PKN ORLEN opublikował strategię na lata 2014-2017, która uwzględnia aktualną sytuację makroekonomiczną. Filary strategii pozostają niezmienne. Koncern będzie się koncentrował na budowie mocnej pozycji na dużych i wzrostowych rynkach, silnej orientacji na klienta, doskonałości operacyjnej, wzmacnianiu zintegrowanego łańcucha wartości oraz zrównoważonym rozwoju wydobycia ropy i gazu. Realizacja projektów rozwojowych w najbardziej dochodowych obszarach będzie możliwa dzięki sile finansowej Koncernu i nowoczesnej kulturze zarządzania.
Główne cele strategii PKN ORLEN:
Średnioroczna EBITDA wg LIFO w okresie 2014-2017 na poziomie 5,1 mld zł
Realizacja średniorocznych nakładów inwestycyjnych na poziomie 4,1 mld zł
Wzrost wydobycia węglowodorów do poziomu 6 mln boe rocznie w 2017 roku
Utrzymanie dźwigni finansowej poniżej 30% Konsekwentny wzrost poziomu dywidendy przypadającej na akcję W latach 2014-2017 na rozwój Koncernu przeznaczona zostanie kwota 10,8 mld zł z czego: 6,4 mld zł na segment Downstream (rafineria, petrochemia, energetyka); 3,2 mld zł na Wydobycie oraz 1,2 mld zł na segment Detalu. Z kolei na prace modernizacyjne związane z utrzymaniem wysokiej sprawności instalacji oraz wypełnianiem wymogów regulacyjnych alokowano kwotę 5,5 mld zł. Zaplanowane wydatki na inwestycje są adekwatne do zakładanej średniorocznej wartości EBITDA na poziomie 5,1 mld zł. W segmencie Downstream projekty rozwojowe będą koncentrować się na zwiększeniu uzysków w produkcji rafineryjnej, wydłużeniu łańcucha wartości w petrochemii (projekty polietylen i metateza) oraz kogeneracji przemysłowej w energetyce (EC Włocławek i Płock). W segmencie Detalu planuje się dalszy rozwój sieci stacji paliw, wprowadzenie nowych produktów i usług oraz pełniejsze wykorzystanie potencjału programu lojalnościowego. Z kolei w segmencie Wydobycia w Polsce konsekwentnie prowadzone będą poszukiwania gazu i ropy oraz prace zmierzające do dostosowania technologii wydobywczej do specyfiki niekonwencjonalnych złóż węglowodorów w naszym kraju. Planowane jest także dalsze zwiększanie wydobycia w Kanadzie do 16 tys. boe/dziennie oraz wzrost zasobów 2P do poziomu 53 mln boe w roku 2017.
– Analizując sytuację rynkową uważamy, że to co dzieje się od pewnego czasu w naszej branży staje się nową rzeczywistością. Dlatego postanowiliśmy zweryfikować nasze założenia strategiczne i dostosować je do uwarunkowań rynkowych – powiedział Jacek Krawiec, prezes Zarządu PKN ORLEN. – Wizja rozwoju PKN ORLEN nie zmienia się i działalność w tzw. obszarze Downstream pozostaje jej fundamentem. Traktujemy go jako zintegrowany łańcuch tworzenia wartości, ze wzajemnie powiązanymi obszarami produkcji rafineryjnej i petrochemicznej, których efektywność wspiera nowoczesna energetyka przemysłowa oraz silna pozycja na rynku. Z kolei w segmencie Detalu będziemy wykorzystywać nasze przewagi konkurencyjne: nowoczesną sieć, bazę lojalnych klientów oraz silną markę, rozwijając naszą obecność na wzrostowych rynkach. Koncepcję rozwoju ORLENu dopełnia zrównoważony rozwój wydobycia węglowodorów. Aktywnie prowadzimy poszukiwania na naszych koncesjach w Polsce i w Kanadzie. Wywiązujemy się także ze zobowiązań wobec akcjonariuszy deklarując, że będziemy wypełniać założenia polityki dywidendowej. Jestem przekonany, że podejmowane działania i realizowane inwestycje pozwolą nam na zwiększanie wartości Koncernu – dodał prezes Krawiec.
