Polski Komitet Energii Energetycznej (PKEE) opublikował komentarz na temat zmian, które niesie ze sobą dyrektywa REDIII oraz cele jakie są postawione i podzielone na cztery poszczególne związane ze sobą obszary.
30 marca 2023 roku instytucje unijne osiągnęły i ogłosiły wstępne porozumienie dotyczące Dyrektywy zmieniającej dyrektywę w sprawie promowania stosowania energii ze źródeł odnawialnych. Parlament Europejski i Rada opublikowały już oficjalne komunikaty prasowe, zawierające informacje o kluczowych elementach wstępnego porozumienia, które mają znaleźć się wkrótce w REDIII.
Cele prezentują się następująco:
OZE: Najważniejszym ustaleniem jest wyznaczenie wiążącego celu OZE w zużyciu energii końcowej brutto na 2030 rok na poziomie Unii Europejskiej wynoszącego 42,5 procent i dodatkowych indykatywnych celów dla państw członkowskich, których realizacja umożliwi osiągnięcie celu OZE na poziomie 45 procent w 2030 roku. Kluczowym elementem do zapewnienia rozwoju OZE jest przede wszystkim stabilność finansowa. Długoterminowe projekty wymagają przede wszystkim stabilnego źródła finansowego dla przedsiębiorców, aby inwestowanie w te projekty były dla nich jak najbardziej opłacalne. Dodatkowym wyzwaniem są konieczne nakłady finansowe na dalszy rozwój sieci dystrybucyjnych i przesyłowych, co jest kluczowe dla możliwości przyłączenia nowych mocy OZE. . Bez adekwatnego wsparcia finansowego przedsiębiorstwa energetyczne w Polsce nie będą w stanie zrealizować wszystkich zero- i niskoemisyjnych inwestycji niezbędnych do urzeczywistnienia celów w zakresie OZE w perspektywie 2030 roku, a następnie – 2050.
”Stabilność finansowa sektora jest kluczowym elementem umożliwiającym rozwój OZE. Strategiczny i długoterminowy rozwój wykorzystania odnawialnych źródeł energii wymaga zapewnienia przedsiębiorcom działającym na rynku energii stabilnego otoczenia regulacyjnego i adekwatnych źródeł finansowania inwestycji. Dodatkowym wyzwaniem są konieczne nakłady finansowe na dalszy rozwój sieci dystrybucyjnych i przesyłowych, co jest kluczowe dla możliwości przyłączenia nowych mocy OZE.”
Cele sektorowe:
Składają się one z kilku kluczowych dla życia codziennego czynników. Osiągnięcie neutralności klimatycznej nie będzie możliwe bez dojrzałych technologii wytwarzania, takich jak energetyka jądrowa czy też – w zakresie OZE: fotowoltaika i energetyka wiatrowa, a także bez innowacji i zastosowania wielu rozwijających się technologii. Aby proces neutralności klimatycznej były przeprowadzony w pełni, trzeba go rozciągnąć na poszczególne sektory które są często od siebie współzależne.
Transport: W wyniku negocjacji REDIII, państwa członkowskie będą mogły wybrać albo 14,5-procentowy cel redukcji intensywności emisji gazów cieplarnianych w transporcie przy wykorzystaniu OZE albo 29-procentowy cel w zakresie udziału OZE w finalnym zużyciu energii w transporcie w 2030 roku. Wynegocjowano również wiążący cel cząstkowy: 5,5-procentowy udział zaawansowanych biopaliw w udziale energii odnawialnej dostarczanej do sektora transportu. Szczególną rolę w tym zakresie może odegrać zastosowanie energii elektrycznej z OZE w transporcie drogowym oraz odnawialnych lub niskoemisyjnych paliw w transporcie lotniczym, morskim i ciężkim.
Przemysł: W sektorze przemysłu wykorzystanie OZE ma rosnąć o 1,6 procent rocznie do 2030 roku. Ponadto, do 2030 roku 42 procent wodoru wykorzystywanego w przemyśle ma pochodzić z paliw odnawialnych pochodzenia niebiologicznego. Do 2035 roku ma to być 60 procent udziału.
Budownictwo: Kompromis dotyczący REDIII zakłada również indykatywny cel co najmniej 49 procent energii ze źródeł odnawialnych w budynkach na poziomie UE. Cel ten będzie można realizować np. poprzez efektywne systemy ciepłownicze, których udział w pełnej formie powinien zostać uwzględniony w procedowanej rewizji dyrektywy EPBD.
