Biały Dom ogłosił, że Rosja i Ukraina, w ramach rozmów prowadzonych w Arabii Saudyjskiej z USA, zgodziły się na zapewnienie bezpiecznej żeglugi na Morzu Czarnym, eliminację użycia siły i zakaz militarnego wykorzystania statków handlowych. To krok w stronę deeskalacji po 1126 dniach wojny.
Biały Dom poinformował o przełomie osiągniętym w rozmowach z delegacjami Rosji i Ukrainy, które odbyły się w Arabii Saudyjskiej. Po ponad trzech latach od rozpoczęcia pełnoskalowej inwazji Rosji na Ukrainę 24 lutego 2022 roku – czyli po 1126 dniach konfliktu – strony zgodziły się na kluczowe zasady dotyczące Morza Czarnego.
Komunikat Białego Domu precyzuje, że zarówno Rosja, jak i Ukraina zobowiązały się do zapewnienia bezpiecznej żeglugi, wyeliminowania użycia siły oraz zapobiegania wykorzystywaniu statków handlowych do celów wojskowych na tym strategicznym akwenie.
Porozumienie ma na celu przywrócenie stabilności na Morzu Czarnym, które od początku wojny było areną intensywnych działań militarnych.
Ukraina, mimo braku dużej floty, zdołała ograniczyć aktywność rosyjskiej Floty Czarnomorskiej, zmuszając ją do wycofania się z Sewastopola na Krymie na wschód, m.in. do Noworosyjska. Z kolei Rosja blokowała ukraińskie porty, co sparaliżowało eksport zboża – kluczowy dla globalnego bezpieczeństwa żywnościowego – aż do zawarcia Inicjatywy Zbożowej w lipcu 2022 roku pod egidą ONZ i Turcji. Inicjatywa wygasła w lipcu 2023 roku po wycofaniu się Moskwy, która zarzucała Zachodowi niewywiązywanie się z obietnic dotyczących jej eksportu.
Milowy krok do zakończenia konfliktu?
Osiągnięte porozumienie obejmuje także wspólne zobowiązanie Rosji i Ukrainy do wdrożenia zakazu ataków na infrastrukturę energetyczną obu krajów, co jest efektem wcześniejszych ustaleń prezydentów Donalda Trumpa i Władimira Putina. Biały Dom podkreślił, że USA i Rosja uzgodniły same zasady w osobnych negocjacjach, co sugeruje skoordynowane podejście do deeskalacji. Dodatkowo Stany Zjednoczone zaoferowały wsparcie w przywróceniu Rosji dostępu do światowego rynku eksportu produktów rolnych i nawozów, w tym obniżenie kosztów ubezpieczeń morskich oraz ułatwienie dostępu do portów i systemów płatności.
Ten przełom, osiągnięty po 1126 dniach od rozpoczęcia inwazji, może być pierwszym krokiem ku szerszemu zawieszeniu broni. Morze Czarne, kluczowe dla handlu i energetyki, od początku konfliktu było miejscem napięć – od zatapiania rosyjskich okrętów przez ukraińskie drony po ostrzały portów. Porozumienie nie precyzuje, jak będzie egzekwowane, ale podkreśla rolę USA jako mediatora, co może wpłynąć na dalsze negocjacje w Rijadzie.
PAP / Biznes Alert
Koniec rozmów USA z Rosją i Ukrainą. Nie przyjęto wspólnego oświadczenia