RAPORT: Woda–Wodór–Węgiel na ratunek gospodarce i środowisku
Inicjatywa 3W autorstwa Banku Gospodarstwa Krajowego to w praktyce wykorzystanie wody, wodoru i węgla do transformacji gospodarki z pożytkiem dla jej rozwoju oraz środowiska. Eksperci opisują jego poszczególne aspekty.
Czym jest inicjatywa 3W?
Inicjatywa 3W: Woda – Wodór – Węgiel została ogłoszona przez Bank Gospodarstwa Krajowego w wakacje 2021 roku. – Dlaczego akurat 3W? Powód jest bardzo prosty – to woda, wodór i węgiel będą kształtować nowoczesną i zrównoważoną gospodarkę. Polska ma ogromny potencjał intelektualny. Innowacyjne rozwiązania, które tworzą nasi naukowcy powinny być inspiracją do rozwoju nowych biznesów. I odwrotnie: biznes, który potrzebuje nowych technologii, szuka wsparcia w nauce. By osiągnąć sukces, potrzebujemy integratora, który z jednej strony będzie łączyć potencjalnych naukowych i biznesowych partnerów, a z drugiej pomoże stworzyć przyjazny dla nich ekosystem. BGK z chęcią podejmie się tej roli – mówiła wówczas Beata Daszyńska-Muzyczka, prezes zarządu Banku Gospodarstwa Krajowego. – Chcemy także obudzić wśród Polaków świadomość, że ich codzienne decyzje mają wpływ nie tylko na klimat i otaczające nas środowisko, ale także na to, jaka jest kondycja polskich przedsiębiorstw i stan naszej gospodarki – dodawała prezes BGK.
BGK komunikował już, że jest przekonany o tym, iż należy zbudować, zintegrować i aktywizować społeczność wokół idei 3W realizowanej w Polsce oraz regionie Trójmorza. Ma ona połączyć światy nauki i biznesu współpracujące z samorządami i administracją. Ruszyły już konsultacje z samorządowcami, warsztaty, spotkania i konferencje przyciągające nowych partnerów. Chodzi o stworzenie narzędzi ułatwiających współpracę wynalazców z firmami zainteresowanymi komercjalizacją innowacji oraz instytucjami finansowymi pozwalającymi znaleźć na nie środki. Bank ma ambicje zbudowania wokół Idei 3W społeczności wszystkich opisanych środowisk, a także wszystkich zainteresowanych budowaniem zrównoważonego rozwoju na podstawie zasobów 3W.
Po więcej informacji na temat zasobów 3W odsyłamy również do raportu „Idea 3W. Perspektywy rozwoju”, w którym eksperci BGK opisali, jakie technologie z obszaru 3W mogą już wkrótce odmienić otaczającą nas rzeczywistość. Więcej na temat tej inicjatywy można przeczytać w raporcie BGK dostępnym pod adresem www.idea3W.org. Warto natomiast zapytać specjalistów o 3W w praktyce.
Woda
Pierwsze W to woda. – Wpisanie inicjatywy 3W w politykę wodną jest oczywiste. Oszczędzanie wody, a równocześnie inteligentne, efektywne jej wykorzystanie na przykład w nowocześnie pojmowanej energetyce, w gospodarce opartej na wodorze, to w tej chwili nie tyle polski, co światowy trend. Polska powinna właśnie dzięki takim inicjatywom mocniej zaistnieć w rozwoju i wdrażaniu innowacyjnego wykorzystania wody przy zapewnieniu dbałości o jej zasoby w środowisku – wskazuje Dyrektor Działu Realizacji Projektów Retencja.pl Jacek Zalewski. – Nie dbamy wystarczająco o wody powierzchniowe, nadmiernie ingerowaliśmy w przebieg rzek i cieków, zarówno bezpośrednio, ale i poprzez zabudowę dolin rzecznych, nie traktujemy deszczówki jak cennego zasobu, dramatycznie postępuje zjawisko „betonozy”,nadmiernego uszczelniania powierzchni terenu, a skutkiem jest obniżanie się poziomu wód w gruncie i zbyt mocna eksploatacja wód podziemnych – ostrzega Dyrektor Działu Realizacji Projektów Retencja.pl Jacek Zalewski. – Na stare podejście, w którym staramy się zatrzymać wodę w rzece, zamiast spowalniać jej odpływ do rzek, nie ma już miejsca w świecie, który ceni bioróżnorodność, zdrowe środowisko i efektywność finansową inwestycji. Nie stać nas na pomniki hydrotechników – mówi, przekonując, że „warto też zastanawiać się na zamykaniem obiegu gospodarki wodnej i wykorzystaniem ścieków oczyszczonych czy wód opadowych”.