Strategia jest ogłaszana równocześnie z publikacją wyników finansowych za II kwartał bieżącego roku. Mimo trudnego otoczenia rynkowego i spadku marży downstream o (-) 1,7 USD/bbl, PKN ORLEN odnotował wzrost wyniku EBITDA wg LIFO. W stosunku do analogicznego okresu roku ubiegłego, przed uwzględnieniem wpływu odpisów wartości aktywów rzeczowych, wyniósł on 856 mln zł. Jednocześnie PKN ORLEN wypracował wyższe przychody oraz utrzymał stabilne łączne wolumeny sprzedaży w porównaniu z II kwartałem ubiegłego roku. Na wyniki Koncernu istotnie wpłynęły dobre wyniki segmentu detalicznego, który osiągnął EBITDA wg LIFO na poziomie 359 mln zł oraz wynik EBITDA wg LIFO segmentu downstream, który pomimo przestojów remontowych był wyższy o 12 mln zł (r/r).
Na dobry wynik segmentu detalicznego wpływ miała poprawa marży pozapaliwowej oraz wzrost sprzedaży i udziałów w rynkach polskim, czeskim i litewskim. Koncern konsekwentnie rozwijał sieć sprzedaży pozapaliwowej, uruchamiając w II kwartale 2014 roku kolejnych 68 nowych punktów Stop Cafe i Bistro Cafe w Polsce. Jednocześnie zmniejszeniu uległy marże paliwowe na rynku czeskim i niemieckim.
Segment Downstream w II kwartale 2014 r. znajdował się pod wpływem trudnego otoczenia makro oraz przestojów remontowych w Polsce. Stabilny wynik EBITDA wg LIFO wynoszący przed uwzględnieniem odpisów 612 mln zł, uzyskany został przy wzroście sprzedaży produktów rafineryjnych i petrochemicznych w Czechach (r/r), przy jednoczesnym spadku na rynku polskim, niższej sprzedaży produktów rafineryjnych na Litwie oraz poprawie uzysku paliw w Czechach i na Litwie (r/r).
W ramach inwestycji energetycznych w II kwartale 2014 zaawansowane były prace budowlane bloku parowo-gazowego o mocy 463 MWe we Włocławku. Wszystkie działania w ramach tej inwestycji, w tym realizacja przyłączy energetycznych i gazowych (PSE i GAZ-SYSTEM), realizowane są zgodnie z harmonogramem. Uruchomienie produkcji zakładane jest w IV kwartale 2015 roku. Trwa również proces wyboru wykonawcy na budowę elektrociepłowni w Płocku w formule „pod klucz”. Na tym etapie przygotowywany jest projekt budowlany bloku, zakończono też uzgodnienia z PSE dotyczące umowy przyłączeniowej do Krajowego Systemu Elektroenergetycznego. Ostateczna decyzja inwestycyjna zostanie podjęta po wynikach analizy opłacalności projektu w 2014 roku.
Koncern utrzymuje silne zaangażowanie w segmencie poszukiwań i wydobycia węglowodorów. Konsekwentnie prowadzone są prace poszukiwawcze w Polsce. ORLEN Upstream realizuje obecnie 11 odwiert poszukiwawczy w gminie Mełgiew, na terenie powiatu świdnickiego. W przypadku pozytywnych wyników analiz próbek skał z otworu Lublin-OU1, wykonany zostanie krótki test produkcyjny. Jego analiza wraz z interpretacją zgromadzonych danych geologicznych umożliwi zaplanowanie dalszych działań mających na celu dokumentację potencjalnego złoża. W drugiej połowie roku ORLEN Upstream zamierza wykonać także kolejny horyzontalny odwiert w poszukiwaniu niekonwencjonalnych złóż węglowodorów w miejscowości Nowy Stręczyn. W III kwartale 2014 r. planowane jest też poddanie wielostopniowemu szczelinowaniu hydraulicznemu poziomego odcinka otworu Stoczek-OU1K.
