BezpieczeństwoOpinie

OSW: Nowy plan restrukturyzacji Bundeswehry powinien być zgodny ze strategią NATO (ANALIZA)

– Ogłoszona restrukturyzacja Bundeswehry ma ją przystosować do wymagań związanych z obroną kraju i Sojuszu, nie obejmuje jednak zmian w zakresie zdolności wojskowych. […] Najprawdopodobniej resort obrony pracuje obecnie nad nową „Koncepcją Bundeswehry”, która powinna uaktualnić także profil zdolności niemieckich sił zbrojnych, tak aby był on zgodny ze zobowiązaniami wynikającymi z planowania obronnego NATO – piszą Lidia Gibadło i Justyna Gotkowska z Ośrodka Studiów Wschodnich (OSW).

  • Realizację długofalowych przekształceń Bundeswehry zarówno w zakresie jej struktury, jak i zdolności utrudnia brak długofalowego planowania finansowego resortu obrony.
  • Problemem pozostają również deficyty kadrowe Bundeswehry, przez co osiągnięcie zakładanej liczebności 203 tys. żołnierzy będzie sporym wyzwaniem.
  • Głównym adwokatem wzmacniania Bundeswehry w SPD i w całym rządzie wydaje się minister obrony Pistorius.

Czwartego kwietnia podczas konferencji prasowej minister obrony RFN Boris Pistorius (SPD) zaprezentował plan restrukturyzacji Bundeswehry. Propozycje koncentrują się przede wszystkim na zmianach strukturalnych i są realizowane pod hasłem podniesienia gotowości niemieckich sił zbrojnych do prowadzenia wojny (Kriegstüchtigkeit). Mają zostać uszczegółowione i wdrożone do kwietnia 2025 roku. Reforma obejmie strukturę dowodzenia, rodzaje sił zbrojnych i współpracę z cywilną administracją wojskową. Dowództwo Operacyjne, odpowiedzialne za prowadzenie operacji zagranicznych, zostanie połączone z Dowództwem Terytorialnym, kierującym obroną na terytorium kraju. W ten sposób powstanie jedno Dowództwo Operacyjne Bundeswehry kierujące wszystkimi rodzajami operacji. Obszar Cybernetyczno-Informacyjny zostanie przekształcony w oddzielny, czwarty rodzaj sił zbrojnych (obok Wojsk Lądowych, Sił Powietrznych i Marynarki Wojennej), co wskazuje na wzrost znaczenia cyfryzacji i walki z dezinformacją. Inspektorat Wsparcia i Służba Medyczna, funkcjonujące do tej pory jako osobne obszary organizacyjne, zostaną połączone i będą podlegać pod nowo utworzone Dowództwo Wsparcia. W tym obszarze będą skupione m.in. służba medyczna, logistyka, żandarmeria wojskowa, współpraca cywilno-wojskowa i centralne instytucje Bundeswehry. Planowana jest poprawa kooperacji sił zbrojnych i cywilnej administracji wojskowej, co miałoby np. ułatwić przywrócenie poboru na wypadek wojny. Docelowa liczebność całych sił zbrojnych – 203 tys. żołnierzy – ma pozostać niezmieniona.

Ogłoszona restrukturyzacja Bundeswehry ma ją przystosować do wymagań związanych z obroną kraju i Sojuszu, nie obejmuje jednak zmian w zakresie zdolności wojskowych. Formalnym punktem wyjścia przedstawionych planów jest opublikowana w czerwcu 2023 roku narodowa strategia bezpieczeństwa Niemiec, w której po raz pierwszy jako zagrożenie dla RFN i jej sojuszników jasno wskazano Rosję. Następnie, w listopadzie 2023 roku, resort obrony wydał „Wytyczne polityki obronnej”, w których obronę kraju i Sojuszu zdefiniowano jako priorytet. Niżej w hierarchii znalazły się wsparcie dla stabilności europejskiego sąsiedztwa oraz wkład w utrzymanie porządku globalnego opartego na prawie międzynarodowym.

Najprawdopodobniej resort pracuje obecnie nad nową „Koncepcją Bundeswehry”, która powinna uaktualnić także profil zdolności niemieckich sił zbrojnych, tak aby był on zgodny z zobowiązaniami wynikającymi z planowania obronnego NATO.

