Komisja Europejska poinformowała o zatwierdzeniu wsparcia w kwocie 5 mld euro na produkcję energii elektrycznej w kogeneracji oraz ulgi w opłacie dla odbiorców energochłonnych w Polsce. Jednocześnie KE wszczęła postępowanie wyjaśniające w sprawie ulg w opłacie mocowej.
Komisja Europejska zatwierdziła polski program wsparcia wysokosprawnej kogeneracji oraz ulgi w opłatach, które pobiera się odbiorców energochłonnych i przeznacza na finansowanie tego systemu. – Zatwierdzony dziś polski program wsparcia znacząco przyczyni się do osiągania celów UE w zakresie środowiska i klimatu bez nadmiernego zakłócania konkurencji – powiedziała unijna komisarz odpowiedzialna za politykę konkurencji Margrethe Vestager. – Zatwierdziliśmy także przedstawione przez Polskę plany zachowania konkurencyjności energochłonnych przedsiębiorstw w Polsce poprzez zmniejszenie ich wkładów na rzecz finansowania wsparcia wytwarzania energii elektrycznej w kogeneracji – dodała.
W ramach programu wspierane będą źródła kogeneracje podłączone do sieci ciepłowniczych. Program ma roczny budżet w wysokości 500 mln euro i będzie obowiązywał do 31 grudnia 2028 r. Wsparcie ma być przyznawane na budowę nowych i modernizację istniejących zakładów wysokosprawnej kogeneracji, jak również na istniejące wysokosprawne zakłady kogeneracji wykorzystujące gaz. Program będzie również otwarty dla wytwórców w innych państwach członkowskich. Źródła kogeneracyjne korzystające z programu mają otrzymać otrzymają wsparcie w postaci premii dopłacanej do ceny rynkowej („premia kogeneracyjna”). Poziom premii kogeneracyjnej ma być ustalony w drodze procedury przetargowej zgodnej z zasadami konkurencji lub, w wyjątkowych i bardzo wyraźnie określonych przypadkach, zostanie określony administracyjnie na poziomie pokrywającym różnicę między kosztami wytworzenia energii a ceną rynkową energii elektrycznej. Premia kogeneracyjna będzie przyznawana do czasu pełnej amortyzacji objętej wsparciem instalacji, na maksymalny okres 15 lat.
Komisja oceniła program na podstawie unijnych zasad pomocy państwa, w szczególności swoich wytycznych z 2014 r. w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią. Wytyczne te umożliwiają wspieranie instalacji kogeneracyjnych, o ile koszty produkcji energii elektrycznej przekraczają jej cenę rynkową, wsparcie jest niezbędne do pobudzenia inwestycji i nie prowadzi do nadmiernej rekompensaty. W ocenie KE Zatwierdzony dziś polski program kogeneracji przyczyni się do efektywności energetycznej i redukcji emisji CO2, zgodnie z celami UE związanymi ze środowiskiem i ze zmianą klimatu. Dzisiejsza decyzja stanowi uzupełnienie przedstawionej przez Komisję strategii na rzecz unii energetycznej, która ma zagwarantować bezpieczną, zrównoważoną energię po konkurencyjnych cenach w Europie. Zatwierdzony dziś polski program wsparcia kogeneracji jest finansowany z opłaty pobieranej od odbiorców końcowych energii elektrycznej w oparciu o ich zużycie tego rodzaju energii. Polska zgłosiła również Komisji plany zmniejszenia obciążeń finansowych niektórych odbiorców energochłonnych, którzy skorzystaliby z ulgi w opłacie kogeneracyjnej.
Unijne zasady pomocy państwa, w szczególności wytyczne w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią z 2014 r., zezwalają na stosowanie pewnych ulg w opłatach pobieranych od przedsiębiorstw energochłonnych, które prowadzą działalność w pewnych sektorach i uczestniczą w handlu międzynarodowym. Ma to służyć zapewnieniu ich globalnej konkurencyjności. Komisja uznała, że proponowane ulgi w opłacie dla odbiorców energochłonnych są zgodne z unijnymi zasadami pomocy państwa. Środek ten zapewni globalną konkurencyjność energochłonnych sektorów przemysłu bez nadmiernego zakłócania konkurencji na jednolitym rynku. Jednocześnie KE poinformowała o wszczęciu postępowanie wyjaśniające w sprawie ulg w opłacie na finansowanie mechanizmu zdolności wytwórczych w Polsce. – Musimy jednak jeszcze ocenić, czy ulgi przewidziane dla niektórych odbiorców w opłacie, z której finansowany jest mechanizm zdolności wytwórczych w Polsce, są zgodne z naszymi zasadami pomocy państwa – powiedziała Margrethe Vestager. W lutym 2018 r. na podstawie unijnych zasad pomocy państwa Komisja zatwierdziła mechanizm zdolności energetycznej w Polsce. Zdaniem Komisji środki te przyczynią się do zagwarantowania bezpieczeństwa dostaw energii przy jednoczesnej ochronie konkurencji na jednolitym rynku.
Polska planuje obecnie wprowadzić ulgi dla niektórych odbiorów energochłonnych w opłacie pobieranej od konsumentów energii elektrycznej w celu finansowania polskiego mechanizmu zdolności energetycznej i zgłosiła ten plan Komisji. Komisja wszczęła szczegółowe postępowanie wyjaśniające, aby ocenić, czy proponowane ulgi są zgodne z unijnymi zasadami pomocy państwa. W szczególności Komisja rozważy, czy ulgi w opłacie na rzecz mechanizmu zdolności wytwórczych dla niektórych odbiorców są niezbędne do zabezpieczenia finansowania mechanizmu zdolności wytwórczych. Komisja oceni zatem, czy takie ulgi pośrednio przyczyniają się do osiągnięcia celu, jakim jest zagwarantowanie bezpieczeństwa dostaw energii elektrycznej w ramach mechanizmu zdolności wytwórczych. Na tym etapie Komisja wyraża obawę, że proponowane ulgi w opłacie mogą doprowadzić do nieefektywnego wzrostu zapotrzebowania na energię elektryczną w okresach niedoboru, jeżeli niektórzy użytkownicy będą zwolnieni z ponoszenia tych kosztów. W ocenie KE zaproponowane rozwiązanie może również prowadzić do większego zapotrzebowania na dodatkową zdolność wytwórczą w celu zapewnienia bezpieczeństwa dostaw energii w tych okresach. Komisja przystąpi teraz do dalszego badania w celu ustalenia, czy jej wstępne zastrzeżenia zostaną potwierdzone. Wszczęcie szczegółowego postępowania daje zainteresowanym stronom trzecim możliwość przedstawienia uwag na temat ocenianych środków pomocy. Wynik postępowania nie jest jednak przesądzony.