Istotnym wydarzeniem było nabycie 100% udziałów w spółce wydobywczej Birchill Exploration Limited Partnership, której działalność obejmuje rozpoznanie oraz wydobycie złóż ropy naftowej i gazu w Kanadzie. Zawarcie umowy jest zgodne ze strategią Grupy ORLEN mającą na celu rozwój posiadanej bazy zasobowej ropy naftowej i gazu ziemnego. W związku z przejęciem Birchill łączne wydobycie węglowodorów w II kwartale 2014 roku wyniosło 4,5 tys. boe/d i było wyższe o 0,8 boe/d w porównaniu z I kwartałem bieżącego roku.
W II kwartale Koncern kontynuował też działania mające na celu utrzymanie stabilnej pozycji finansowej. W ramach dywersyfikacji finansowania z sukcesem zakończono program emisji obligacji detalicznych na łączną kwotę 1 mld zł oraz przeprowadzono emisję euroobligacji o wartości 500 mln EUR. W stosunku do końca marca 2014 roku zadłużenie Spółki zmniejszyło się o 2,7 mld zł, zachowując bezpieczny poziom dźwigni finansowej wynoszący 28,5%. W II kwartale 2014 roku Koncern dokonał zmniejszenia kapitału pracującego o 3,6 mld zł, między innymi w wyniku spadku poziomu zapasów obowiązkowych związanego ze sprzedażą transzy za kwotę 2,2 mld zł.
W związku z aktualizacją strategii na lata 2014-2017 oraz planu średnioterminowego, Koncern przeanalizował wartość aktywów należących do Grupy Kapitałowej, uwzględniając m.in. perspektywy rynkowe, parametry makroekonomiczne oraz różnice pomiędzy wartością księgową a kursem akcji Koncernu. Zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości (MSR 36) na każdy dzień bilansowy jednostka gospodarcza ocenia, czy istnieją przesłanki wskazujące na to, że mogła nastąpić utrata wartości składników aktywów. Analiza obejmuje przesłanki o charakterze: zewnętrznym (płynące z rynku) oraz wewnętrznym (wynikające ze strategii i planów działalności operacyjnej). W rezultacie tych testów PKN ORLEN zdecydował o dokonaniu odpisów na łączną kwotę 5 mld zł, co powoduje, że EBITDA wg LIFO Koncernu po 6 miesiącach 2014 roku wyniosła (-) 3,2 mld zł. Największy udział w tym odpisie tj. (-) 4,2 mld zł ma ORLEN Lietuva. Pozostałe odpisy dotyczą m.in. segmentu rafineryjnego Grupy Unipetrol (-) 711 mln zł oraz innych aktywów (-) 104 mln zł (w tym Spolana oraz Rafineria Jedlicze).
Sytuacja rafinerii w Możejkach zdecydowanie pogorszyła się w II połowie 2013 roku, ze względu na najniższy od 10 lat poziom marż oraz zwiększenie presji w zakresie sprzedaży morskiej (litewska rafineria eksportuje na rynek morski ponad 50% swojej produkcji). Stało się tak przede wszystkim dlatego, że USA, kiedyś naturalny rynek zbytu dla benzyny, w wyniku rewolucji łupkowej stały się jej eksporterem. W rezultacie w 2013 roku oraz w pierwszych miesiącach 2014 roku wynik operacyjny ORLEN Lietuva był ujemny.
