Orlen Synthos Green Energy (OSGE), spółka utworzona przez Grupę Orlen i Synthos Green Energy do budowy małego atomu w Polsce, chce ujawnienia opinii Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW) na temat projektu małych reaktorów modułowych BWRX-300. Pod koniec 2023 roku pojawiały się doniesienia o negatywnym odbiorze przedsięwzięcia przez służby, które teraz zasłaniają się ochroną informacji niejawnej.
Projekt budowy modułowych reaktorów jądrowych (SMR) realizowany przez Orlen Synthos Green Energy (OSGE) w technologii BWRX-300 od GE Hitachi otrzymał decyzję zasadniczą na początku grudnia 2023 roku. Odbyło się to pomimo spekulacji medialnych na temat negatywnej opinii ABW, której ujawnienia domagał się OSGE. Kontrwywiad zasłaniał się jednak ochroną informacji niejawnej.
– Złożyliśmy wniosek do Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego o odtajnienie opinii ws. decyzji zasadniczej dla sześciu lokalizacji małych reaktorów modułowych (SMR). Stało to się jeszcze przed wydaniem owej decyzji, a odpowiedź ABW była negatywna. Następnie wydano decyzję zasadniczą, w ramach której agencja zawarła informację, iż jej opinia nie ma charakteru wiążącego. To znaczy, że ABW nie uważa, iż dokument ten zablokuje wydanie decyzji przez ministra klimatu. W tej sytuacji uznaliśmy, że wydanie decyzji zasadniczej było zgodne z prawem – mówi prezes OSGE Rafał Kasprów w rozmowie z BiznesAlert.pl.
Posiedzenie komisji sejmowej z udziałem ABW w tej sprawie odbyło się w styczniu 2024 roku za zamkniętymi drzwiami. Teraz OSGE chce ujawnienia opinii służb i zapowiada kolejne kroki w tej sprawie.
– Uważamy, że opinia ABW była krzywdząca, niemerytoryczna i nieprofesjonalna. Chciałbym zwrócić uwagę na dwa aspekty: po pierwsze postępowanie, które toczyło się 240 dni, było prowadzone niezgodnie z zasadami, co potwierdził znany autorytet profesor Wierzbowski. Po drugie, opinia ABW jest jedną z kilku, które resort klimatu musi wziąć pod uwagę, natomiast nie jest od niej zależna – podkreśla prezes Kasprów.
BiznesAlert.pl zapytał prezesa OSGE o to, czy można się spodziewać, iż sprawa w najbliższych miesiącach trafi na ścieżkę sądową. – Myślę, że to powinno stać się szybciej. My złożyliśmy wniosek o odtajnienie i chcieliśmy, żeby ta opinia była jawna – odpowiedział prezes Rafał Kasprów.
W ubiegłym roku OSGE przestawił pożądane lokalizacje swoich jednostek SMR. Są to: Włocławek, Stawy Monowskie, Ostrołęka, Dąbrowa Górnicza, Kraków-Nowa Huta oraz Tarnobrzeska Specjalna Strefa Ekonomiczna, obejmująca Tarnobrzeg i Stalową Wolę.
Jędrzej Stachura
Komisja Europejska tworzy sojusz na rzecz małego atomu z Polską na pokładzie
