W ostatnich miesiącach coraz więcej słychać o przyszłości rynku energii. Wypracowanie rozwiązań które będą stanowiły pewnego rodzaju konsensus wydaje się być coraz bliższe finalizacji. Rada Unii Europejskiej w ostatnich dniach wypracowała porozumienie w sprawie reformy rynku energii (EMD) – pisze Aleksander Tretyn ze Stowarzyszenia „Z energią o prawie” w BiznesAlert.pl. – Nowy kształt rynku energii oprócz wsparcia zielonych źródeł wytwórczych, stabilności potrzebnej inwestorom, ma zapewnić również wsparcie odbiorców energii elektrycznej, w tym tych dotkniętych ubóstwem energetycznym.
Głównym celem reformy rynku energii jest zwiększenie stabilności cen energii elektrycznej. Pandemia COVID-19, kryzys energetyczny, a następnie inwazja na Ukrainie, znacząco wpłynęły na stabilność tego rynku, który dotychczas w dużej mierze był zsynchronizowany z cenami surowców kopalnych. Planowana reforma ma na celu zwiększenie stabilności cenowej przy jednoczesnym zwiększeniu udziału energetyki odnawialnej. Instrumentem który w znacznym stopniu ma się do tego przyczynić maja być kontrakty różnicowe (CfD) oraz wsparcie rozwoju umów na zakup energii elektrycznej.
Te dwie formy miałyby stanowić zachętę podmiotów zainteresowanych zakupem energii elektrycznej z zielonych źródeł i dla wytwórców. Zniesienie barier ograniczających zawieranie umów na sprzedaż/kupno energii elektrycznej wspierane by było przez m.in., państwowe programy gwarancji po cenach rynkowych czy też gwarancje prywatne.
Dwukierunkowe kontrakty różnicowe (CfD), to formy wsparcia które możemy spotkać już m.in. w morskiej energetyce wiatrowej. Ten system wsparcia został ujęty dla projektów drugiej fazy w Polsce. Stabilność finansowania w tej formie ma zachęcić inwestorów do rozwijania nowych inwestycji. W kształcie zaproponowanym przez Radę, kontrakty różnicowe będą polegały na zawieraniu umów przez organy publiczne, które będą dopłacać do cen rynkowych, gdy cena energii spadnie poniżej ustalonego progu. W przypadku gdy cena energii będzie powyżej określonego progu, organy te będą pobierać od wytwórców nadwyżkę. Kontrakty różnicowe obejmowałyby inwestycje w odnawialne źródła energii oraz w energetykę jądrową. Proponowana forma rozliczeń zagwarantuje wytwórcą pewność cen energii, która obecnie jest nieprzewidywalna.
Ustalenia Rady skupiły się również wokół zapewnienia stabilności dostaw energii. Zaproponowano wprowadzenie mechanizmu zdolności wytwórczych, na skutek którego państwa członkowskie będą płaciły elektrowniom za zapewnienie dostaw energii elektrycznej. We wspomnianym mechanizmie, nie będzie stosowany wymóg limity emisji CO2 dla wytwórców, a więc będzie mógł on objąć również węglowe i gazowe jednostki wytwórcze. Wspomniane odstępstwo od limitu CO2, będzie jednak ograniczone czasowo do 2028 roku.
Rada zakłada także wsparcie rozwiązań związanych ze swobodnym wyborem dostawców prądu czy tez udostępnienie cen dynamicznych. Rozwiązania te, częściowo są już implementowane do krajowego porządku prawnego, między innymi poprzez implementację dyrektywy RED II, która wprowadza dynamiczne taryfy oraz możliwość zmiany dostawcy energii elektrycznej. W celu zabezpieczenia interesów konsumentów, planowane jest również utworzenie systemu dostawców z urzędu, którzy będą odpowiedzialni za ciągłe zaopatrzenie gospodarstw domowych w energię elektryczną. W propozycji RUE, znajdują się również rozwiązania wspierające dzieleniem się energią pochodząca np. z własnej produkcji.
Nowy kształt rynku energii wspierałby również gospodarstwa dotknięte ubóstwem energetyczny i mikroprzedsiębiorców. Wobec takich podmiotów będą mogły być zastosowane tymczasowo ceny regulowane.
Całokształt zaproponowanych zmian i nowego rynku energii w wyraźny sposób ma zapewnić wsparcie odnawialnych źródeł energii jednocześnie zmniejszając zależność cenową energii elektrycznej od paliw kopalnych. W ostatnich latach energia elektryczna oraz jej ceny stały się narzędziem wielu spekulacji, głównie tych opartych na cenach surowców energetycznych. Znaczne wahania cen gazu i węgla doprowadzały również do niestabilności cen na rynku energii, które odczuwali mniejsi i więksi konsumenci. Nowy kształt rynku energii oprócz wsparcia zielonych źródeł wytwórczych, stabilności potrzebnej inwestorom, ma zapewnić również wsparcie odbiorców energii elektrycznej, w tym tych dotkniętych ubóstwem energetycznym.
Burny: Bój o atom w Europie z udziałem Polski trwa i komplikuje reformy
