Służby informacyjne rządu podały, że nowe przepisy wykonują wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 22 lutego 2018 r. Dotyczy on zaobserwowanych w latach 2007-2015 (spośród 46 stref w skali kraju) przekroczeń poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM10 (wartość średniodobowa) w 35 strefach oraz poziomu dopuszczalnego pyłu zawieszonego PM10 (wartość średnioroczna) w dziewięciu strefach.
Wyjaśniono, że Polska, jak większość krajów UE, ma kłopoty z dotrzymaniem wymogów jakości powietrza ze względu na zanieczyszczenie pyłem zawieszonym PM10. Za przekroczenia te odpowiada zwłaszcza sektor bytowo-komunalny oraz transport. Podstawą do działań naprawczych jest uchwała sejmiku województwa w sprawie programu ochrony powietrza (POP). Uchwała określająca POP jest podejmowana w terminie 18 miesięcy od dnia otrzymania wyników wykonanej przez wojewódzkich inspektorów ochrony środowiska oceny poziomów substancji w powietrzu i klasyfikacji stref.
„Zgodnie z projektem, termin na przygotowanie POP zostanie skrócony o 3 miesiące. Programy będą realizowane po otrzymaniu oceny jakości powietrza za 2018 r., a ich przyjęcie przez sejmik województwa wyznaczono na 15 czerwca 2020 r. Termin ten wynika z ustaleń z Komisją Europejską, która zobowiązała Polskę do przedstawienia do 30 czerwca 2020 r. nowych POP spełniających wymogi dyrektywy oraz wyroku Trybunału Sprawiedliwości” – poinformowano w komunikacie.
W celu wzmocnienia kontroli realizacji POP, projekt wprowadza obowiązek corocznego monitorowania przez zarząd województwa postępu działań naprawczych na szczeblu gminnym (wynikających z POP) oraz planów działań krótkoterminowych (PDK). „Działania te umożliwią monitorowanie skuteczności realizowanych zadań na poziomie województwa. Nałożono dodatkowe zadania na administrację samorządową szczebla wojewódzkiego oraz nowe zadania na administrację rządową” – napisano.
CIR podało, że zmiany dotyczące systemu zarządzania jakością powietrza na poziomie województwa oraz planowany do zmiany zakres POP (zostanie on określony szczegółowo w nowym rozporządzeniu ministra środowiska o POP i PDK) wymuszą przygotowanie dodatkowej dokumentacji i sprawozdawczości oraz monitorowanie stopnia realizacji działań z poziomu gminy do województwa.
Zgodnie z informacją, do zadań urzędu marszałkowskiego należeć będzie przede wszystkim: monitorowanie na poziomie wojewódzkim realizacji działań naprawczych określonych w POP i PDK; stała weryfikacja stanu zaawansowania realizacji poszczególnych działań przez podmioty wskazane w harmonogramach realizacji działań naprawczych do POP; przygotowywanie zestawienia szczegółowych informacji oraz sprawozdań dla ministra środowiska związanych z przyjęciem i realizacją POP oraz PDK.
„Zmiana zakresu przekazywanych informacji o POP pozwoli na wypełnienie obowiązków sprawozdawczych ciążących na Polsce wobec Komisji Europejskiej. Jednym z koniecznych działań będzie też nawiązanie ciągłej, stałej współpracy z innymi podmiotami oraz prowadzenie bieżącej i systematycznej analizy skuteczności działań naprawczych wprowadzanych na poziomie regionalnym i stopnia wykonania założeń poszczególnych POP, zgodnie z zaleceniami Najwyższej Izby Kontroli” – czytamy.
Według CIR, efektem proponowanych zmian będzie wyraźne zobowiązanie organów przygotowujących POP, aby działania przewidziane w programie umożliwiały ograniczenie przekroczeń wartości dopuszczalnych, w możliwie najkrótszym terminie. Nowe rozwiązania mają obowiązywać z dniem następującym po dacie ogłoszenia w Dzienniku Ustaw, z wyjątkiem niektórych przepisów dotyczących średnich źródeł spalania, które zaczną obowiązywać po 14 dniach od publikacji.
