Towarowa Giełda Energii (TGE) rozpoczyna działalność jako pełnoprawna giełda-koordynator PCR oraz operator na europejskim rynku Multi-Regional Coupling (MRC). Dzięki zastosowaniu przez TGE nowej technologii, systemu informatycznego SAPRI, dostarczonego przez firmę Nasdaq, do obsługi handlu energią na połączeniach międzynarodowych, TGE znajdzie się w nielicznej grupie giełd europejskich, które mają możliwość skutecznego działania i konkurowania na rynku usług giełdowych rynku dnia następnego.
System SAPRI dedykowany jest do obsługi handlu energią rynku dnia następnego w standardzie PCR, pozwala usprawnić proces przekazywania zleceń w modelu PCR oraz umożliwia przekazywanie zaawansowanych typów i rodzajów zleceń. SAPRI zapewnia pełne bezpieczeństwo funkcjonowania systemu we współpracy z systemami giełd europejskich.
W efekcie wprowadzonych zmian w systemie transakcyjnym, TGE będzie oferować transakcje rynku dnia następnego energii elektrycznej codziennie w dwóch sesjach. W trakcie sesji porannej kojarzone będą tylko transakcje lokalne, a w czasie sesji południowej również transakcje transgraniczne zapewniające porównanie ofert rynku polskiego z rynkami Litwy i Szwecji, z wykorzystaniem zdolności przesyłowych połączeń SwePol Link oraz LitPol Link. Możliwości techniczne wymiany wynikają ze zdolności przesyłu na każdym z kierunków, określonych codziennie na poszczególne godziny doby przez PSE. Nowy system zapewni możliwość podwyższenia standardu usług świadczonych przez TGE i komfortu udziału w rynku spot przez uczestników.
– Pełnienie funkcji samodzielnego operatora na rynku MRC to dla TGE przełomowy moment w historii, efekt wielu lat przygotowań oraz współpracy z Polskimi Sieciami Elektroenergetycznymi i Urzędem Regulacji Energetyki. Pełnoprawny udział w tworzeniu europejskich rynkow regionalnych w kooperacji z europejskimi giełdami otwiera dla TGE nowe możliwości rozwoju – mówi Piotr Zawistowski, pełniący obowiązki Prezesa Zarządu TGE.
Status członka rynku MRC i udział w projekcie PCR, to dla TGE możliwość aktywnego
i pełnowymiarowego uczestnictwa w projektach rynków regionalnych oraz implementacji unijnych mechanizmów rynku energii elektrycznej we współpracy z giełdami i operatorami sieci przesyłowych Europy. Obecnie transgraniczny obrót energią elektryczną w modelu PCR realizowany jest na granicy Polski ze Szwecją i Litwą. W przyszłości, model ten zostanie zastosowany, również na pozostałych granicach polskiego systemu energetycznego jako efekt prac projektowych prowadzonych na obszarze rynku Europy Centralnej w Projekcie CORE.
Obecnie prowadzone są także wspólne działania europejskich operatorów NEMO dla zapewnienia nowych umów współpracy dla rynków dnia następnego i dnia bieżącego. Nowy rynek dnia bieżącego w modelu XBID będzie uruchamiany etapowo na kolejnych granicach od 2018 r. Polska przystąpi do tego modelu rynku prawdopodobnie na przełomie 2018 i 2019 roku.
Uruchomienie SAPRI jest kolejnym etapem wdrożenia nowych rozwiązań technologicznych na TGE. W maju br. TGE uruchomiła system transakcyjny X-Stream Trading, a jej spółka zależna – Izba Rozliczeniowa Giełd Towarowych – w połowie 2016 r. nowy system rozliczeń transakcji X-Stream Clearing, obydwa dostarczone przez Nasdaq.
Multi-Regional Coupling
TGE jest częścią wspólnego europejskiego rynku energii MRC od lipca 2015 r. MRC to paneuropejski projekt zmierzający do integracji rynków energii elektrycznej w Europie z wykorzystaniem mechanizmu market coupling dla transgranicznych rynków dnia następnego przy współpracy giełd energii i operatorów systemu przesyłowego. Łączenie krajowych rynków energii w ramach UE odbywa się
w oparciu o inicjatywę Price Coupling of Regions. TGE jest współwłaścicielem projektu.
Rozporządzenie CACM
Rozporządzenia Komisji (UE) 2015/1222 w sprawie alokacji zdolności przesyłowych oraz zarządzania ograniczeniami („Rozporządzenie CACM”) nałożyło na wszystkich Nominowanych Operatorów Rynku Energii Elektrycznej (NEMO) obowiązek przygotowania i przedstawienia do zatwierdzenia przez wszystkie krajowe organy regulacyjne energetyki planu określającego sposób ustanowienia i pełnienia przez NEMO funkcji operatora łączenia rynków, tzw. planu MCO (Market Coupling Operator). Dokument ten stanowi ramy prawne do przygotowania przez operatorów NEMO dalszych dokumentów rynku spot energii elektrycznej, w tym zasad współpracy wielu operatorów NEMO na jednym rynku (tzw. Multi-NEMO Arrangements), wielostronnych umów operacyjnych, regulaminów itp. Celem rozporządzenia CACM jest m.in. wspieranie efektywnej konkurencji w obszarze wytwarzania, obrotu i dostaw energii elektrycznej, zapewnienie optymalnego wykorzystania infrastruktury przesyłowej oraz przyczynianie się do efektywnej, długoterminowej eksploatacji i rozwoju europejskiego systemu przesyłowego i sektora energii elektrycznej w UE.
NEMO
Towarowa Giełda Energii posiada status NEMO od 2 grudnia 2015 r. Podstawowe zadanie TGE jako NEMO to zapewnienie niezakłóconej budowy i skutecznego działania wspólnego europejskiego rynku energii elektrycznej. NEMO to podmiot, który zapewnia kojarzenie ofert sprzedaży/zakupu energii elektrycznej, zawierane na rynkach dnia następnego i bieżącego w obrocie międzynarodowym, realizowanym w modelu PCR market coupling. Są to funkcje określane jako Market Coupling Operator – MCO, w transgranicznym obrocie energią elektryczną.
TGE