Ciepłownictwo i chłód: Rewizja Dyrektywy RED ma także wprowadzić stopniowy wzrost wykorzystania OZE w ciepłownictwie i chłodnictwie, z wiążącym wzrostem 0,8 procent rocznie na poziomie krajowym do 2026 roku i 1,1 procent od 2026 do 2030 roku. Dodatkowo, wprowadzone zostaną indykatywne cele specyficzne dla każdego kraju. Cel wzrostu udziału OZE w sieciowym wytwarzaniu ciepła oraz chłodu ustanowiono na indykatywnym poziomie 2,2 procent średniorocznie w okresie 2021-2030.
Przedsiębiorstwa energetyczne zrzeszone w PKEE (PGE, Tauron, Enea, Energa) prowadzą szereg inwestycji związanych ze zwiększaniem udziału OZE w sektorze ciepłownictwa systemowego, przy czym w perspektywie obecnej dekady kluczowym wyzwaniem będzie wycofywanie paliw węglowych ze struktury paliw wykorzystywanych w ciepłownictwie systemowym w Polsce. W świetle powyższego, najlepszą dostępną obecnie technologią są wysokosprawne źródła kogeneracyjne wykorzystujące gaz ziemny albo biomasę.
To, co wyróżnia polskie ciepłownictwo na tle systemów w innych krajach UE, to fakt, że możliwości zastosowania odnawialnych źródeł energii w dużych systemach ciepłowniczych (występujących w największych polskich aglomeracjach) są istotnie ograniczone. Dystrybucja ciepła pochodzącego z niskotemperaturowych źródeł OZE jest szczególnie utrudniona i wynika z braku kompatybilności infrastruktury systemów ciepłowniczych w Polsce i wymaganych temperatur wody w sieci ciepłowniczej.
Biorąc pod uwagę opisane powyżej uwarunkowania, systemy ciepłownicze w Polsce wymagają nowych rozwiązań, które z jednej strony wpłyną na redukcję emisji gazów cieplarnianych, z drugiej zapewnią gwarancję niezakłóconych dostaw ciepła dla odbiorców.
W ocenie PKEE zwiększanie udziału OZE w sektorze ciepła i chłodu w Polsce będzie dużym wyzwaniem inwestycyjnym. Przyjęte cele są niewątpliwie ambitne, ale dzięki uzgodnionym w Dyrektywie RED nowym rozwiązaniom związanym z elektryfikacją ciepłownictwa, wytyczany jest kierunek zmian w sektorze, skorelowany również ze wzrostem udziału energii z OZE w krajowym miksie elektroenergetycznym.
Biomasa
W wyniku porozumienia zaostrzone mają zostać kryteria zrównoważonego rozwoju dla biomasy, w szczególności biomasy leśnej. Wprowadzona zostanie zasada kaskadowego wykorzystania biomasy. PKEE wielokrotnie wskazywał, że nakładanie dalszych ograniczeń dla wykorzystania biomasy w znacznym stopniu może utrudnić realizację nowych ambitnych celów, a obecnie obowiązujące ramy zapewniają, że paliwa z biomasy leśnej pozyskiwane są w sposób zrównoważony.
Wydawanie pozwoleń
W celu przyspieszenia rozwoju wykorzystania OZE, REDIII ma wprowadzić przyspieszoną procedurę wydawania pozwoleń. Państwa członkowskie wskażą obszary akceleracji OZE, w których możliwe będzie zastosowanie uproszczonej i przyspieszonej procedury wydawania pozwoleń. Pamiętajmy jednak, że przyspieszenie procedur wydawania pozwoleń (w tym warunków przyłączenia) może być wyzwaniem dla operatorów sieci dystrybucyjnych (OSD).
Powyższe informacje zostały opracowane na podstawie oficjalnych komunikatów Parlamentu Europejskiego i Rady, opublikowanych po osiągnięciu w dniu 30 marca 2023 roku wstępnego porozumienia, kończącego trilogi w sprawie rewizji Dyrektywy RED w ramach prac nad Pakietem „Fit for 55”.
Powyższe punkty przedstawiają swoistą drogę do OZE oraz w jak najbardziej efektywny sposób możne ich potencjał wykorzystać. Podstawą jak w każdym przedsięwzięciu jest stabilne i długofalowe finansowanie projektu. Bez tego głównego czynnika projekt dla potencjalnych inwestorów będzie nieatrakcyjny a co za tym idzie nierealizowalny. Przed nami sporo pracy w tym zakresie, ale pewne drogowskazy są wytyczane co jest dobrym zwiastunem na przyszłość.
Źródło: Polski Komitet Energii Elektrycznej
Jeszke: 200 euro za tonę emisji CO2? Odpowiedź to transformacja, której nie unikniemy (ROZMOWA)
