PGNiG rozpoczyna procedury środowiskowe dla nowego bloku gazowo-parowego w warszawskiej elektrociepłowni Siekierki. Spółka PGNiG Termika z grupy Orlen złożyła do warszawskiego Biura Ochrony Środowiska dwa wnioski o decyzję środowiskową z osobnymi raportami o odziaływaniu na środowisko: jeden na blok klasy 300 MW, drugi na blok klasy 500 MW – pisze Daniel Radomski, współpracownik BiznesAlert.pl.
Planowana inwestycja jest jednym z narzędzi realizacji eliminacji węgla kamiennego do 2035 roku i ma pozwolić na odtworzenie mocy wytwórczych istniejących kotłów węglowych, które mają zostać wyłączone z eksploatacji. Praca bloku gazowo-parowego (BGP) o mocy elektrycznej 300 lub 500 MW będzie uzupełniana kotłownią gazową (KG). W zależności od wariantu, w KG zostanie zainstalowane 4 lub 5 kotłów o mocy cieplnej 137 MW każdy. Układ będzie uzupełniany gazową kotłownią rozruchową o mocy w paliwie ok. 16,8 MW oraz kotłownią elektrodową o mocy cieplnej 130 MW. W większym wariancie inwestycja stanowiłaby obiekt bliźniaczy do uruchomionego pod koniec 2021 roku boku gazowo-parowego w EC Żerań.
W ramach obiektów i infrastruktury towarzyszącej przewidziano układ doprowadzenia paliwa gazowego ze stacjami redukcyjnymi, układy wyprowadzenia mocy cieplnej i elektrycznej oraz zasilania potrzeb własnych, zabudowę akumulatora ciepła, oraz wiele innych układów i instalacji.
Na terenie EC Siekierki planowano również budowę jednostki wielopaliwowej spalającej biomasę oraz RDF o parametrach 75 MWe, 142 MWt. Jednakże w lipcu 2022 roku, po uchyleniu przez Samorządowe Kolegium Odwoławcze decyzji o Warunkach Zabudowy, z inwestycji zrezygnowano SKO wskazało, że na tego rodzaju obiekt należało uzyskać decyzję o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Blok wielopaliwowy budził liczne kontrowersje w śród lokalnych społeczności
Inwestycja będzie zlokalizowana na terenie EC Siekierki, w bezpośrednim sąsiedztwie istniejących bloków węglowych. Zakłada się uruchomienie nowego BGP w 2029 roku.
W wersji 500 MW konfiguracja bloku gazowo-parowego będzie polegała na zastosowaniu jednej turbiny gazowej z jednym kotłem odzyskowym oraz pojedynczą turbiną parową, zaś wyjście mocy będzie zrealizowane liniami kablowymi pracującymi na napięciu 220 kV oraz 110 kV. W wersji 300 MW możliwe jest zastosowanie modelu jednonitkowego, lub też dwunitkowego z dwoma turbinami gazowymi, dwoma kotłami odzyskowymi i jedną turbiną parową. W mniejszej wersji wyjście mocy będzie oparty wyłącznie o linie kablowe pracujące na napięciu 110 kV.
Kotłownia elektrodowa w formie dwóch kotłów po 65 MWt jest integralnym elementem wersji 300 MW, lecz jej realizacja w wersji 500 MW jest opcjonalna.
Wariant alternatywny wg ustawy OOŚ
Uzyskanie decyzji środowiskowej wymaga przedstawienia opisu i skutków wariantów innych niż inwestycyjny. Warianty mogą się różnić lokalizacją lub technologią. W obu raportach OOŚ jako wariant alternatywny przyjęto uruchomienie nowej jednostki węglowej o mocy 480 MWe. Dokumenty informują, że „Inwestor rozważał zastosowanie technologii OZE w skali odpowiadającej zapotrzebowaniu miasta na ciepło, zadecydowano o wyborze rozwiązania dostępnego i gwarantującego utrzymanie bezpieczeństwa energetycznego”. Przy pracy w skojarzeniu maksymalne parametry jednostki wynosiłby 527 MWt i 368MWe.
Po krótkiej analizie wielokryterialnej wskazano że wariantem najkorzystniejszym dla środowiska jest realizacja inwestycji w formie bloku gazowo-parowego.
Gotowość do CCS?
