Czy Polska zgodzi się na realizację porozumienia rządu z górnikami. Paweł Wróbel, szef Gate Brussels, przedstawia kontekst prawa unijnego, które może utrudnić, ale nie całkowicie uniemożliwić realizację tego celu.
– W tak wrażliwym temacie jak górnictwo decyzje Komisji Europejskiej (KE) o tym czy pomoc publiczna jest zgodna z prawem UE to prawie zawsze wynik czynników prawnych i politycznych – podkreśla rozmówca BiznesAlert.pl. – Z jednej strony Komisja musi działać zgodnie z Traktatami, w wielu przypadkach posiłkując się szczegółowymi wytycznymi dotyczącymi wybranych sektorów, a z drugiej ważną rolę odgrywa bieżąca agenda polityczna, czyli w przypadku górnictwa, polityka dekarbonizacji i odchodzenie od węgla. Komisja Europejska, w tym wiceszefowa odpowiedzialna za politykę konkurencji, Margrethe Vestager wielokrotnie pokazała, że jest osobą pragmatyczną, dlatego bardzo ważne jest rozpoczęcie rozmów z KE jak najszybciej – przekonuje Wróbel.
– Sam fakt zgody na ustalenie daty odejścia od węgla jest z punktu widzenia KE pozytywny. Oczywiście nie oznacza to, że Bruksela zgodzi się na dotowanie bieżącej produkcji i to aż do 2049 roku. Nie ma takich możliwości prawnych. Zgoda jest możliwa, lecz na redukcję produkcji i zatrudnienia w sektorze górniczym, w tym na osłony socjalne. Warto również pamiętać, że wiele z tych koniecznych działań, które pomogą łagodzić skutki społeczne w sektorze górniczym, będzie można finansować z Funduszu Sprawiedliwej Transformacji. Jego ostateczny kształt, w tym budżet, wciąż podlega negocjacjom, dlatego warto pokazać całościowy plan odejścia od węgla nie tylko na Śląsku, lecz również w pozostałych regionach górniczych, rozmawiając z KE – podkreśla nasz rozmówca.
Plan uzgodniony między związkowcami Polskiej Grupy Górniczej i rządem zakłada zamkniecie ostatniej kopalni grupy w 2049 roku oraz stałe subsydiowanie bieżącej pracy działających z nich. Nie wspomina o kopalniach innych firm działających w Polsce. Rząd chciałby umożliwić górnikom PGG pracę aż do emerytury. Te i inne rozwiązania będą przedmiotem negocjacji z Komisją Europejską.
Opracował Wojciech Jakóbik
