W środę rano Ministerstwo Aktywów Państwowych oficjalnie ogłosiło rezygnację z realizacji projektu NABE (Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego), który zakładał wydzielenie aktywów węglowych ze spółek energetycznych kontrolowanych przez Skarb Państwa. Informacja ta wywołała wyraźne zaniepokojenie wśród inwestorów – kursy akcji PGE, Tauronu i Enei zanotowały początkowo silne spadki. Rynek jednak szybko odreagował, a sytuacja się ustabilizowała.
Wysoka luka finansowa i brak uzasadnienia
Ministerstwo ujawniło wnioski ze specjalnego raportu dotyczącego przyszłości sektora węglowego. Wynika z niego, że luka finansowa wynikająca z przejęcia aktywów węglowych przez NABE w latach 2025-2040 wyniosłaby aż 53,8 mld zł. W związku z tym Minister Aktywów Państwowych Jakub Jaworowski ogłosił, że projekt nie znajduje uzasadnienia ekonomicznego i nie będzie realizowany.
– NABE było projektem przygotowanym przez poprzedni rząd. Obecna analiza wykazuje, że wiązałoby się to z ogromnym obciążeniem finansowym bez realnych korzyści dla państwa i sektora energetycznego – podkreślił minister.
Celem NABE było przeniesienie do nowej agencji aktywów węglowych z PGE, Tauronu, Enei i Energi, co miało odciążyć te spółki w procesie transformacji energetycznej oraz zapewnić stabilność dostaw energii elektrycznej w Polsce.
Nowe wsparcie
Choć projekt NABE nie będzie realizowany, rząd nie rezygnuje z poszukiwania rozwiązań. Jak poinformowało MAP, trwają prace nad wypracowaniem nowych mechanizmów wsparcia dla źródeł węglowych na poziomie Unii Europejskiej. Celem jest zapewnienie bezpieczeństwa systemu elektroenergetycznego w czasie transformacji sektora i zwiększania udziału odnawialnych źródeł energii.
Reakcje na giełdzie
Pierwsza reakcja inwestorów na decyzję MAP była jednoznacznie negatywna. Kursy akcji największych spółek energetycznych kontrolowanych przez Skarb Państwa zanotowały spadki, choć jeszcze rano rosły.
Akcje PGE, lidera sektora, które rano zyskiwały nawet 3 procent, po ogłoszeniu decyzji MAP gwałtownie spadły – w pewnym momencie nawet o 4,5 procent, do poziomu 10,8 zł, przy jednoczesnym wzroście indeksu WIG20 o 0,2 procent.
Podobnie zachowały się walory Tauronu – po porannych wzrostach kurs spadł o 2,3 procent, do 8,3 zł. Enea odnotowała przecenę sięgającą 2,9 procent, a jej akcje kosztowały chwilowo 19,6 zł.
W efekcie indeks WIG-energia, w którym PGE, Tauron i Enea mają łącznie niemal 90-procentowy udział, spadł o około 2,7 procent.
Jednak kilkanaście minut przed godziną 11 sytuacja na giełdzie zaczęła się stabilizować. Akcje PGE odrobiły straty i kosztowały 11,55 zł, Tauron – 8,6 zł, a Enea – 20,5 zł, co oznaczało wzrosty w porównaniu do wtorkowego zamknięcia.
Nowy kierunek transformacji
Rezygnacja z NABE oznacza konieczność przeformułowania strategii transformacji energetycznej państwowych koncernów. Zamiast centralnego modelu zarządzania aktywami węglowymi rząd stawia na elastyczne mechanizmy unijne i dialog z sektorem energetycznym.
Dla inwestorów to sygnał, że transformacja energetyczna nie zostanie porzucona, ale będzie realizowana innymi ścieżkami, prawdopodobnie mniej kosztownymi i bardziej zgodnymi z unijnym otoczeniem regulacyjnym. Dalsze losy sektora energetycznego będą w najbliższych miesiącach uzależnione od wyników rozmów z Komisją Europejską oraz zapowiadanych reform rynku mocy.
Natalia Murach
