Kogeneracja jądrowa zamiast gazu i węgla? (RELACJA)
W stolicy ruszyła konferencja HTR 2018 poświęcona perspektywom reaktorów wysokotemperaturowych w Polsce. Ministerstwo energii przedstawiło plan zastąpienia kogeneracji gazowej i węglowej ciepłownictwem jądrowym.
Mały reaktor HTR do 2025 roku?
– Polski rząd jest bardzo zainteresowany technologią energetyki jądrowej, w tym reaktorami wysokotemperaturowymi – powiedział Tomasz Dąbrowski, podsekretarz stanu w ministerstwie energii. – W Polsce jest duży potencjał kogeneracji HTR w przemyśle chemicznym, petrochemicznym i nie tylko – dodał.
Przyznał, że potrzebne są dalsze badania nad tą technologią, co wymaga wsparcia finansowego oraz współpracy z Narodowym Centrum Badań Jądrowych. W planach jest uruchomienie reaktora HTR małej skali. Ostateczna decyzja o finansowaniu powinna zapaść do końca 2018 roku, co pozwoliłoby na zakończenie budowy około 2025 roku.
Atom zamiast gazu i węgla
Po Dąbrowskim wystąpił Józef Sobolewski stojący na czele departamentu energii jądrowej w ministerstwie energii. Przypomniał, że ciepłownictwo jest w Polsce zdominowane prawie w stu procentach przez węgiel. Pozostałe moce są gazowe. – Jest duży potencjał dla atomu. W Finlandii i na Słowacji stosowana jest kogeneracja jądrowa – przypomniał Sobolewski.
Przyznał, że temperatura reaktorów jądrowych jest nadal zbyt niska, dlatego należy wykorzystać reaktory wysokotemperaturowe. Badania w Polsce mogłyby posłużyć do pozyskania ciepła przemysłowego z wykorzystaniem reaktora chłodzonego gazem w technologii HTGR (700-1000 stopni Celsjusza), którą można w przyszłości wykorzystać m.in. do wytwarzania wodoru.
– 13 największych zakładów chemicznych w Polsce potrzebuje 6500 MW ciepła w temperaturze 400-550 stopni Celsjusza – wskazał dyrektor. Jego zdaniem można w tym celu zastąpić elektrociepłownie węglowe i gazowe za pomocą HTR.
Polski plan rozwoju HTR
Józef Sobolewski przypomniał, że Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju przyjęta przez rząd 14 lutego 2017 roku zakłada między innymi rozwój HTR na rzecz wytwarzania ciepła przemysłowego. Zakłada on, że pierwszy reaktor komercyjny miałby osiągnąć moc 200-350 MW.
Z tego powodu 13 lipca 2016 roku powołano komisję do spraw rozwoju HTR z przewodniczącym Grzegorzem Wrochną z Narodowego Centrum Badań Jądrowych oraz udziałem NCBJ, Energoprojektu, Prochemu, Grupy Azoty, PKN Orlen, Taurona, Enei, Polskiej Agencji Atomistyki, Narodowego Centrum Badań Jądrowych i banku PKO BP.
We wrześniu 2017 roku przedstawiono wyniki prac komisji i zaakceptowano szanse rozwoju HTGR w Polsce. Departament energii jądrowej jest odpowiedzialny za rozwój tej technologii. Eksperci i ministerstwo mają przygotować kolejne działania na rzecz realizacji tego celu.
W proponowanej strategii rozwoju HTGR założono budowę pierwszego reaktora komercyjnego o mocy 150-300 MW. Według Sobolewskiego mogłoby się to stać za około dekadę. Kamieniem milowym ma być budowa reaktora eksperymentalnego o mocy 10-30 MW, co „może stać się całkiem szybko”.
– Mamy kompetencje do realizacji programu HTGR w Polsce. Mamy naukowców. W Europie jest stara infrastruktura, którą można wykorzystać. Ośrodek badawczy NCBJ w Świerku jest priorytetową lokalizacją, ale to dopiero rozstrzygniemy. Decyzja o lokalizacji powinna zapaść, mam nadzieję, w przyszłym roku – zdradził portalowi BiznesAlert.pl Józef Sobolewski.
Finansowanie
Pierwszy grant NCBR w wysokości 5 mln dolarów na przygotowanie prawa, warunków organizacyjnych i technicznych do budowy reaktorów HTR został przyznany ministerstwu energii, NCBJ oraz Instytut Chemii i Techniki Jądrowej. Mają one „niebawem” stworzyć nowe centrum badawcze do realizacji programu HTGR. NCBJ powołało już spółkę NOMATEN zajmującą się badaniami nad materiałami, które są w stanie przetrwać wysokie temperatury i promieniowanie. Zyskała ona 10 mln euro z Komisji Europejskiej na stworzenie planu biznesowego.
