Ministerstwo rozwoju, pracy i technologii opublikowało na stronach rządowego procesu legislacji projekt liberalizacji ustawy odległościowej, ułatwiającej budowę lądowych farm wiatrowych. Minimalna odległość nowych turbin od budynków mieszkalnych ma wynosić 500 m, pod warunkiem jednak spełnieniu kilku warunków, jak dodatkowe konsultacje.
Liberalizacja pod pewnymi warunkami
Zgodnie z projektem ministerstwa , w tzw. ustawie odległościowej zasada 10H będzie utrzymana, jednak gminu pod pewnymi warunkami będą mogły skrócić tę odległość. Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego (MPZP) będzie mógł może określać inną odległość od budynku mieszkalnego, biorąc pod uwagę zasięg oddziaływań elektrowni wiatrowej, ale też przy utrzymaniu bezwzględnej odległości minimalnej 500 metrów. Nowa farma wiatrowa będzie mogła być lokowana tylko na podstawie MPZP. Obowiązek sporządzenia planu będzie dotyczył obszaru prognozowanego oddziaływania turbiny. Prognoza oddziaływań będzie musiała być także uzgodniona z RDOŚ. W przypadku, gdy turbina wiatrowa już istnieje, gminy, będą mogły zezwalać na budowę budynków mieszkalnych w jej pobliżu, pod warunkiem spełnienia minimalnej odległości 500 m lub większej wynikającej z przyjętych stref ochronnych w MPZP. Zasada ta zostanie poluzowana także w odniesieniu do form ochrony przyrody. Gminy, które będą chciał uelastycznić swoje podejście, będą zobligowane do przeprowadzenia i zorganizowania dodatkowych konsultacji publicznych.
Procedura dodatkowych obligatoryjnych dyskusji publicznych dot. projektów i założeń w MPZP ma na celu dostarczenie mieszkańcom terenów, które potencjalnie znajdowałyby się w zakresie oddziaływania elektrowni wiatrowej informacji m.in. o:
- planowanym zakresie inwestycji, w tym wysokości elektrowni wiatrowej;
- szczegółach i kolejnych etapach procedury planistycznej (mającej na celu ulokowanie elektrowni w miejscowym
planie zagospodarowania przestrzennego) oraz uprawnieniach przysługujących w tym zakresie mieszkańcom; - szczegółach i kolejnych etapach procedury środowiskowej (określenie oddziaływania na środowisko i określenie
szczegółowych warunków lokalizacji inwestycji) oraz uprawnieniach przysługujących w tym zakresie mieszkańcom.
Projekt uwzględnia także dodatkowe czynności techniczne jak przeglądy turbin wiatrowych. Będą mogli je robić tylko serwisy techniczne, certyfikowane przez Urząd Dozoru Technicznego. Powstanie specjalny rejestr takich podmiotów, prowadzony przez UDT.
Z datą 4 maja ruszyły jednocześnie konsultacje publiczne projektu, a termin nadsyłania uwag i propozycji zmian to 30 dni, zgodnie z pismem kierującym projekt do konsultacji.
Liberalizacja może przynieść ok. 10 GW nowych mocy
W Ocenie Skutków Regulacji resort szacuje, że zmiana regulacji doprowadzi do budowy 6-10 GW nowych mocy wiatrowych na lądzie i w rezultacie będzie prowadzić np. do obniżenia cen energii czy realizacji zobowiązań Polski, m. in. w ramach unijnej polityki klimatycznej. Ministerstwo posiłkuje się także analizami w tym w raportem McKinsey „Neutralna emisyjnie Polska 2050. Jak wyzwanie zmienić w szansę”. Autorzy tego opracowania szacują, że moc lądowych elektrowni wiatrowych może osiągnąć do 2030 roku – 18 GW, do 2040 r. – 28 GW, a do 2050 r. – nawet 35 GW, co stanowiłoby 21 procent. całkowitej mocy zainstalowanej w Krajowym Systemie Energetycznym. Mając na uwadze ww. dużą ilość zmiennych wpływających na decyzje podmiotów biznesowych, można przyjąć z przyczyn ostrożnościowych bardziej konserwatywne szacowanie, zakładające, że w wyniku przyjęcia projektu ustawy możliwe będzie wybudowanie od 6 GW (scenariusz konserwatywny) do 10 GW (scenariusz rozwojowy) nowych mocy zainstalowanych. Dla tych scenariuszy dokonano oszacowania tempa przyrost mocy zainstalowanej elektrowni wiatrowych wraz z wpływem na produkcję energii elektrycznej z wiatru na lądzie. Produkcja wszystkich lądowych farm wiatrowych jest sumą produkcji instalacji istniejących na koniec 2020 r., szacowanej mocy i produktywności elektrowni, które od roku 2021 zostaną wybudowane w następstwie aukcji lat 2018–2020, a także wzrostu produkcji spowodowanego wejściem w życie projektowanej nowelizacji.
Bartłomiej Sawicki
PSEW: Liberalizacja ustawy odległościowej nastąpi w połowie 2021 roku
