Fundacja WiseEuropa opublikowała publikację dotyczącą systemów ryzyka opóźnienia restrukturyzacji górnictwa i energetyki węglowej w Polsce. – Proponowany model transformacji niesie ze sobą ryzyko eskalacji kosztów dla krajowych interesariuszy. Wymaga on trwałego dotowania ze środków publicznych wydobycia węgla w tych kopalniach, które w logice rynkowej zostałyby wkrótce zamknięte – czytamy.
Czy górnictwo potrzebuje NABE
Wśród istotnych zagadnień poruszonych w raporcie możemy znaleźć między innymi wnioski płynące z realizacji umowy społecznej z sektorem górnictwa czy też powstanie NABE.
Jak czytamy w raporcie – realizacja umowy społecznej z sektorem górnictwa oraz powołanie NABE rozmontują mechanizmy konkurencyjne i rynkowe, które obecnie wymuszają szybkie zastępowanie aktywów węglowych źródłami mniej emisyjnymi. Jak zauważyli autorzy opracowania, działania te znacząco opóźnią transformacje energetyczną w Polsce, a co za tym idzie przełoży się również na późniejsze odejście polski od węgla.
Fundacja zaznacza również jak kosztowna będzie transformacja energetyczna przy aktualnie przyjętym modelu. – Proponowany model transformacji niesie ze sobą ryzyko eskalacji kosztów dla krajowych interesariuszy. Wymaga on trwałego dotowania ze środków publicznych wydobycia węgla w tych kopalniach, które w logice rynkowej zostałyby wkrótce zamknięte, i pokrywania strat jednostek wytwórczych przejętych przez NABE, przez co kilkanaście, a nawet kilkadziesiąt lat – czytamy w raporcie.
Zdaniem autorów utworzenie nowego podmiotu jakim będzie NABE, nie jest rozwiązaniem bardzo niskiej podaży projektów inwestycyjnych w sektorze wytwarzania energii. Do wspomnianych przyczyn należy zaliczyć między innymi bariery regulacyjne, które utrudniają realizację nowych projektów inwestycyjnych, mało ambitne strategie rozwojowe , braki kompetencyjne, niepewność regulacyjna oraz brak jasnej strategii energetycznej państwa – czytamy.
Według Fundacji, kryzys energetyczny, którego aktualnie doznajemy może dwojako wpłynąć na krajowy sektor energetyczny – obecny kryzys może albo doprowadzić do uporządkowania sytuacji w polskiej energetyce przez doprowadzenie do szybkiego wycofania aktywów węglowych zgodnie z sygnałami rynkowymi i pełnego wykorzystania nowych i istniejących instrumentów sprawiedliwej transformacji, albo utrwalić pozycję Polski jako kraju uzależnionego od węgla i ponoszącego coraz wyższe koszty reputacyjne i finansowe.
Jakie działania powinna podjąć Polska? Autorzy opracowania mają swoje propozycje – Polska powinna postawić na konkurencyjne mechanizmy wsparcia dopasowane do rzeczywistych wyzwań transformacji energetyki, transparentność i przyspieszanie zmian, a nie ich opóźnianie – czytamy.
W raporcie czytamy, że optymalny miks energetyczny powinien spoczywać na sektorze prywatnym, który powinien mieć zarazem pewność ram instytucjonalno-prawnych prowadzonego biznesu. Właściwym kierunkiem działania byłoby zidentyfikowanie i usunięcie przyczyn niskich inwestycji prywatnych – piszą autorzy.
Opracował Aleksander Tretyn
Woda, wodór i węgiel. Dlaczego są tak ważne dla rozwoju Polski i świata?
