Do Sejmu wpłynął rządowy projekt ustawy o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych (ustawa offshore). Sejm zajmie się nią na najbliższym posiedzeniu, które zostało zaplanowane 10 grudnia. BiznesAlert.pl zapytał przedstawiciela branży o opinię na temat stanu prac nad tą ustawą.
Ustawa w Sejmie
Tydzień po przyjęciu w trybie obiegowym ustawy offshore przez Radę Ministrów, kluczowy dla rozwoju branży projekt trafił do Sejmu. Warto przypomnieć, że pod koniec listopada rząd w trybie obiegowym przyjął projekt ustawy o promowaniu wytwarzania energii elektrycznej w morskich farmach wiatrowych.
W złożonym projekcie, który ma już nadany numer, czytamy, że Rada Ministrów zobowiązała ministra klimatu i środowiska do podjęcia działań w celu notyfikacji projektu ustawy w trybie ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej. – Minister klimatu i środowiska poinformował o rozpoczęciu procedury notyfikacyjnej. W załączeniu przedstawiam także opinię dotyczącą zgodności proponowanych regulacji z prawem Unii Europejskiej. Jednocześnie informuję, że do prezentowania stanowiska Rządu w tej sprawie w toku prac parlamentarnych został upoważniony minister klimatu i środowiska – czytamy we wniosku skierowanym przez premiera Mateusz Morawieckiego do marszałek Sejmu Elżbiety Witek.
Założenia
Nowe przepisy przewidują, że w pierwszej fazie wsparcie dla morskich farm o łącznej mocy zainstalowanej 5,9 GW przyznawane będzie w drodze decyzji administracyjnej prezesa Urzędu Regulacji Energetyki. Możliwość skorzystania z tego systemu kończy się 30 czerwca 2021 roku, co wynika z przepisów unijnych dotyczących wsparcia OZE. Podstawa do rozliczenia ujemnego salda w pierwszej fazie zostanie określona w rozporządzeniu wydanym przez ministra właściwego do spraw energii w oparciu o wskaźniki makroekonomiczne.
W kolejnych latach wsparcie przyznawane będzie już w formule konkurencyjnych aukcji. Ze względu na wysokość inwestycji, odmiennie niż w przypadku innych technologii odnawialnych, maksymalny okres wsparcia morskich farm wyniesie 25 lat. Odpowiada on przeciętnemu cyklowi życia projektu morskiej farmy wiatrowej.
W ustawie ma zostać zapisana specjalna opłata od morskich farm wiatrowych, ponieważ nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Podstawą opodatkowania będzie moc zainstalowana danej farmy, stawka opodatkowania będzie iloczynem tej mocy w MW i kwoty 23 tys. zł.
Ustawa offshore otworzy Bałtyk dla inwestorów
Zapytaliśmy branżę, a więc Polskie Stowarzyszenie Energetyki Wiatrowej o ocenę stanu prac nad projektem tej ustawy. – Bardzo się cieszymy, że Rada Ministrów przyjęła już projekt ustawy, liczymy też na sprawne procedowanie projektu ustawy offshore w Parlamencie (jest szansa na uchwalenie ustawy przez Sejm nawet do połowy grudnia). Od tego zależą inwestycje szacowane przez rząd na 120-130 mld zł, które będą stymulować rozwój naszej gospodarki w kolejnych latach. Jest to szczególnie istotne w sytuacji spowolnienia wywołanego pandemią koronawirusa. Aprobata Rady Ministrów umożliwia też oficjalne wszczęcie procedury notyfikacyjnej systemu wsparcia dla offshore przed Komisją Europejską – uważa wiceprezes stowarzyszenia Kamila Tarnacka.
Jej zdaniem ostatnia wersja projektu zasługuje na pozytywną ocenę. – Zawarte w dokumencie mechanizmy z jednej strony gwarantują inwestorom optymalny poziom zwrotu, a z drugiej – chronią odbiorców energii przed nadmiernym wzrostem cen energii. Projekt zawiera też szereg narzędzi, które zapewniają bezpieczeństwo zarówno na etapie przyznawania środków publicznych, jak i wydawania wszelkich dokumentów oraz pozwoleń – powiedziała.
Ustawa offshore a unijna strategia
Zapytaliśmy także PSEW o stanowisko względem unijnej strategii offshore. – Unijna strategia offshore jest ambitna, ale realna. Wyznaczony w niej scenariusz dojścia do poziomu 300 GW w 2050 roku, zakłada wykorzystanie tylko części potencjału. Przypomnijmy, że szacunki WindEurope wskazują na możliwość zbudowania nawet 450 GW, z których 83 GW można postawić na Bałtyku, a 28 GW – w jego polskiej części. Trzeba jednak podkreślić, że uruchomienie inwestycji wymaga ram regulacyjnych, a tych jeszcze nie mamy. Dopiero uchwalenie ustawy offshore da zielone światło inwestorom i przemysłowi, który chce włączać się w krajowy łańcuch dostaw do sektora – precyzuje Tarnacka.
