Gazociąg Nord Stream 2 podwoi możliwości przesyłu gazu przez Morze Bałtyckie z Rosji do Niemiec. Może zmniejszyć zainteresowanie inwestorów alternatywnymi szlakami dostaw, w tym także budową nowych terminali LNG oraz połączeń międzysystemowych w regionie Europy Środkowo – Wschodniej – podkreślili uczestnicy debaty „Różne perspektywy na Nord Stream 2”, którą zorganizował ośrodek analityczny Bruegel.
„Nord Stream 2 zniechęci do dywersyfikacji”
Szymon Polak, pierwszy sekretarz ambasady RP przy UE, podkreślił, że koszty budowy alternatywnych projektów wspieranych przez UE wzrosną, jeśli Nord Stream 2 powstanie. – Prywatni inwestorzy mogą stracić zainteresowanie projektami UE będących przedmiotem wspólnego zainteresowania (PCI) ze względu na rosnący udział w rynku Gazpromu. Oznaczałoby by to, że projekty te potrzebowały by zwiększenia finansowania ze środków publicznych. Budowa nowych wzajemnych połączeń międzysystemowych w Europie Środkowej i Wschodniej jest przeznaczona głównie na potrzeby mniejszych graczy, tak aby uzyskać dostęp zróżnicowany dostęp do gazu oraz większą płynność na rynku – zaznaczył Szymon Polak w rozmowie z agencją Interfax. Ze względu na wzrost udziałów w rynku Gazpromu, inwestorzy mogą stracić zainteresowanie. W tym kontekście Nord Stream 2 może zagrozić inwestycjom realizowanym w ramach Projektów Wspólnego Zainteresowania.
Polak przypomniał, że wydany przez Komisję Europejską raport dot. Unii Energetycznej wydany na początku tego miesiąca, pokazał wzrost koncentracji na rynku gazu w 14 państwach członkowskich UE w latach 2011 i 2015. Był to także efekt rosnącej zależności od dostaw gazu z Rosji. – Unia Energetyczna opiera się zaś na polityce dywersyfikacji – podkreślił Polak.
Nord Stream 2: Polska nie chce kolejnego narzędzia wpływu Rosji na region
Projekty będące przedmiotem wspólnego zainteresowania przez UE mogą ubiegać się o dofinansowanie w ramach funduszy Łącząc Europę (CEF). W 2014 roku 34 projekty otrzymały wsparcie w wysokości 647 mln euro, rok później 35 inicjatyw zyskało dofinansowanie w wysokości 366 mln euro, zaś w roku ubiegłym 27 projektów zyskało wsparcie w wysokości 707 mln euro. Wśród projektów, które zyskały wsparcie są m.in. budowa połączenia międzystemowego między Polską a Słowacją czy budowa terminalu LNG na chorwackiej wyspie Krk. Pod koniec 2017 roku Komisja ma opublikować kolejną listę projektów uznanych na będące przedmiotem wspólnego zainteresowania.
Prof. Alan Riley, analityk Institute for Statecraft podkreślił, że budowa Nord Stream 2 oznaczałoby ogromne „przeinwestowanie” Gazpromu. Utrudni także uzasadnienie powstania nowych terminali LNG, w tym także ten na wyspie Krk w Chorwacji.
Riley: Polska broni interesu Europy. Prawo unijne musi chronić przed Gazpromem (ROZMOWA)
Nord Stream 2 a LNG
Simon Schulte, analityk powiązany z kolońskim instytutem EWI Energy Research & Scenarios podkreślił, że miks dostaw gazu do UE został ustalony w oparciu o spodziewany w nadchodzących latach spadek dostaw z Norwegii i Holandii. – Dostawy gazu z krajów europejskich spadnie z 57 proc. do 32 proc. Rosja wzmocni swoją pozycję jako główny dostawca gazu do UE. Jeśli jednak Rosja chce wypełnić powstałą lukę w dostawach gazu będzie musiał wprowadzić konkurencyjną strategię cenową, aby odeprzeć konkurencję w postaci LNG – podkreślił Niemiec.
Jak podkreślił, w konkurencyjnym scenariuszu import LNG do UE wzrośnie z 9 proc. w 2014 do 25 proc. w roku 2035. Zdaniem Niemca Jeśli jednak Rosja będzie wykorzystywał oligopolistyczną strategię wówczas sięganie po LNG może być atrakcyjne -Nord Stream 2 znacząco zwiększy udział Rosji na niemieckim rynku gazu. Niemcy stałyby się głównym węzłem przesyłowym dla rosyjskiego i norweskiego gazu – powiedział Schulte.
Rentowność Nord Stream 2 ukraińskiego szlaku dostaw
Jak podkreśla agencja Interfax, Nord Stream 2 spotkał się z dużym sceptycyzmem ze strony Brukseli – nie tylko dlatego, że umożliwi to Gazpromowi zmniejszyć przesył gazu przez Ukrainę, przez terytorium której przesłane jest obecnie 40 proc. gazu, konsumowanego przez kraje UE. Ukraina obawia się utraty ok 2 mld dol. Zysków wynikających z tranzytu rosyjskiego gazu. Obecna umowa tranzytowa między Moskwą a Kijowem wygasa w 2019-2020.
Rentowność Nord Stream 2 jest silnie uzależniona od ukraińskich opłat tranzytowych – podkreślił Schulte. – Jeśli zmniejszymy wysokość ukraińskich taryf tranzytowych o np.: 60 proc. to ekonomiczny przypadek Nord Stream 2 zniknie, a dla Rosji bardziej opłacalne będzie nadal przesyłanie gazu przez Ukrainę aniżeli budowę nowego gazociągu po dnie Morza Bałtyckiego – powiedział Schulte.
UE obawia się, że fiasko negocjacji dotyczących tranzytu rosyjskiego gazu przez Ukrainę jeszcze bardziej zdestabilizuje sytuację we wschodniej Ukrainie. Zdaniem krytyków ukraiński szlak dostaw nie powinien być utrzymywany „za wszelką cenę”.
Nie jestem w pełni przekonany, że utrzymywany sztucznie tranzytowy korytarz poprzez Ukrainę jest najlepszym sposobem radzenia sobie z tą sytuacją – zaznaczył Severin Fischer, ekspert z Centrum Studiów Bezpieczeństwa. -Prawdopodobnie zwiększenie możliwości dostaw z Zachodu na Wschód byłoby pomocne w tym zakresie i myślę, że UE powinna się skoncentrować na tym staraniu – zakończył Niemiec.
Zachmann: Nord Stream 2 pozwoli na dyktat cenowy w Europie Środkowo-Wschodniej (ANALIZA)