Na końcu dokumentów przeprowadzono analizę gotowości instalacji do wychwytywania dwutlenku węgla oraz przeprowadzono ocenę wykonalności technicznej i ekonomicznej sieci transportowych dwutlenku węgla. Na podstawie analiz Państwowego Instytutu Geologicznego, w których zostały wskazane potencjalne miejsca składowania CO2 (pokłady solankowe oraz złoża ropy i gazu) wskazano pięć formacji geologicznych zdolnych do odbioru gazu cieplarnianego z projektowanej instalacji. Są to: Sierpc, Bodzanów, Bielsk, Dzierżanowo, Żyrów.
W zakresie transportu dwutlenku węgla, wskazano na postać skroploną przy temperaturze poniżej 31,05°C oraz ciśnieniu ponad 8,6 MPa, w rurociągach. Wyznaczono wstępne orientacyjne trasy rurociągów transmisyjnych, w sąsiedztwie istniejących i projektowanych tras rurociągów gazu ziemnego.
Inwestycje w zakresie wychwytu i składowania nie są częścią obecnej procedury środowiskowej i na obecną chwilę nie ma planów ich wdrożenia – analiza możliwości w tej mierze znalazła się w dokumencie ze względu na wymóg ustawowy.
Gazociąg zasilający
Przygotowania do realizacji gazociągu rozpoczęto w 2021 roku, poprzez złożenie wniosku o decyzję środowiskową i przeprowadzenie spotkań konsultacyjnych ze społeczeństwem. Zaproponowano trasę odmienną od zapisanej w miejskich dokumentach planistycznych, co wywyło silny opór strony społecznej. Inwestor wyjaśniał, że „Rezerwa terenu wyznaczona w planie miejscowym, jest zbyt mała pod budowę gazociągu oraz koliduje z istniejącą i przyszłą zabudową. Dodatkowo realizacja inwestycji w rezerwie oznaczałaby konieczność wyburzenia domów mieszkalnych”. Dodatkowym aspektem jest przejście gazociągu przez teren rezerwatu przyrody Morysin. Jednakże niniejsze przejście, a także wiele innych przejść ma zostać wykonane w przewiertach bezwykopowych, a zatem w sposób nie nieniszczący powierzchni terenu i nie wpływający istotnie na wody gruntowe.
Trasa projektowanego gazociągu wyniesie około 16 km i przebiegać będzie od miejscowości Gassy do Elektrociepłowni Siekierki. Inwestycją kluczową dla zasilenia EC Siekierki z gazowego sytemu przesyłowego jest budowa gazociągu wysokiego ciśnienia relacji Mory – Wola Karczewska. Rozpoczęcie prac budowlanych na gazociągu do EC Siekierki planowane jest na rok 2025. Inwestycja nie uzyskała jeszcze decyzji środowiskowej.
Wyprowadzenie mocy na napięciu 220 kV
Realizacja połączenia EC Siekierki z krajowym systemem przesyłowym została uwzględniona w planie rozwoju Polskich Sieci Elektroenergetycznych. W sierpniu 2022 roku PGNiG Termika zleciła opracowanie studium wykonalności połączenia BGP z linią 220 kV PSE w relacji Piaseczno-Mory w rejonie Sokołowa. Zakończenie prac projektowych przewiduje się na grudzień bieżącego roku.
Pozostałe warszawskie (elektro)ciepłownie
Pierwszą zmodernizowaną siłownią w Warszawie była Ciepłownia Wola, pierwotnie opalana mazutem. Obiekt został dostosowany do spalania lekkiego oleju opałowego w latach 2014-2015, obecnie dysponuje mocą cieplną 348 MW i pracuje nie więcej niż 1500 godzin w ciągu roku.
Do roku 2020 EC Żerań dysponowała mocą cieplną 1580 MW oraz elektryczną 386 MW. W grudniu 2021 roku uruchomiono nowy blok CCGT o mocy cieplnej 494 MW oraz elektrycznej 326 MW. Jednocześnie uruchomiono gazową kotłownią szczytową KG1 z trzeba kotłami, każdy po 130 MWt. Inwestycja wiązała się z budową gazociągu wysokiego ciśnienia oraz przyłącza elektroenergetycznego 220 kV, jako wpięcie w linię o relacji GPZ Mory – GPZ Miłosna. Dzięki temu powstał nowy węzeł systemu dystrybucyjnego i przesyłowego: GPZ Praga. Oprócz bloku gazowego, zrealizowano również kotłownię szczytowo-rezerwowa o mocy cieplnej 390 MW. Obecnie dobiega końca realizacja kotłowni KG2, wyposażonej w 2 kotły gazowe po 130 MWt.
