W trakcie odbywającego się w Wilnie 4 listopada 2013 roku drugiego seminarium forum „Azja – Europa” (ACEM), poświęconego zagadnieniom bezpieczeństwa jądrowego, zabrał głos przedstawiciel rosyjskiej firmy Rusatom, wiceprezydent Rusatom-Overseas J. Laaksonen.
W swej prezentacji były pracownik narodowego regulatora Finlandii w dziedzinie energetyki atomowej stwierdził, że Rosja już od dość długiego czasu jest jednym z liderów światowych w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i promieniotwórczego.
Elektrownie atomowe generacji 3+, które obecnie projektuje i buduje przemysł rosyjski, są zgodne nawet z najnowszymi zasadami i standardami w sferze bezpieczeństwa – stwierdził J. Laaksonen.
Najważniejsze cechy elektrowni atomowych generacji 3+, wpływające na ich zwiększone bezpieczeństwo, to skuteczniejsza kontrola nienaruszalności pierwszego konturu w ciągu całego długiego okresu eksploatacji, tak zwany „pochłaniacz roztopu”. Pochłaniacz roztopu to umieszczona na dnie szybu reaktora konstrukcja metalowa o dużych rozmiarach, wypełniona tak zwanym „materiałem na ofiarowanie”, który w przypadku awarii uniemożliwi wyciek roztopionego paliwa na podstawę betonową korpusu ochronnego reaktora i nie pozwoli cząstkom radioaktywnym na wydostanie się na zewnątrz, do środowiska.
Poza „pochłaniaczem” należy odnotować znaczącą udoskonaloną ochronę elektrowni atomowej przed zewnętrznymi zagrożeniami przyrodniczymi i antropogennymi, na przykład przed silnymi trzęsieniami ziemi, powodziami lub możliwością zderzenia z dużym samolotem pasażerskim, bardziej precyzyjne i niezawodne cyfrowe systemy kontroli i monitoringu, zapewniające zautomatyzowaną ochronę w trudnych sytuacjach nadzwyczajnych; plan elektrowni przewidujący wystarczające fizyczne rozdzielenie dublujących się systemów i podsystemów; różnorodne systemy bezpieczeństwa, posiadające wystarczający poziom zabezpieczeń, których elastyczność stosowania pozwala reagować na sytuacje nadzwyczajne, nie mieszczące się w ramach sytuacji bazowych, przewidzianych podczas projektowania; możliwość izolowania roztopionego jądra reaktora po poważnej awarii, pozwalająca na uniknięcie znacznych emisji radioaktywnych; oraz nowoczesne systemy bezpieczeństwa przeciwpożarowego.
J. Laaksonen powiedział, że nowe elektrownie rosyjskie wykorzystujące reaktory WWER, posiadają te wszystkie cechy (Bałtycka, Leningradzka-2 i Białoruska). Niezbędny poziom ochrony jest osiągany poprzez podejmowanie różnych środków i zainstalowanie różnorodnych systemów bezpieczeństwa – wiele z nich zostało opracowanych przez naukowców rosyjskich i obecnie jest wykorzystywanych w wielu krajach świata.
J. Laaksonen podkreślił także, że mająca miejsce w 2011 roku awaria w elektrowni atomowej „Jakushima-1” zmieniła świadomość społeczeństwa międzynarodowego o bezpieczeństwie jądrowym. We wspólnym oświadczeniu opublikowanym w 2011 roku, wszyscy regulatorzy europejscy oświadczyli o zdecydowanym dążeniu do zrealizowania obydwu celów w sferze bezpieczeństwa jądrowego. Rosyjski przemysł jądrowy nie tylko szybko zaadaptował się do zmiany wymogów międzynarodowych w sferze bezpieczeństwa, lecz także odegrał ważną rolę w ich opracowywaniu i promowaniu na świecie.