Wodór
Po co Polsce gospodarka wodorowa? – Wodór ma stać się nowoczesnym paliwem i magazynem energii. Mówimy tu zatem o dziesiątkach zastosowań od hulajnóg, przez skutery, samochody, samoloty, jachty po wielki przemysł jak przemysł chemiczny, huty stali czy ciepłownie. Już dziś w polskich planach są osiedla ogrzewane wodorem, a na świecie działają zeroemisyjne (wodorowe) huty stali – mówi Piotr Maksyś, dyrektor Klastra Wodorowego, w rozmowie z BiznesAlert.pl. – Jednakże jesteśmy europejskim liderem w produkcji wodoru w ramach procesów rafineryjnych i to ten wodór musi nam na razie wystarczyć. W przyszłości możemy liczyć na wsparcie elektrowni atomowych w produkcji wodoru, zwiększenia ilości wodoru z farm wiatrowych – zaznacza.
Rozwój wykorzystania wodoru w Polsce może mieć także znaczenie z punktu widzenia współpracy regionalnej. – Inicjatywa Trójmorza to idealny obszar do realizowania projektów międzynarodowych, w krajach, w których gospodarka wodorowa dopiero się rozpędza. Możemy zatem wspólnie budować innowacyjne rozwiązania, sieci wytwarzania i przesyłania. Wodór mógłby być wytwarzany na południu i północy Europy, magazynowany w naszych kawernach solnych pod Gdynią i przesyłany do krajów Trójmorza – tłumaczy Maksyś. – Nie będzie tu uniwersalnego rozwiązania dla wszystkich regionów czy miast Polski. Każdy musi przygotować swoje strategie i analizy, jednocześnie pracując nad odpowiednim poziomem akceptacji społecznej dla tej technologii – zastrzega.
Daszyńska-Muzyczka o 3W: Posiadanie pieniędzy jest niczym, jeśli nie powstają nowe technologie
Węgiel
Chyba najbardziej kontrowersyjny element idei 3W to węgiel rozumiany jednak nie jako paliwo kopalne, ale czyste technologie pozwalające wykorzystywać go w zgodzie z potrzebami gospodarki, ale przy zachowaniu standardów ochrony środowiska. – W ramach idei 3W węgiel nie jest rozważany jako paliwo, ale jako pierwiastek w nowoczesnej odsłonie i innowacyjnych zastosowaniach. W tej chwili, to 3W wyznacza kierunek rozwoju, na nowo wskazując możliwości wykorzystania zasobów naturalnych przy jednoczesnym budowaniu konkurencyjnej gospodarki w oparciu o zrównoważony rozwój – mówi Paweł Smoleń, manager badań i rozwoju Smart Nanotechnologies w rozmowie z BiznesAlert.pl.
Może się okazać, że węgiel przyczyni się wręcz do transformacji energetycznej dzięki nanotechnologii. – Ta technologia może przyczynić się do redukcji emitowanego CO2 na kilka sposobów. Po pierwsze, zastosowanie grafenu i wykorzystanie jego właściwości takich jak dobre przewodnictwo elektryczne i cieplne oraz transparentność, może w znaczny sposób wpłynąć na efektywność pozyskiwania energii z bardzo „modnych” dzisiaj paneli fotowoltaicznych, a co za tym idzie doprowadzić do mniejszego zużycia paliw konwencjonalnych. Nanotechnologia, nie tylko daje możliwość tworzenia coraz bardziej wytrzymałych kompozytów polimerowych, ale również coraz lżejszych, co znacząco wpływa na zużycie energii w lotnictwie czy motoryzacji. Warto zaznaczyć, że wspomniany wcześniej grafen może być również wykorzystany w akumulatorach stosowanych w samochodach elektrycznych, co w praktyce przełoży się na znacznie większy zasięg samochodu na w pełni naładowanej baterii oraz krótszy czas ładowania – porównywalny z czasem tankowania pojazdu z silnikiem spalinowym – ocenia Smoleń. – Testowane są różne rozwiązania, a jednym z najbardziej zaawansowanych jest wychwyt i ponowne wykorzystanie dwutlenku węgla do produkcji tzw. SNG, czyli syntetycznego gazu ziemnego (SNG), który może być wykorzystany do produkcji energii. Ta technologia może wpłynąć na znaczne zwiększenie zdolności magazynowania energii i wykorzystania CO2 do celów gospodarczych – dodaje.
Innowacyjne technologie węglowe mają coraz większe zastosowanie nie tylko w budownictwie, czy motoryzacji. Coraz częściej korzysta z nich także medycyna, kosmetologia i farmacja.
Praktyka czyni mistrza
Wykorzystanie wody, wodoru oraz węgla do transformacji gospodarki Polski ma doprowadzić do zrównoważonego rozwoju gospodarczego uwzględniającego z jednej strony tworzenie nowych obszarów aktywności ekonomicznej oraz możliwości lepszej ochrony środowiska z drugiej. W ten sposób wsparcie Banku Gospodarstwa Krajowego może zostać przekute w nowe biznesy będące specjalnością Polski.
Materiał przygotowany we współpracy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego
Idea 3W, czyli jak dążyć do neutralności klimatycznej i nie zgasić wzrostu
