Maciej Burny z Enerxperience omawia główne założenia programu REPowerEU przyjętego przez Unię Europejską. – W praktyce daje to kolejny argument do rewizji Polityki Energetycznej Polski i zwiększenia planowanej przez nasz kraj kontrybucji do celu unijnego OZE do 2030 roku – pisze.
Komisja Europejska przedstawiła 18 maja dodatkowy pakiet rozwiązań wspierających przyspieszenie odejścia od zależności UE od importu paliw kopalnych z Rosji. Największy nacisk został położony na rozwój fotowoltaiki, odnawialnego wodoru, biometanu i pomp ciepła – są to technologie, które można uznać za najbardziej „wygrane” w pakiecie KE, gdyż dokumenty zawierają skwantyfikowane cele dla tempa ich rozwoju. Główne rozwiązania mające wpływ na dalszy rozwój sektora elektroenergetycznego w Unii Europejskiej zawarte w propozycjach KE to:
- Zwiększenie celu udziału OZE w bilansie energii finalnej UE z 40 do 45 procent do 2030 roku
Propozycja Komisji jest potwierdzeniem wcześniejszych intencji Brukseli do zwiększenia celu OZE do 2030 roku w ramach trwających negocjacji pakietu Fit for 55. Nawoływały do tego także główne frakcje Parlamentu Europejskiego, w tym 2 największe – EPP oraz S&D. Propozycja Komisji prawdopodobnie znajdzie poparcie także w Radzie UE na dalszym etapie, a większość zachodnich państw UE już zadeklarowała zielone światło dla takiego rozwiązania. Austria, Niemcy, Dania, Hiszpania, Finlandia, Irlandia, Holandia, Luksemburg, Łotwa, Szwecja i Słowenia wystosowały już wspólny list ws. przyspieszenia rozwoju OZE w wyniku wojny w Ukrainie, więc należy zakładać, że nadchodząca rewizja dyrektywy OZE będzie już zawierać nowy cel, które będzie formalnie zatwierdzony w najbliższych miesiącach przez instytucje UE.
W praktyce daje to kolejny argument do rewizji Polityki Energetycznej Polski i zwiększenia planowanej przez nasz kraj kontrybucji do celu unijnego OZE do 2030 roku, co stanowić będzie dodatkowy bodziec do szybszego rozwoju wszystkich źródeł odnawialnych w Polsce, w tym przede wszystkim fotowoltaiki i wiatru na lądzie z uwagi na krótki okres budowy tych źródeł.
- Cała naprzód dla słońca – silne postawienie na wzrost udziału fotowoltaiki w miksie energetycznym UE
Najbardziej skonkretyzowane cele i narzędzia ich realizacji w pakiecie REPowerEU dotyczą fotowoltaiki. Wynika to z pewnością m.in. z faktu, że ze wszystkich technologii OZE właśnie inwestycje w energię słoneczna są najszybsze w realizacji, a czas transformacji jest obecnie na wagę złota.
W pakiecie znajdujemy zatem dedykowaną fotowoltaice strategię jako oddzielny dokument z jasno sprecyzowanymi celami dotyczącymi podwojenia mocy zainstalowanej w fotowoltaice w Europie już do 2025 roku – tj. UE ma mieć 320 GW mocy w tej technologii w porównaniu do 136 GW na koniec 2020 r. W 2030 r. ma to być już aż 600 GW. Oznacza to, że w ciągu tej dekady UE będzie musiała instalować średnio około 45 GW nowych mocy słonecznych rocznie. Dodatkowe moce mają wyeliminować zużycie 9 mld m3 gazu ziemnego w Europie rocznie do 2027 roku.
W skali mikro KE zaproponowała skrócenie pozwoleń dla fotowoltaiki dachowej do maksimum 1 roku oraz obowiązek instalacji słonecznych na wszystkich nowych budynkach publicznych i komercyjnych do 2026 roku (pow. 250 m2) oraz dla istniejących tego typu budynków od 2027 r. Nowe gospodarstwa domowe będą miały taki obowiązek od 2029 roku.
- Przyspieszenie procedur pozwoleniowych dla wszystkich OZE oraz magazynów energii
Pakiet REPowerEU podkreśla konieczność przyspieszenia pozwoleń nie tylko dla fotowoltaiki ale także dla wiatru i magazynów energii.
Co do zasady, procedury pozwoleniowe dla wszystkich OZE nie powinny zajmować dłużej niż rok na terenach przewidzianych pod rozwój OZE na terenach o niskim ryzyku środowiskowym (tzw. go to areas, które mają zostać ustanowione przez państwa pod rozwój OZE) i takie zmiany do dyrektywy OZE zaproponowała KE w ramach pakietu. Na innych terenach nie powinno to trwać dłużej niż 2 lata. W praktyce dziś może to zajmować nawet do 10 lat.
Aby promować rozwój zdolności magazynowania energii elektrycznej, Komisja proponuje uznanie magazynów za inwestycje leżące w nadrzędnym interesie publicznym i ułatwienie wydawania pozwoleń na ich rozmieszczenie.
- Zwiększenie obowiązkowego celu efektywności energetycznej do 13 procent do 2030 roku
KE zaproponowała zwiększenie celu efektywności energetycznej z 9 do 13 procent do 2030 roku. W praktyce będzie to oznaczać konieczność rewizji dyrektywy o efektywności energetycznej i prawdopodobne kolejne obowiązkowe ograniczenie wolumenu energii sprzedawanej przez sektor elektroenergetyczny odbiorcom końcowym w skali roku.
- Przyspieszenie rozwoju czystego wodoru, biometanu i pomp ciepła
Komisja w pakiecie zawarła także konkretne cele dla rozwoju czystego wodoru, biometanu i pomp ciepła. W przypadku wodoru odnawialnego celem jest pozyskanie 20 mln ton do 2030 r. (w tym 10 mln ton własnej produkcji i 10 mln ton importu). Ma powstać 17,5 GW elektrolizerów do 2025 r. do produkcji zielonego wodoru.
W zakresie biometanu celem jest pozyskanie 35 bcm paliwa do 2030 roku.
Swoje miejsce w strategii znalazły także pompy ciepła z celem powstania 10 mln pomp w przeciągu 5 lat.