Dodatkowym elementem problemów rafinerii w Możejkach o charakterze strukturalnym jest nieefektywna logistyka produktowa. Wobec braku jakiejkolwiek konkurencji ORLEN Lietuva jest zmuszona przewozić swoje produkty korzystając z usług państwowych kolei litewskich. Alternatywnym rozwiązaniem – szczególnie po rozebraniu przez stronę litewską 19-kilometrowego odcinka torów umożliwiających transport produktów krótszą trasą przez terytorium Łotwy – mogła być budowa rurociągu produktowego z rafinerii do portu w Kłajpedzie. Pierwsze rozmowy w tej sprawie zostały zainicjowane przez ORLEN Lietuva jeszcze w 2007 roku i kontynuowane na kolejnych spotkaniach z litewskimi decydentami. Tylko w latach 2013-2014 odbyło się kilkanaście oficjalnych spotkań, które dotyczyły tego projektu jednak nie przyniosły one oczekiwanych rezultatów.
PKN ORLEN kupił rafinerię w Możejkach w 2006 roku za łącznie 2,8 mld USD. Od 2006 roku ORLEN Lietuva zainwestowała ponad 900 mln USD, podczas gdy skumulowana EBITDA w tym czasie wyniosła niewiele ponad 600 mln USD. Ujemne przepływy pieniężne wyniosły ponad 300 mln USD, co spowodowało wzrost zadłużenia. W obecnej sytuacji ORLEN Lietuva nie jest w stanie samodzielnie uzyskać finansowania, zatem finansowanie litewskiej spółki spoczywa na PKN ORLEN. Aktualnie PKN ORLEN finansuje rafinerię w Możejkach w wysokości kilkuset mln USD w postaci umów bilateralnych i tzw. cash pool (oprócz należności z tytułu dostarczania ropy).
– Odpisy wartości są zabiegiem księgowym, niegotówkowym i nie wpływają na sytuację finansową PKN ORLEN. Nie oznaczają też, że ORLEN Lietuva nie może kontynuować działalności. Z pełną determinacją będziemy poprawiać rentowność litewskiej rafinerii m.in poprzez zmniejszanie kosztów ogólnych i kosztów pracy, optymalizację Capexu do poziomu poniżej 20 mln USD rocznie oraz kontynuację inicjatyw efektywnościowych. Jednak IV i I kwartał roku to z reguły najgorszy okres dla branży rafineryjnej – najniższe marże i słaba sprzedaż. Dlatego przygotowujemy się na gorsze scenariusze, które mogą nastąpić na przełomie 2014/2015. Pierwszym krokiem może być czasowe wyłączenie rafinerii w Możejkach. Mamy oszacowane koszty takiej operacji: zatrzymania, minimalizowania kosztów podczas postoju i następnie koszty rozruchu. Jeśli okaże się, że te koszty będą niższe niż strata, którą rafineria może generować pracując – ORLEN Lietuva może zostać czasowo zatrzymana. Jak długie będzie to zatrzymanie i czy może być trwałe, będzie zależało w dużej mierze od światowych marż rafineryjnych – powiedział Sławomir Jędrzejczyk, wiceprezes Zarządu PKN ORLEN ds. Finansowych.
Częściowe odpisy wartości akcji ORLEN Lietuva w sprawozdaniach jednostkowych PKN ORLEN były już dokonane w latach 2008, 2011 i 2012 i łącznie wyniosły 3,7 mld zł. W wyniku obecnie przeprowadzonych testów konieczny był kolejny odpis w wysokości 4,5 mld zł (spisanie akcji do zera) oraz objęcie rezerwą pożyczek PKN dla ORLEN Lietuva w wysokości 0,2 mld zł. W sprawozdaniach skonsolidowanych odpis majątku ORLEN Lietuva wyniósł 4,2 mld zł (historycznie w 2008 roku odpis był już dokonany w wysokości 2,2 mld zł). Pozostała po odpisie wartość majątku ORLEN Lietuva wyniesie 0,5 mld zł.
