Jakóbik: Jak zmienić ciepłownictwo, by nie zabrakło ciepła w miastach Polski?
Rozwój ciepłownictwa w dobie pakietu Fit for 55 zmuszającego do redukcji emisji CO2 w tym sektorze w ramach systemu handlu emisjami EU ETS pociągnie za sobą konieczność inwestycji nawet 100 mld złotych. Polska Grupa Energetyczna uważa, że do podjęcia tego tytanicznego wysiłku potrzebna jest „polonizacja” czyli konsolidacja sektora, szczególnie w miastach, którym nie może zabraknąć ciepła – pisze Wojciech Jakóbik, redaktor naczelny BiznesAlert.pl.
Przyspieszenie transformacji ciepłownictwa za 100 mld zł
Forum Energii przekonuje, że recepta na dekarbonizację ciepłownictwa to inwestycje w zielony wodór i biometan, czyli tak zwane gazy zdekarbonizowane. Polskie Towarzystwo Elektrociepłowni Zawodowych przypomina jednak, że większość systemów ciepłowniczych w Polsce to scentralizowane, rozbudowane sieci miejskie, które trudno szybko zastąpić rozwiązaniami najbardziej ambitnymi. Z tego względu rozwiązania dla miast takich, jak Warszawa to zamiana bloków węglowych na gazowe i dopiero być może w przyszłości wodorowe. Co ciekawe, są już takie pomysły w niektórych spółkach skarbu. Jednak będą wymagały dalszych negocjacji pakietu Fit for 55, który narzuca limit emisji CO2 dla wysokosprawnej kogeneracji w wysokości 270g CO2/KWh niemożliwy do spełnienia przez źródła gazowe bez dodatkowych instalacji.
Zdaniem PTEZ, instytucje Unii Europejskiej, w ramach rozwiązań legislacyjnych proponowanych w pakiecie Fit for 55, powinny uwzględnić specyfikę polskiego sektora ciepłownictwa systemowego, a jego transformację powinno się rozpatrywać w sposób ewolucyjny, nie rewolucyjny. Aby zaimplementować zaproponowane kierunki zmian niezbędne byłyby znaczne nakłady finansowe, co skutkowałoby w dużej mierze przeniesieniem kosztów na odbiorców końcowych. Dodatkowo, przewidziany przez Komisję Europejską harmonogram zmian nie odzwierciedla w żadnym stopniu faktycznego czasu planowania i realizacji inwestycji w jednostki wytwórcze, ani dostępności usług, materiałów i urządzeń – pisze PTEZ.
Konsolidacja pod skrzydłami PGE?
Jedno z rozwiązań, które mogłoby ułatwić proces inwestycyjny w polskim ciepłownictwie to jego konsolidacja pod skrzydłami Polskiej Grupy Energetycznej. Pozwalałaby na współpracę wytwórców i dystrybutorów zgodną z przepisami antymonopolowymi w celu obniżenia ryzyka inwestycyjnego oraz regulacyjnego. W tym celu już teraz zawierane są umowy pozwalające rozwijać rynek ciepła jak kontrakt o intensyfikacji sprzedaży czy o rozwoju segmentu ciepłej wody użytkowej. PGE podpisuje umowy o intensyfikacji sprzedaży z OPEC Gdynia i planuje kolejne we Wrocławiu, Bydgoszczy, Kielcach, Lublinie i Rzeszowie. Umowy o ciepłej wodzie zostały zawarte ze spółdzielniami Ugorek i Krowodrza w Krakowie, a także w Kielcach, Gorzowie i Zielonej Górze.
Spółka ciepłownicza PGE Energia Ciepła planuje centralizację rozliczania pomocy publicznej dla ciepłownictwa, a także procesu taryfowego. Wspólna taryfa ciepła dla siedmiu oddziałów na Wybrzeżu, w Krakowie, Rybniku, Zgierzu, Lublinie, Rzeszowie i Kielcach została zatwierdzona przez Urząd Regulacji Energetyki jeszcze w kwietniu 2019 roku. PGE brało udział w rozmowach z Komisją Europejską o nowym wsparciu ciepłownictwa, których efektem jest ustawa o promowaniu energii elektrycznej z kogeneracji z 2018 roku oraz zgoda Komisji na ten system.
PGE podjęła się już szeregu inwestycji pozwalających transformować ciepłownictwo. To między innymi zamiana bloku węglowego na gazowy w Elektrociepłowni Czechnica warta 808 mln złotych, modernizacja istniejących aktywów w celu dostosowania ich do wyśrubowanych regulacji BAT warta 346 mln złotych, rozbudowa mocy Elektrociepłowni Gdańsk warta 70,6 mln zł, modernizacja Elektrociepłowni Zielona Góra poprzez podniesienie mocy i sprawności turbiny gazowej warta 114,4 mln zł, modernizacja Elektrociepłowni Bydgoszcz, Elektrociepłowni Rzeszów, Elektrociepłowni Lublin Wrotków, Elektrociepłowni Gorzów, a także plan budowy nowego źródła ciepła w Elektrowni Rybnik i nowej kogeneracji w Elektrociepłowni Zgierz.
PGE Energia Ciepła zamierza konsolidować aktywa ciepłownicze licząc na efekt skali oraz sprawne inwestycje. Liczy na to, że spółka państwowa będzie lepiej współpracować w samorządem, także ze względu na działania CSR podejmowane w regionach. Polska Grupa Energetyczna zamierza także zmaksymalizować udział środków unijnych w transformacji energetycznych poprzez Fundusz Modernizacyjny wart około 15 mld złotych oraz zabiegi o utrzymanie wsparcia źródeł gazowych oraz energii z odpadów. Co ciekawe, PGE i ministerstwo klimatu oraz środowiska pracują nad koncepcją funduszu ciepłownictwa systemowego oraz nowym modelem rynku ciepła.
Jak zapewnić ciepło miastom?
Miasta polskie z rozbudowanymi systemami ciepłowniczymi nie mogą zastąpić ich z dnia na dzień indywidualnymi źródłami ciepła. Najbardziej zaawansowane technologie wytwarzania tego medium jak biometan czy wodór pozostają póki co niedostępne. Wygląda zatem na to, że gaz będzie paliwem przejściowym transformacji energetycznej sektora ciepłowniczego, a PGE może być skutecznym narzędziem tego procesu, jeżeli powiodą się jej plany konsolidacji, czy też „repolonizacji” aktywów ciepłowniczych.
PTEZ: Fit for 55 musi wziąć poprawkę na ciepłownictwo w Polsce
