KOMENTARZ
Teresa Wójcik
Redaktor BiznesAlert.pl
Po dwu i półgodzinnej, chwilami ostrej debacie, Sejm przyjął wszystkie koalicyjne poprawki Senatu do nowelizacji ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego. Podpisana prawdopodobnie jeszcze dziś przez Prezydenta RP, znowelizowana ustawa wejdzie w życie w ciągu siedmiu dni. Po wprowadzonych przez parlament zmianach ustawa zawiera przepisy niezbędne do realizacji Planu naprawczego Kompanii Węglowej.
Obecna na Sali Sejmowej premier Ewa Kopacz powiedziała po zakończeniu głosowań „To dopiero początek, przed nami jest długa i ciężka droga naprawy górnictwa. Będziemy nią kroczyć nie sami, ale ze związkowcami, którzy podpisali się pod porozumieniem. Moim celem jest to, by polskie górnictwo było rentowne, a polska energetyka bezpieczna, oparta na polskim węglu.”
Zarówno premier, jak i posłowie oraz minister skarbu państwa Włodzimierz Karpiński są świadomi, że przed rozpoczęciem realizacji Planu naprawczego czekają rząd bardzo trudne zadania – notyfikacja oraz uzyskanie zgody Komisji Europejskiej na pomoc publiczną dla kopalni. Przekonać Brukselę do udzielenia górnictwu w Polsce pomocy publicznej – nie wiadomo czy się uda. W wydanej opinii Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumenta stwierdza, że procedowana w Sejmie nowelizacja ustawy o funkcjonowaniu górnictwa węgla kamiennego przewiduje udzielanie pomocy publicznej „w odniesieniu do transakcji zbywania kopalń przez Spółkę Restrukturyzacji Kopalń (SRK). Wystąpienie pomocy publicznej w związku z tymi transakcjami będzie uzależnione od faktycznych warunków danej transakcji”.
Eksperci zwracają uwagę, że udzielanie pomocy publicznej w górnictwie węgla jest jednak ograniczone przez decyzję Rady Unii Europejskiej nr 787 z 10 grudnia 2010 r Decyzja ta stanowi m.in., że udzielanie takiej pomocy możliwe jest jedynie w celu zamknięcia zakładów. Pomoc publiczna może być uznana za zgodną z tym przepisem, o ile jakaś działalność stanowi część planu likwidacji zakładu, którego termin przypada najpóźniej na 31 grudnia 2018 r.
Koszty, na jakie może być przeznaczona pomoc, są ograniczone do wydatków socjalnych (np. świadczeń przedemerytalnych, kosztów przekwalifikowania pracowników) oraz kosztów środowiskowych (np. rekultywacji byłych terenów kopalń). Przewidziana pomoc dla kopalń będzie zgodna z prawem UE, o ile w trakcie postępowania notyfikacyjnego Komisja Europejska potwierdzi, że dopuszczalne jest prowadzenie w obszarze likwidowanej kopalni działalności górniczej i zaakceptuje plan jej zamknięcia – stwierdził UOKiK.
Zdaniem UOKiK w Brukseli mogą budzić poważne zastrzeżenia przepisy ustawy o prowadzeniu działalności górniczej w kopalniach przekazanych SRK. Jednak Urząd przyznaje, że w tym zakresie przepisy UE i polska ustawa stosują zupełnie odmienną siatkę pojęć. Minister Karpiński zapowiedział, że rozmowy w tej sprawie odbędą się na początku przyszłego tygodnia. Pełnomocnik rządu ds. restrukturyzacji górnictwa jedzie do Brukseli 27 stycznia.
Najważniejsza poprawka Senatu wprowadza do ustawy przepisy o pakiecie socjalnym zgodnym z Porozumieniem podpisanym ze związkami zawodowymi. W stosunku do uchwalonej dzień przed porozumieniem pierwszej redakcji ustawy, wycofany został przepis o 24-miesięcznych odprawach dla górników dołowych, którzy wszyscy, jeśli tylko będą chcieli, utrzymają zatrudnienie, gdyż cztery kopalnie przechodzące do Spółki Restrukturyzacji Kopalń nie będą zlikwidowane. Pojawiły się 3-letnie urlopy górnicze dla pracowników przeróbki węgla oraz wyższe – 12-miesięczne – odprawy dla pracowników powierzchni: przeróbki i administracji
Kolejna z ważniejszych wniesionych przez Senat poprawek zobowiązuje do uzyskania zgody UOKiK na nabycie kopalni albo jej części.
Wśród poprawek senackich nie znalazła się zgłoszona przez PiS regulacja przywracająca art. 7 ustawy, zapewniający konsultacje ze stroną społeczną w przypadkach przenoszenia pracowników do innych zakładów górniczych.
