Partnerstwo strategiczne między Unią Europejską a Uzbekistanem obejmuje integrację zrównoważonych łańcuchów wartości surowców krytycznych, w tym inwestycje, budowę sieci kontaktów i wspólne projekty, oraz zwiększenie ich odporności poprzez dialog i transparentność działań. Partnerzy będą inwestować w niezbędną infrastrukturę, w tym czystą energię, wspierając rozwój łańcuchów wartości surowców krytycznych. Działania produkcyjne i wydobywcze będą prowadzone z poszanowaniem zrównoważonego rozwoju i odpowiedzialności społecznej, a współpraca obejmie również wymianę wiedzy i technologii dotyczących zrównoważonego wydobycia, przetwarzania i recyklingu surowców krytycznych. Umowa zakłada także wzajemne zaangażowanie w szkolenia i rozwój umiejętności związanych z sektorem surowców krytycznych.
Unijno-uzbecka umowa o strategicznym partnerstwie została podpisana przez ministra inwestycji, przemysłu i handlu Uzbekistanu Lazisa Kudratova oraz Valdisa Dombrovskisa – komisarza ds. handlu i wiceprzewodniczącego Komisji Europejskiej. Jak stwierdził Dombrovskis, porozumienie z „bogatym w zasoby” Uzbekistanem pomoże UE zabezpieczyć dostęp do niezbędnych surowców krytycznych. – To część naszej szerszej, globalnej współpracy w celu zabezpieczenia materiałów na przyszłość. Dla Uzbekistanu umowa stanowi z kolei impuls wzmacniający ekonomiczną dywersyfikację wraz ze zrównoważonym i odpornym rozwojem miejscowego przemysłu wydobywczego. Łącząc współpracę w obszarze regulacji z finansowaniem projektów i badań oraz budowaniem potencjału, przyjmujemy całościowe podejście, które zabezpieczy materiały dla zielonej i cyfrowej transformacji, przy zachowaniu i promocji naszych wartości oraz wysokich standardów – skomentował komisarz.
Porozumienie zawarte jest w ramach unijnego Planu działania dotyczącego surowców krytycznych z 2020 roku, który zakłada różnorodność dostaw i efektywne zarządzanie zasobami, w tym rozwój gospodarki o obiegu zamkniętym. Komisja Europejska podkreśla, że Uzbekistan posiada drugie największe zasoby surowców krytycznych w Azji Środkowej, takie jak miedź, złoto i molibden. Kraju stawia sobie za cel zwiększenie wykorzystania tych surowców na potrzeby krajowe i eksport. Partnerstwo to jest zgodne z europejską strategią zrównoważonej współpracy międzynarodowej Global Gateway, której celem jest realizacja Celów Zrównoważonego Rozwoju ONZ oraz porozumienia paryskiego. UE planuje inwestycje do 2027 roku o wartości do 300 mld euro w ramach Global Gateway. Dotychczas UE zawarła strategiczne partnerstwa dotyczące surowców krytycznych m.in. z Kanadą, Ukrainą, Kazachstanem, Namibią, Chile, Argentyną, Zambią, Demokratyczną Republiką Konga i Grenlandią. Po podpisaniu umowy z Uzbekistanem partnerzy będą pracować nad mapą drogową wdrożenia porozumienia.
Komisja Europejska / Mateusz Gibała
