Sąd arbitrażowy w Petersburgu odmówił właścicielowi polskiego odcinka Gazociągu Jamalskiego dociekaniu racji przed arbitrażem w Sztokholmie w sporze z Gazpromem o sześć miliardów złotych. Rosjanie mówią o rusofobii w Europie, ale podważają swą wiarygodność w relacjach z partnerami europejskimi.
EuRoPol Gaz to spolonizowany w drodze sankcji właściciel polskiego odcinka Gazociągu Jamalskiego z 48 procentami udziałów PGNiG, 48 procentami – Gazpromu i 4 – Gas Trading należącego do PGNiG. Ministerstwo rozwoju i technologii zarządziło najpierw zamrożenie a potem przejęcie akcji Gazpromu przez Polaków ze względów bezpieczeństwa energetycznego oraz w ramach sankcji za inwazję Rosji na Ukrainie.
Jednakże właściciel Jamału w Polsce za wsparciem ministerstwa aktywów państwowych domagał się 848 mln złotych należności za przesył gazu oraz 5,357 mld złotych rekompensaty za zyski utracone do 2045 roku ze względu na zatrzymanie dostaw z Rosji za pomocą Gazociągu Jamalskiego w Polsce pomimo umowy przesyłowej z przeszłości mającej obowiązywać do tego czasu zawierającej klauzulę ship or pay. Rosjanie zatrzymali dostawy gazu do i przez Polskę w maju 2022 roku zrywając kontrakty na dostawy z PGNiG i przestając kupować dostęp do Jamału na platformie rezerwacji przepustowości dostępnej na mocy przepisów unijnych, która zastąpiła kontrakt przesyłowy w 2020 roku.
Gazprom odmawia udziału w arbitrażu w Sztokholmie, gdzie przegrał już szereg sporów, w tym z polskim PGNiG w sprawie warunków dostaw gazu. Ta rosyjska firma uznaje, że odbywa się w nieprzyjaznych krajach, które wprowadziły sankcje przeciwko Rosji, a zatem nie gwarantują uczciwego procesu. Jego zdaniem utracił prawa w Europie przez „rusofobię w Europie”. Jednakże arbitraże w Sztokholmie i nie tylko to legalna forma rozstrzygania sporów o dostawy gazu w świecie zachodnim. Ich kwestionowanie może podważyć wiarygodność Gazpromu, którego udziały rynkowe w Europie spadły z 45 procent w 2021 roku do 15 procent w pierwszej połowie 2023 roku.
Neftegaz.ru / Wojciech Jakóbik
Orlen przejmuje polski odcinek Gazociągu Jamalskiego. Eksmisja Gazpromu
