Sprawiedliwa Transformacja Wielkopolski Wschodniej jest najważniejszym projektem na rzecz naszego regionu. Proces transformacji wymaga szerokiego zainteresowania wszystkich podmiotów, których dotyczy. Najważniejszym podmiotem dyskusji toczącej się w regionie jest strona społeczna, której wprowadzane zmiany będą dotyczyć bezpośrednio – pisze Jakub Eltman, radny miasta Konina z ramienia Zjednoczonej Prawicy. Miasto będzie beneficjentem Funduszu Sprawiedliwej Transformacji (FST) i jednym z pierwszych miejsc w Polsce, w którym dojdzie do realnej transformacji energetycznej.
Współpraca, społeczeństwo i miejsca pracy
Istotna jest tutaj współpraca Unii Europejskiej, Rządu Rzeczpospolitej Polski, Marszałka Województwa Wielkopolskiego oraz samorządów lokalnych. Ważnym głosem jest największy w regionie podmiot gospodarczy, którym jest ZEPAK oraz inne przedsiębiorstwa. Ich inwestycje powinny przyczynić się do dywersyfikacji gospodarczej w subregionie konińskim. Najważniejszym podmiotem dyskusji toczącej się w regionie jest strona społeczna, której wprowadzane zmiany będą dotyczyć bezpośrednio. Już dziś związki zawodowe zauważają ogromne zróżnicowanie zarobków w porównaniu do energetycznych spółek skarbu państwa, a perspektywa kolejnych zwolnień grupowych jest coraz bliższa.
Istotną rolę w procesie sprawiedliwej transformacji pełni Agencja Rozwoju Regionalnego z prezesem Maciejem Sytkiem, jako pełnomocnikiem zarządu Województwa Wielkopolskiego ds. restrukturyzacji Wielkopolski Wschodniej. Miasto Konin wraz z ARR realizuje projekt „Budowa i promocja marki: Wielkopolska Dolina Energii”, który w swoim założeniu ma podjąć szereg działań porządkujących promocję gospodarczą regionu oraz poprawić atrakcyjność inwestycyjną subregionu konińskiego. Działania rozpoczęto od stworzenia identyfikacji wizualnej marki oraz regionalnych konferencji. Jednym z celów jest też wsparcie lokalnych przedsiębiorców. Żywię głęboką nadzieję, że działania podejmowane w tym projekcie będą daleko wykraczające poza region. Projekt powinien opierać się na promocji adresowanej do odbiorców spoza regionu, aby zaprezentować potencjał inwestycyjny Wielkopolski Wschodniej.
Obecnie prowadzone są konsultacje, które przyczynią się do stworzenia regionalnego planu transformacji. 25 czerwca w ministerstwie rozwoju został zorganizowany Okrągły Stół dla Wielkopolski Wschodniej. Podczas dyskusji, którą moderowałem, strony zaangażowane w transformacje przekazały sprawozdanie z postępu prac w regionie oraz swoje oczekiwania i postulaty. Oficjalnie Rząd RP, za sprawą wicepremier Jadwigi Emilewicz, stał się częścią procesu Sprawiedliwej Transformacji Wielkopolski Wschodniej. Spotkanie zaowocowało włączeniem się ministerstwa rozwoju w pracę grup roboczych, które opracowują regionalny plan transformacji. Wkrótce do zespołów dołączą przedstawiciele innych resortów, między innymi z ministerstwa funduszy i polityki regionalnej. Współpraca wszystkich podmiotów zaangażowanych w transformację jest niezbędna.
Stopniowe odejścia od węgla i rozwój Odnawialnych Źródeł Energii jest nieuniknione. Transformacja energetyczna już się dokonuje, co potwierdza fakt, że według Polskiej Sieci Elektroenergetycznej w pierwszym półroczu 2020 roku przybyło około 810 MW pochodzących z fotowoltaiki. W regionie istotnym elementem jest uruchomienie przez Energę farmy wiatrowej w Przykonie o mocy około 31 MW, która powstała na zrekultywowanych terenach po kopalni węgla brunatnego. Jest to najlepszy dowód tego, że transformacja energetyczna już się dokonuje.
Najważniejszym elementem przemian w regionie jest zagospodarowanie kapitału ludzkiego, który pierwotnie znalazł zatrudnienie w przemyśle paliwowo-energetycznym. Redukcja etatów, która już następuje przyczyni się do znacznego wzrostu bezrobocia w regionie. Rozwój Odnawialnych Źródeł Energii w regionie może być ciekawą próbą przyciągania przedsiębiorców, którzy pragną, aby ich produkty były wytwarzane na wszystkich etapach z zielonej energii. Jeżeli w regionie rozwój odnawialnej energetyki będzie postępował w gwałtowny sposób może przyczynić się to do tworzenia się nowych miejsc pracy w innych branżach, dla których istotne będzie, aby do całego procesu produkcyjnego korzystać z czystej energii. Świadomość społeczne problemu jest coraz większe. Żywię przekonanie, że rynek samodzielnie wymusi pewne zmiany związane z energetyką.
Subregion Koniński najprawdopodobniej będzie pierwszym regionem w Polsce, który najszybciej odejdzie od wydobycia węgla brunatnego. Projekt Konińskiej Doliny Energii nie może być tylko wizerunkowym dbaniem o region i opierać się na promocji potencjału inwestycyjnego. Liczba mieszkańców Konina zmniejsza się każdego roku. Podjęcie realnych działań w celu odwrócenia tych trendów jest konieczne. Perspektywa funduszy europejskich związanych ze sprawiedliwą transformacją oraz racjonalne działanie władz samorządowych zdolnych do współpracy z rządem, to szansa na zatrzymanie postępującej degradacji społecznej i ekonomicznej regionu.
Propozycja radykalnej redukcji Funduszu Sprawiedliwej Transformacji w nowym budżecie UE
