Pierwszego stycznia 2021 roku Portugalia przejęła od Niemiec przewodnictwo w Radzie UE. W okresie prezydencji portugalskiej priorytety na najbliższe sześć miesięcy będą się koncentrować na walce z ubóstwem, wykluczeniem i nierównościami, a także realizacji unijnej polityki klimatycznej przybliżającej do neutralności klimatycznej w 2050 roku. Wodór i prawo klimatyczne będą głównymi osiami sporu – pisze Bartłomiej Sawicki, redaktor BiznesAlert.pl.
Portugalia jest drugim członkiem obecnego tria prezydenckiego po Niemczech, a przed Słowenią, który objął urząd i będzie ściśle współpracować z innymi. Ma to być realizacja celów określonych we wspólnym osiemnastomiesięcznym programie prezydencji w Radzie. Portugalia po raz czwarty obejmuje przewodnictwo w Unii.
Portugalia przez najbliższe sześć miesięcy podtrzymuje obrany w ubiegłym roku kurs na zostanie światowym liderem w działaniach na rzecz klimatu. Nowa prezydencja w tym już zaplanowała konferencję w sprawie zmian klimatycznych w marcu i konferencję w sprawie zielonego wodoru, (z odnawialnych źródeł energii), o transformacji energetycznej w kwietniu.
Jeszcze mocniej w stronę zielonej energetyki
Europejski Zielony Ład ma pomóc w osiągnięciu redukcji emisji CO2 55 procent do 2030 roku. W porównaniu do poziomów z 1990 roku. Portugalia chce także zachęcać do projektowania i wykorzystywania instrumentów finansowych które promują jego wdrażanie, wykorzystując możliwości, jakie oferuje Europejski Bank Inwestycyjny (EBI). Prezydencja chce także monitorować różne sprawy europejskie instrumenty kierujące działaniami na rzecz klimatu, w tym unijna strategia adaptacji do zmian klimatu, inicjatywy które stanowią część planu działania dotyczącego gospodarki o obiegu zamkniętym, strategię chemiczną, morskiej energetyki odnawialnej i strategię leśną UE. Portugalia zorganizuje konferencję wysokiego szczebla na temat zrównoważonego rozwoju morskiej energetyki odnawialnej oraz wykorzystania zasobów mórz i oceanów.
Wodór, ale jaki?
Już w styczniu prezydencja rozpocznie prace nad przygotowanymi w ubiegłym roku zmianami prawnymi między 18 a 19 stycznia, a 25 do 27 stycznia odbędzie się spotkanie z ekspertami w tej sprawie. Pod koniec lutego odbędzie się kongres poświęcony prawu klimatycznemu. W kwietniu odbędzie się zaś konferencja wysokiego szczebla poświęcona zielonemu wodorowi i nieformalne spotkanie ministrów odpowiedzialnych za energetykę. Wspieranie wodoru, a właściwie źródeł jego pochodzenia, może być jedną z głównych osi sporu.
Austria, Dania, Luksemburg, Portugalia i Hiszpania wystosowały wspólne pismo wzywające Unię Europejską do wyraźnego nadania priorytetu m.in. produkcji zielonego wodoru, aby uniknąć w ten sposób finansowania produkcji tego paliwa przyszłości z paliw kopalnych jak gaz lub z energetyki jądrowej. Tu mogą pojawić się wątpliwości. Francja może lobbować za tym ostatnim rozwiązaniem, zaś Niemcy, traktując gaz jako paliwo przejściowe, myślą o gazowej opcji razem z morską energetyką wiatrową. Polska zastanawia się nad tymi opcjami.
Na początku czerwca odbędzie się ministerialne spotkanie dotyczące unijnej polityki morskiej. Jedną z rozważanych opcji będzie redukcja emisji przez transport morski oraz realizacja opracowanej pod koniec 2020 roku morskiej strategii o morskiej energetyce odnawialnej. Pod koniec czerwca została zaplanowana Rada Unii Europejskiej, poświęcona energetyce.
Koniec wsparcia gazu
Kolejnym jednym ważnym tematem będzie przegląd transeuropejskich sieci energetycznych. Projektowane rozporządzenie ma na celu zapewnienia jego spójności doprowadzając do neutralności węglową, podkreślając znaczenie wzajemnych połączeń energetycznych, magazynowanie i rozwój systemów energetycznych i rozwój inteligentnych sieci również zostaną uwzględnione, podobnie jak rola paliw alternatywnych i zielonych podatków. Komisja Europejska zaproponowała w grudniu 2020 roku przepisy ograniczające finansowanie projektów infrastruktury gazu ziemnego. Bruksela postuluje przekierowanie tych środków na technologie niskoemisyjne, aby osiągnąć zakładane cele klimatyczne. Komisja zaproponowała nowy regulamin kwalifikacji projektów gazowych i elektroenergetycznych. Bazuje on na dokumencie, który był wykorzystywany przez ostatnie 10 lat. Wówczas na ten cel zostało przeznaczone 4,7 mld euro. Agencja Reuters dowiedziała się, że propozycja Komisji wyłącza jednak z propozycji nowych przepisów wspieranie infrastruktury naftowo-gazowej.
KE chce odejść od finansowania infrastruktury gazowej na rzecz technologii niskoemisyjnych
Prezydencja będzie kontynuować negocjacje w sprawie europejskiego prawa klimatycznego w celu zabezpieczenia wspólnego zobowiązanie do redukcji emisji CO2 o co najmniej 55 procent do 2030 roku w porównaniu z poziomami z 1990 roku. W tym kontekście może powrócić dyskusja o poparciu celu neutralności klimatycznej do 2050 roku przez kraje członkowskie.
Wróbel: Najważniejsze decyzje unijne z 2020 roku, które zmienią energetykę
