Nie chcą przyłączyć Ci OZE? Przyłącz się sam. Te i inne rady URE
Urząd Regulacji Energetyki alarmuje o wzroście ilości odmów przyłączenia nowych źródeł do sieci elektroenergetycznej i gazowej. Wzrost liczby odmów przyłączenia do sieci gazowej wynosił 145 procent w latach 2021-22. Urząd zaleca zmiany, które pozwolą wziąć sprawy w swoje ręce.
Urząd opublikował raport podsumowujący cyklicznie działalność branży energetycznej i gazowej w latach 2021-22 wraz z rekomendacjami. Jeden z palących problemów wynikających z danych URE to rosnąca liczba odmów przyłączeń nowych źródeł do sieci.
– W pierwszej części raportu podsumowano funkcjonowanie polskiej energetyki i gazownictwa w ostatnich dwóch latach, gdzie najbardziej zwracającym uwagę zjawiskiem był niezwykle wysoki wzrost odmów przyłączenia obiektów zarówno do sieci elektroenergetycznej jak i gazowej. Oddziały terenowe Urząd Regulacji Energetyki otrzymały w tym okresie łącznie prawie 11 tys. powiadomień o odmowach przyłączenia obiektów do sieci energetycznej, co stanowi niemal dziewięciokrotny wzrost liczby odmów w porównaniu do lat 2019–2020 – wylicza URE. – Również w przypadku sieci gazowej nastąpił 145 procent wzrost liczby odmów, których ogółem odnotowano blisko 57 tys.
. Urząd podkreśla w podsumowaniu, że chodzi głównie o problemy przyłączenia OZE. – W tym kontekście szczególnie interesujący wydaje się rozdział raportu poświęcony aktualnemu stanowi sieci energetycznej i gazowej oraz planom ich modernizacji, a także działaniom podjętym przez Prezesa URE w ramach Karty Efektywnej Transformacji Sieci Dystrybucyjnych – wskazuje urząd. – Warto podkreślić , że w energetyce nakłady inwestycyjne pięciu największych operatorów sieci dystrybucyjnych oraz operatora sieci przesyłowej, spółki Polskie Siecie Elektroenergetyczne, wzrosły z 7,2 mld zł w 2021 roku do blisko 9,4 mld zł w 2022 roku. Mimo to polska sieć elektroenergetyczne wciąż wymaga kompleksowej modernizacji.
– Odpowiedzią na opisane wyżej wyzwania jest porozumienie zawarte w listopadzie 2022 roku pomiędzy Prezesem URE a pięcioma największymi dystrybutorami energii w kraju znane jako Karta Efektywnej Transformacji Sieci Dystrybucyjnych Polskiej Energetyki, które zakłada m.in. kompleksową cyfryzację sieci elektroenergetycznej i jej dostosowanie do dynamicznie rosnącej liczby odnawialnych źródeł energii – czytamy w komunikacie URE. – Efektem realizacji Karty będzie m.in. zwiększenie do 2030 roku mocy zainstalowanej OZE do 50 GW, czyli o około 230 procent i 50 procent udział odnawialnych źródeł w miksie energetycznym.
– Ostatnia część raportu przedstawia blisko trzydzieści rekomendacji Prezesa URE dotyczących zmian otoczenia prawnego, które mają pozwolić między innymi na rozwiązanie narastającego problemu sporów pomiędzy operatorami sieci a odbiorcami, związanych z odmowami przyłączenia do sieci – wskazuje URE.
URE proponował także usprawnienie przyłączeń komercyjnych. Jeżeli nastąpi odmowa przyłączenia z przyczyn ekonomicznych, ma zostać przedstawiona cena rozwiązania komercyjnego w zamian. Powinno także dojść do ujawnienia danych o wysokości opłaty przyłączeniowej oraz innych kosztów, aby podmiot ubiegający się mógł oszacować koszty samodzielnej rozbudowy potrzebnej infrastruktury wraz z opłatą. Te zmiany zostały wprowadzone do prawa energetycznego w 2022 roku.
Są także rekomendacje, które nie znalazły dotąd odzwierciedlenia w przepisach. – Kolejne z zaproponowanych zmian dotyczyły uregulowania kompetencji i właściwości organów administracji architektoniczno-budowlanej do rozstrzygania wątpliwości, które mogą pojawić się na etapie oceny dokumentów planistycznych dołączanych do wniosku o wydanie warunków przyłączenia, dotyczących dopuszczalności lokalizacji instalacji OZE na terenie objętym planowaną inwestycją – tłumaczy URE. – Propozycja wynikła z faktu wydawania przez organy architektoniczno-budowlane różnie sformułowanych zapisów miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz niejednoznacznych w swej treści decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, których odmienna interpretacja dokonywana przez podmioty ubiegające się o przyłączenie oraz operatorów systemu jest podstawą znacznej liczby sporów dotyczących odmowy przyłączenia instalacji OZE do sieci, rozpatrywanych przez Prezesa URE. Zaproponowana zmiana pozwoliłaby także na szybsze zakończenie sporu poprzez rozstrzygnięcie tej kwestii przez organ administracji architektonicznobudowlanej, właściwy do wydania pozwolenia na budowę instalacji OZE (które stanowi kolejny etap realizacji przyłączenia).
– W celu wyeliminowania częstych praktyk podmiotów ubiegających się o przyłączenie, polegających na zmianie ‒ już po uzyskaniu warunków przyłączenia do sieci ‒ nieruchomości, na której źródło energii miałoby być posadowione, Prezes URE zaproponował także doprecyzowanie art. 7 ust. 8i ustawy – Prawo energetyczne poprzez wskazanie, że warunki przyłączenia, w okresie swojej ważności, stanowią warunkowe zobowiązanie przedsiębiorstwa energetycznego zajmującego się przesyłaniem lub dystrybucją energii elektrycznej albo przesyłaniem lub dystrybucją ciepła do zawarcia umowy o przyłączenie określonych w nich obiektów, nieruchomości lub urządzeń odpowiednio do sieci elektroenergetycznej lub ciepłowniczej – czytamy dalej. – Postulowana zmiana powinna usunąć pojawiające się wątpliwości w kwestii zakresu związania stron wydanymi warunkami przyłączenia i przypisania ich do określonej nieruchomości, jak również możliwości ich egzekwowania przez podmiot, któremu wydano warunki przyłączenia do sieci. Zmiana przepisu powinna przyczynić się także do zmniejszenia zjawiska tzw. blokowania mocy przyłączeniowych.
Raport jest dostępny na stronach Biura Informacji Publicznej.
Urząd Regulacji Energetyki / Wojciech Jakóbik