Ostatnie zmiany w zakresie kierunku rozwoju Bundeswehry wprowadzono po aneksji Krymu i rosyjskiej inwazji na Ukrainę w 2014 roku, ale z perspektywą długofalową. „Biała Księga” z 2016 roku, dotycząca polityki bezpieczeństwa i przyszłości niemieckich sił zbrojnych, określała Rosję jako wyzwanie, a nie zagrożenie. Dopiero w 2018 roku resort obrony przyjął nową „Koncepcję Bundeswehry”, która cele związane z obroną terytorium państwa postawiła na równi z udziałem w operacjach reagowania kryzysowego. Zarazem planowanie zdolności Bundeswehry dostosowano do zobowiązań przyjętych w ramach NATO, ale bez głębszych reform jej struktury.

Kontekstem dla tych przekształceń była prowadzona od 2011 roku zaawansowana transformacja armii mająca na celu przekształcenie jej w ekspedycyjne siły zbrojne. Na konieczność dalszych zmian – m.in. w strukturze dowodzenia – resort obrony wskazywał jeszcze przed pełnoskalową rosyjską inwazją. W 2021 roku przedstawiono nawet konkretne propozycje, lecz po wyborach parlamentarnych na jesieni 2021 roku zostały one przez nową koalicję SPD–Zieloni–FDP zarzucone.

Realizację długofalowych przekształceń Bundeswehry zarówno w zakresie jej struktury, jak i zdolności utrudnia brak długofalowego planowania finansowego resortu obrony. Dzięki specjalnemu funduszowi modernizacji sił zbrojnych wydatki obronne Niemiec będą do 2027 roku utrzymywały się na poziomie ok. dwóch procent PKB. W bieżącym roku do regularnych środków budżetowych (51,95 mld euro) dojdzie ok. 20 mld euro z funduszu Bundeswehry. Rząd nie przedstawił jednak sposobu utrzymania finansowania obronności po 2027 roku, kiedy wyczerpią się z niego środki. Problemem pozostają również deficyty kadrowe Bundeswehry, przez co osiągnięcie zakładanej liczebności 203 tys. żołnierzy będzie sporym wyzwaniem. Brak rozwiązań w tych dwóch obszarach może ograniczyć efektywność restrukturyzacji Bundeswehry i jej zdolność do pełnego wypełniania zobowiązań w NATO. W obecnej koalicji rządzącej, a zwłaszcza w szeregach SPD, brakuje jednak woli politycznej, aby dalej wzmacniać niemieckie siły zbrojne. W partii tej coraz wyraźniej zaczyna dominować podejście, zgodnie z którym naczelnym elementem skutecznej polityki zagranicznej i bezpieczeństwa pozostaje dyplomacja. Głównym adwokatem wzmacniania Bundeswehry w SPD i w całym rządzie wydaje się minister obrony Pistorius. Bez wsparcia ze strony jego ugrupowania oraz otwarcia się liberałów i Zielonych na zagwarantowanie stabilnego finansowania obronności na poziomie dwóch procent PKB lub wyższym po 2027 roku dalsze wzmacnianie Bundeswehry może przebiegać w sposób stopniowy i ograniczony.

Źródło: Ośrodek Studiów Wschodnich

Jakóbik: Polska potrzebuje większych magazynów gazu (ANALIZA)


Powiązane artykuły

Komisarz Unii Europejskiej ds. obronności Andrius Kubilius / Fot: John Thys / Pool Photo via AP

Komisarz Kubilius: UE musi zbudować armię dronów

W odpowiedzi na rosnące zagrożenie ze strony Rosji, Unia Europejska powinna jak najszybciej zbudować własną „armię dronów” – przekonuje komisarz...
Péter Szijjártó, węgierski minister spraw zagranicznych, Źródło: East News / Attila Kisbenedek / AFP

Węgry odkryły jak ominąć sankcje i płacić za rosyjski gaz

Rosja rozszerzyła możliwości płatności za gaz, omijając sankcje na Gazprombank. Węgry potwierdzają, że nadal mogą rozliczać się za dostawy przez...

Bytom się zapada. Efekt wieloletnich zaniedbań

Bytom zapadł się o 7 metrów w ciągu 10 lat. Jest to efekt wieloletnich zaniedbań i próby wydobycia złóż węgla...

Udostępnij:

Facebook X X X