali całych regionów, a nie tylko określonych stref. Wdrożenie Projektu Interim Coupling jest istotnym krokiem na drodze do utworzenia jednolitego europejskiego rynku dnia następnego (SDAC).
– Interim Coupling był wymagającym przedsięwzięciem dla wszystkich zaangażowanych stron, a jego wdrożenie zostało poprzedzone licznymi testami na poziomie lokalnym, regionalnym oraz europejskim. Uruchomienie projektu ICP daje możliwość alokacji zleceń na nowych połączeniach w modelu aukcyjnym typu implicit, tj. bez wcześniejszej konieczności rezerwacji przepustowości – mówi Sylwester Biało, Dyrektor Biura Integracji TGE. Interim Coupling nie jest jedynym przedsięwzięciem, w którym uczestniczy Towarowa Giełda Energii. Podejmowane przez TGE inicjatywy międzynarodowe wdrażane są w ramach ogólnoeuropejskich projektów SDAC (Single Day-Ahead Coupling, Rynek Dnia Następnego w modelu PCR) oraz SIDC (Single Intraday Coupling, Rynek Dnia Bieżącego w modelu XBID). Giełda aktywnie działa także w NEMO Committee – organizacji, która zrzesza wszystkich europejskich NEMO. Komitet koordynuje wspólne projekty realizowane przez NEMO na rynkach dnia następnego i bieżącego energii elektrycznej. W ramach inicjatyw lokalnych TGE jest zaangażowana również w działania szkoleniowe, propagowanie wiedzy na temat rynku międzynarodowego oraz konsultacje z Członkami Giełdy – czytamy w komunikacie Towarowej Giełdy Energii.
Urząd Regulacji Energetyki/Towarowa Giełda Energii/Michał Perzyński
AKTUALIZACJA: 17 czerwca 2021 r., godz. 17:52; dodano komunikat Towarowej Giełdy Energii