Ciepłownia Kawęczyn jest rezerwowym źródłem ciepła dla Warszawy, pracuje przy temperaturach niższych niż -1°C. Dysponuje mocą cieplną 465 MW. W roku 2023 roku zakończy się realizacja zasilającego gazociągu wysokiego ciśnienia, zaś rok później ma zostać uruchomiona nowa kotłownia gazowo – olejowa o mocy cieplnej 220 MW. Aktualnie trwa procedura dotycząca wydania decyzji środowiskowej dla dodatkowej kotłowni gazowej o mocy 350 MWt. Realizacja tej jednostki pozwoli na całkowitą rezygnację ze stosowania węgla w tym obiekcie.
Na terenie dzielnicy Wawer funkcjonuje wyspowy system ciepłowniczy, źródłem ciepła jest opalana węglem kamiennym Ciepłownia Międzylesie o mocy około 72 MW. Obiekt należy do grupy Veolia, obecnie nie są znane plany dotyczące zaniechania stosowania węgla w tym obiekcie.
Nowe elektrociepłownie
W 2021 roku na terenie miejskiego Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Komunalnych rozpoczęła się modernizacja w kierunku uruchomienia instalacji termicznego przetwarzania odpadów. Do 2024 roku mają powstać przyłącza do miejskiej sieci ciepłowniczej oraz do elektrycznej sieci dystrybucyjnej. Zgodnie z projektem budowlanym, załączonym do materiałów przetargowych, maksymalna moc cieplna obiektu ma wynosić 54 MW, przy mocy elektrycznej turbogeneratora na poziomie do 23 MW.
Ostatnim z projektów jest nowa elektrociepłownia gazowa w dzielnicy Ursus, projektowana przez należącą do grupy Veolia spółkę Cleveren Holding. Parametry inwestycji określone w wydanej w 2013 roku decyzji środowiskowej to ok. 110 MW mocy elektrycznej oraz 95 MW mocy cieplnej. W ubiegłym roku GAZ-System uzyskał decyzję środowiskową na gazociąg zasilający, aktualnie trwa jeszcze procedura środowiskowa dla budowy stacji gazowych. W zakresie wyprowadzenia mocy, spółka E.ON Stoen Operator wybudowała już kable 110kV łączące EC Ursus z RPZ Szamoty, zaś w lutym bieżącego roku Stoen rozpoczął poszukiwania projektanta dla stacji elektroenergetycznej RPZ EC Ursus, która ma się znaleźć bezpośrednio na terenie projektowanej EC Ursus. Pozwolenie na budowę ma być uzyskane do 30 listopada 2023 roku.
Jak wyjaśnia spółka Veolia „Wszelkie decyzje administracyjne oraz inwestycyjne będą leżały już w gestii nowego właściciela Cleveren Holding, zaś wszystkie terminy dotyczące czynności prawnych związanych z nowym inwestorem są, na jego żądanie, objęte ścisłą tajemnicą handlową”.
W 2020 roku, przed uruchomieniem BGP w EC Żerań, łączna moc zainstalowana warszawskich siłowni wynosiła ok. 4,5 GW w źródłach cieplnych i ok. 1 GW mocy elektrycznej. Przy założeniu realizacji wszystkich zapowiedzianych inwestycji w maksymalnym możliwym wariancie, w 2029 roku nowe źródła niewęglowe osiągną łączne parametry 1121 MW mocy elektrycznej i 3047 MW mocy cieplnej. Jeśli zapotrzebowanie na ciepło nie ulegnie do tego czasu znaczącej redukcji, to węgiel wciąż będzie używany w czasie zimowych szczytów zapotrzebowania w EC Żerań oraz EC Siekierki. Do pełnej dekarbonizacji, a także do osiągnięcia neutralności klimatycznej będą potrzebne kolejne inwestycje – ale tym razem bezemisyjne.
Szorstka przyjaźń Termiki i Warszawy może zabezpieczyć węgiel na zimę
