Gazprom nie ma już monopolu na dostawy dla Ukrainy. Kto sprzedaje gaz nad Dniepr?

(The Insider/TASS/Wojciech Jakóbik)

Kijów liczy na to, że dostanie od Rosji obniżkę cen dostaw gazu w czwartym kwartale tego roku. Minister energetyki i przemysłu węglowego Wołodymyr Demczyszyn ocenił, że może ona wynieść od 30 do 40 dolarów ze względu na istniejącą alternatywę w postaci dostaw przez rewersy na granicy z Unią Europejską.

Portal The Insider publikuje zestawienie sprzedawców gazu dla Ukrainy. Wynika z niego, że Gazprom stracił już pozycję monopolisty. W pierwszej połowie 2015 roku Ukraina zaimportowała 8 mld m3 gazu. Dostawy przez rewersy przewyższyły te z Rosji. Gazprom dostarczył wtedy 1,44 mld m3. Pozostałe 6,5 mld m3 pochodziło od europejskich dostawców. Rosyjski koncern był trzecim dostawcą, po GDF Suez (Engie) oraz Statoil, które sprzedały odpowiednio 1,9 i 1,5 mld m3 nad Dniepr. Dalej uplasowały się Trailstone American (1,16 mld m3) i E.on (0,7 mld m3).

The Insider bazuje na danych celnych, które są opóźnione w stosunku do liczb prezentowanych przez Naftogaz ze względu na konieczność dokonania dodatkowych, późniejszych obliczeń.

Kupcami były firmy ukraińskie na czele z Naftogazem, który zamówił 7,9 mld m3. Ceny wynosiły w styczniu 334-384 dolarów za 1000 m3. W lutym spadły do 269-341 dolarów. Wiosną Ukraińcy płacili za dostawy przez rewers od 248,4-301,8 za 1000 m3. W czerwcu te ceny spadły do 260-280 dolarów za 1000 m3. W tym samym miesiącu Gazprom sprzedawał gaz Ukraińcom za 247 dolarów/1000m3, czyli – pomimo obniżki cen rewersowych – taniej.

Zdaniem Demczyszyna gaz z Rosji może kosztować około 250 dolarów za 1000 m3. Dzięki rewersowej alternatywie ma ona spaść dodatkowo o przyznany rabat. – Naszym wyzwaniem nie jest kupować ich gaz mając dostępne rewersy ale udowodnienie, że będziemy bronić swoich interesów i nie musimy kupować rosyjskiego gazu niezależnie od ceny. Cena, którą gotowi jesteśmy zapłacić, powinna być obiektywna, racjonalna i korzystna dla nas – powiedział minister Interfaxowi.

Przypomniał, że w trzecim kwartale tego roku Rosja zaoferowała Ukrainie obniżkę w wyskości 40 dolarów. – Trwa debata na temat możliwej oferty na czwarty kwartał ale uważam, że obniżka powinna zostać przyznana ze względu na uzasadnienie ekonomiczne. Dostawy gazu do klientów europejskich przez Ukrainę kosztują co najmniej 30 dolarów na 1000 m3. My, kupując gaz rosyjski na granicy wschodniej, nie powinniśmy ponosić tego kosztu – powiedział Demczyszyn.

Odniósł się w ten sposób do punktów odbioru gazu z Rosji. Europejczycy odbierają go na zachodniej granicy Ukrainy. Ukraińcy na swojej wschodniej granicy. 21 sierpnia odbyło się pierwsze po ponadrocznej przerwie spotkanie dyrektorów Gazpromu i Naftogazu. We wrześniu ma odbyć się spotkanie z udziałem Komisji Europejskiej w sprawie zapewnienia stabilnych dostaw i tranzytu gazu w okresie zimowym. Chociaż Kommiersant przekonywał, że Kijów zgodził się na przedpłaty za tranzyt rosyjskiego surowca na opłacenie dostaw nad Dniepr, Naftogaz zdementował te informacje.

Według danych Gas Infrastructure Europe na dzień 6 sierpnia w ukraińskich magazynach znajdowało się 13,22182 mld m3 (42,72 procent napełnienia) z czego ok. 5 mld m3 to tzw. gaz buforowy mający zapewnić prawidłowe funkcjonowanie systemu przesyłu oraz magazynowania surowca. Dla porównania w tym samym czasie w zeszłym roku zgromadzono 15,06521 mld m3 (47,15 procent napełnienia). W zależności od szacunków ilość niezbędna dla utrzymania tranzytu do klientów europejskich wynosi 16,5-19 mld m3.

Przy założeniu, że dzienna ilość wtłaczanego do podziemnych magazynów surowca utrzyma się na średnim poziomie z pierwszych sześciu dni sierpnia tj. ok. 40,66 mln m3 dziennie to do 15 października zostanie w nich zgormadzone 16,02736 mld m3 gazu. Dla porównania w tym samym czasie w zeszłym roku znajdowało się w nich 16,74032 mld m3 (52,4 procent napełnienia).

Więcej: Dzień podległości Ukrainy