Tranzyt rosyjskiego gazu do Unii Europejskiej przez Ukrainę spadł o 38 procent do 55,8 mld w 2020 roku. Rosyjska agencja TASS podaje, że średni dzienny wolumen tranzytu od początku roku wyniósł 153 mln m sześc. To o 10 mld m sześc. mniej niż wynika z porozumienia gazowego, które Rosja zawarła z Ukrainą w grudniu 2019 roku. Jednocześnie jednak Gazprom płaci za cały wolumen zarezerwowanej przepustowości zgodnie z warunkami kontraktu.
Mniej przesłanego gazu, ale opłaty zgodnie z umową
Rosyjska agencja TASS podaje, że tranzyt rosyjskiego gazu do Europy przez Operatora Gazowego Systemu Przesyłowego Ukrainy (OGTSU ) wyniósł w 2020 roku 55,8 mld m sześc., a więc o 38 procent mniej niż rok wcześniej. Takie dane podał także ukraiński operator. Podaje on także, że transport gazu z Europy na Ukrainę wyniósł 15,9 mld m sześc. – W 2020 roku gazowy OSP Ukrainy przeznaczył 55,8 mld m sześc. Gazu w tranzycie do Europy, czyli o 38 procent mniej niż w 2019 rokiem. Wolumen przesłanego gazu z Europy na Ukrainę w tym samym okresie wyniósł 15,9 mld m sześc. To o 12 procent więcej w porównaniu z 2019 rokiem – podała firma.
Zdaniem strony ukraińskiej kluczowymi czynnikami ograniczającymi wolumen tranzytu do Europy było uruchomienie nowych gazociągów omijających Ukrainę, a także zmniejszenie zapotrzebowania na gaz ziemny w UE oraz znaczne rezerwy gazu w europejskich magazynach gazu.
Umowa tranzytowa z Gazpromem z 2019 roku przewiduje rezerwację przepustowości w wysokości 65 mld m sześc. (178 mln m sześc. /na dobę) w 2020 roku i 40 mld m sześc. (110 mln m sześc./na dobę) w latach 2021-2024. W ubiegłym roku tranzyt był o 14 procent mniejszy (czyli o 9,2 mln m sześc. mniej) niż przewidziano w umowie. Jednocześnie jednak Gazprom płaci za cały wolumen zarezerwowanej przepustowości zgodnie z warunkami umowy.
Średni dobowy wolumen tranzytu od początku roku wyniósł 153 mln m sześc. dziennie, a w grudniu zeszłego roku wzrósł do 183 mln m sześc. dziennie. Był to wynik dodatkowego przeksięgowania zdolności platform aukcyjnych do przesyłu gazu do krajów europejskich.
W kierunku zachodnim przesłano 51,9 mld m sześc. gazu co jest mniej o 32 procent względem roku poprzedniego). W stronę Polski przesłano mniej o 3,8 mld m sześc., w stronę Węgier mniej o 9,6 mld m sześc. zaś w stronę Słowacji mniej aż o 38,5 mld m sześc. W kierunku południowym tranzyt wyniósł 39 mld m sześc. (to mniej o 70 procent), z czego 0,9 mld m sześc. do Rumunii i 3,0 mld m sześc. do Mołdawii.
Wzrost przesyłu z zachodu do Ukrainy
Transport gazu z Europy na Ukrainę na zlecenie klientów OGTSU wyniósł 15,9 mld m sześc., czyli o 12 procent więcej niż w 2019 roku, i o 27 procent więcej niż średnie wskaźniki z analogicznych okresów w latach 2016-2018. Łącznie w 2020 roku import ze Słowacji wyniósł 10,2 mld m sześc. (wzrost o 11 procent w stosunku do analogicznego okresu ubiegłego roku), z Węgier prawie 4,2 mld m sześc. (wzrost 14 procent), a z Polski prawie 1,5 mld m sześc. (wzrost o trzy procent).
Od początku roku do podziemnych magazynów zostało zatłoczone 10,1 mld m sześc., importowanego wolumenu. W okresie od stycznia do grudnia 82 firm handlujących zarezerwowało przesył gazu z UE na Ukrainę, w tym 52 ukraińskie i 30 zagranicznych.
– W pierwszym roku działalności niezależnego operatora GTS Ukrainy nie tylko doskonale poradziliśmy sobie z wyzwaniami operacyjnymi, ale także dokonaliśmy znaczącego przełomu na krajowym rynku gazu. Tym samym po raz pierwszy w historii ukraińskiego GTS w 2020 roku, tranzyt gazu odbył się nie tylko dla Gazpromu, ale także na zlecenie innych międzynarodowych koncernów, po raz pierwszy tranzyt odbył się w kierunku transbałkańskim, Wdrożono przejrzysty mechanizm dystrybucji przepustowości na platformach aukcyjnych oraz wprowadzono nowe usługi, na które cieszą się klienci ukraińscy i zagraniczni – skomentował dyrektor generalny OGTSU Sergiy Makogon.
TASS/tsoua/Bartłomiej Sawicki
OSW: Rosnąca rola Ukrainy na środkowoeuropejskim rynku gazu (ANALIZA)
