Komisja Europejska zaproponuje system wspólnych zakupów zapasów gazu przez państwa członkowski. Ma to stanowić odpowiedź na gwałtownie rosnące ceny surowców i energii elektrycznej.
Europejskie ceny gazu wzrosły w październiku do rekordowych poziomów w związku z ograniczonymi dostawami i wysokim popytem ze strony światowych gospodarek wychodzących z pandemii koronawirusa. Niemały wpływ na wzrost cen gazu miały niedawne zachowania Gazpromu, który ograniczył dostawy do Europy. Gwałtownie rosnące ceny surowców energetycznych sprawiły, że rządy usiłowały wykorzystać subsydia i ulgi podatkowe, aby chronić konsumentów przed wysokimi rachunkami. W związku z tym poszczególne państwa członkowskie zaapelowały o wspólne zakupy gazu. Propozycja aktualizacji unijnych przepisów dotyczących rynku gazu, którą Komisja ma opublikować w środę, stworzyłaby taki system. – Propozycje będą obejmować ramy umożliwiające wspólne nabywanie strategicznych zapasów gazu przez podmioty regulowane na zasadzie dobrowolności – stwierdziła Komisja w dokumencie rozesłanym do krajów przed szczytem przywódców UE. Stwierdzono, że system „przyczyni się do skoordynowanych środków UE w przypadku ogólnounijnej sytuacji nadzwyczajnej”.
Dokument nie potwierdził, jak system wspólnych zamówień będzie działał w praktyce, ale można z niego wywnioskować, że jest to część nacisku Brukseli na wzmocnienie systemów magazynowania gazu w UE. – Państwa członkowskie, poprzez wspólną współpracę na szczeblu regionalnym, w razie potrzeby powinny móc polegać na przechowywaniu w innych krajach – czytamy w dokumencie. W dokumencie stwierdzono, że magazynowanie stanie się częścią ocen krajów UE dotyczących ich zagrożeń dla bezpieczeństwa dostaw gazu, w tym zagrożeń związanych z zagraniczną własnością infrastruktury magazynowej.
Niższe niż oczekiwano dostawy z Rosji skłoniły niektóre kraje UE do zbadania, czy Gazprom wstrzymywał dostawy w celu podniesienia europejskich cen gazu w ostatnich miesiącach. Import gazu z Rosji do UE w okresie październik-listopad był o 25 procent niższy niż w tym samym okresie 2020 roku. Bruksela przekazała, że długoterminowym rozwiązaniem problemu wysokich cen paliw kopalnych jest szybsze przejście na OZE.
Reuters/Michał Perzyński