EN
Odkrycie jednego z największych na świecie tego rodzaju złóż litu w czeskich Rudawach i nadanie mu przez władze charakteru inwestycji strategicznej może uratować europejski rynek samochodów elektrycznych. Realizacja projektu Cinovec, jako złoża strategicznego jest przełomową decyzją, która w całości wpłynie na przyszłość górnictwa.
W odległości około 100 kilometrów od czeskiej stolicy Pragi, w malowniczej miejscowości Cinovec, odkryto największe złoże litu na terenie Europy. Położone jest ono w pobliżu głównej drogi z dwiema liniami kolejowymi w odległości 10 km od złoża w sercu Europy z łatwym dostępem do producentów samochodów i firm zajmujących się magazynowaniem energii. Złoże bogate w poszukiwane surowce, takie jak lit, skand i wolfram, znajduje tuż obok ważnych szlaków komunikacyjnych.
Cinovec to wioska (124 mieszkańców) położona w Rudawch na granicy niemieckiej, które to góry są geologicznym odpowiednikiem naszych Sudetów. Dawniej nazywano je Górami Kruszcowymi (niem. Erzgebirge, cz. Krušné hory). Po stronie niemieckiej miejscowość ta nosi ona nazwę Zinnwald. Od czasów średniowiecza wydobywano tu cynę, z różnymi przerwami aż do 1993 roku, kiedy kopalnię zamknięto, gdyż ceny cyny drastycznie spadły, a jej wydobycie stało się nieopłacalne.
Z punktu widzenia mineralogicznego Cínovec znany jest z występowania lokalnego minerału cynwaldytu , który jest biotytem litu, który jest specjalnym rodzajem miki, przeźroczystego i giętkiego, blaszkowatego minerału, którego duże okazy wstawiano dawniej w okna zamiast szyb.
Priorytet
W pierwszych dniach marca czeskie władze nadały priorytetowy charakter dla uruchomienia wydobycia teraz tak poszukiwanego litu, uznając jego strategiczny charakter dla czeskiej gospodarki, co znacznie upraszcza i przyspiesza procedury zmierzające do jego eksploatacji. Kopalnia ma mieć charakter podziemny, a złoże zalega do głębokości ok. 300 m.
Przy zasobach litu przekraczających 40 milionów ton złoże Cinovec stanowi wyjątkową okazję. Szacunki wskazują, że występujące tu złoże te może stanowić od 3 do 5 procent globalnych zasobów tego pierwiastka, często nazywanego „białym złotem”. Są to największe złoża litu w Europie i jedne z największych niezagospodarowanych złóż cyny na świecie. Potencjał tego złoża jest szczególnie istotny, gdy weźmie się pod uwagę zwiększony popyt Europy na metale akumulatorowe. Strategiczne oznaczenie prawdopodobnie przyspieszy związane z tym inwestycje i zwiększy zdolność produkcyjną litu na kontynencie, zmniejszając jego zależność od importu.
Badania geologiczne wykazały występowanie tu wyjątkowych rodzajów minerałów. Obejmują one zarówno lit, jak i towarzyszące mu metale, takie jak cyna. Stwierdzono też występowanie skandu (Sc) należącego do grupy metali przejściowych ważnego dla operacji związanych z energią jądrową. Skand jest metalem o specyficznych zastosowaniach przemysłowych, ocenia się, że jego znaczenie ma znacznie wzrosnąć w przyszłości. Ze względu na jego zastosowanie w stopach high-tech i ogniwach paliwowych z tlenkiem stałym jest uważany za metal strategiczny.
Przyszłość górnictwa
Jest to światowej klasy złoże typu greisen (to silnie zmieniona skała granitowa lub żyłowa – pegmatyt, zwykle składająca się głównie z kwarcu i mik, głównie muskowitu). Dodatkowo w złożu tym występuje wolfram. Podczas II wojny światowej założono tu dużą kopalnię podziemną, aby metal ten wydobywać na potrzeby wojenne. Działalność wydobywcza i przetwórcza była kontynuowana pod rządami Czechosłowacji, a kopalnia nadal się rozwijała i wydobywała cynę, a także wolfram. Australijski Discovery Alert ocenia, że realizacja projektu Cinovec, jako złoża strategicznego jest przełomową decyzją, która w całości wpłynie na przyszłość europejskiego górnictwa.
Adam Maksymowicz