W strategii duży nacisk położony jest na projekty hybrydowe. Zapytaliśmy więc PSEW, czy projekt polskiej ustawy jest kompatybilny ze strategią. W opinii Kamili Tarnackiej, projekt polskiej ustawy offshore nie wyklucza budowania projektów hybrydowych tj. przyłączania farm znajdujących się w polskiej strefie Bałtyku w regionalną sieć. – Taka możliwość otworzy się, jeśli ziszczą się zmodyfikowane plany budowy kabla o mocy przynajmniej 600 MW między duńskim Avedøre a polskim Dunowem. Jednak perspektywa budowy takiego połączenia transgranicznego to dopiero początek lat 30-tych. Do tego czasu w polskiej strefie na Bałtyku powinno pracować przynajmniej 6 GW mocy z morskich farm wiatrowych. Natomiast w tej chwili – bez uchwalonej ustawy offshore i jasnych perspektyw jej wejścia w życie – inwestorzy nie mają podstaw do wydawania pieniędzy na dalszy rozwój realizowanych projektów – podkreśla Tarnacka w odpowiedzi na pytania portalu.
Jednocześnie Kamila Tarnacka podkreśliła, że projekt ustawy offshore jest w pełni kompatybilny z przepisami prawa energetycznego oraz z regulacjami unijnymi w zakresie przyłączania jednostek wytwórczych do sieci elektroenergetycznych. – W tym sensie wszelkie nowe wytyczne dotyczące procesów przyłączenia nie będą stały na przeszkodzie wejściu w życie i wdrożeniu przepisów regulacji dotyczących morskiej energetyki wiatrowej w proponowanym przez rząd kształcie – czytamy.
Tarnacka podkreśla także, że projekt ustawy offshore koncentruje się na dwóch zasadniczych obszarach: regulacji i kontroli systemu wsparcia oraz procesie inwestycyjnym. – Kwestie podziału kosztów i korzyści w przypadku transakcji transgranicznych pozostają poza zakresem regulacji. Nie oznacza to jednak, że projekt ustawy nie jest na to gotowy. Z zagadnieniem tym będzie musiał zmierzyć się polski ustawodawca w ramach innych aktów prawnych – podkreśla Tarnacka.
Czasu jest coraz mniej
Komisja zapewni, że przegląd wytycznych dotyczących pomocy państwa w zakresie energii i ochrony środowiska będzie w pełni zaktualizowany i dostosowany do celu udzielanego wsparcia, w tym wsparcia dla odnawialnych źródeł energii morskiej (do końca 2021 r.). Zapytaliśmy więc Kamilę Tarnacką czy to oznacza, że wejście w życie nowej dyrektywy RED II opóźni się, a tym samym obecny system wsparcia dla OZE będzie obowiązywał dalej niż do czerwca 2021 roku. Jej zdaniem nieporozumieniem są wszelkie twierdzenia o przesunięciu wejścia w życie Dyrektywy RED II z lipca 2021 roku na koniec 2021 roku.- Co prawda 17 listopada Komisja Europejska istotnie rozpoczęła konsultacje dotyczące nowelizacji Dyrektywy RED II, jednakże dotyczą one przede wszystkim dostosowania jej przepisów do podwyższonych celów redukcji CO2 oraz wprowadzenia rozwiązań mających na celu wspieranie nowych czystych technologii. Nie jest natomiast przewidziana ani nowelizacja Artykułu 4 Dyrektywy RED II określającego zasady funkcjonowania systemów wsparcia na rzecz energii ze źródeł odnawialnych (w szczególności przewidującego generalny obowiązek przyznawania wsparcia w formule aukcyjnej), ani tym bardziej zmiana terminu implementacji tego przepisu – podkreśla.
Tarnacka wyjaśnia, że strategia rozwoju offshore nie wpływa również w żaden sposób na okres obowiązywania wytycznych EEAG (Wytyczne Komisji w sprawie pomocy państwa na ochronę środowiska i cele związane z energią w latach 2014-2020). – W lipcu tego roku okres obowiązywania wytycznych został przedłużony do końca 2021 roku i strategia rozwoju offshore niczego w tym zakresie nie zmienia. Z kolei 12 listopada Komisja rozpoczęła proces konsultacji dotyczący wytycznych, które miałyby obowiązywać od pierwszego stycznia 2022 roku – podkreśliła.
Bartłomiej Sawicki
Jest projekt unijnej strategii offshore. Czy da więcej czasu polskiej ustawie offshore?
