Jakóbik: Przemiana warszawskich sióstr
Warszawskie siostry, czyli Elektrociepłownie Siekierki i Żerań od dawna zmieniają oblicze. Ukoronowaniem ich przemiany będzie budowa bloków gazowo-parowych. Kluczowe dla niej było wsparcie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.
– Modernizacja systemu ciepłowniczego jest od lat jednym z największych wyzwań dla decydentów i całego sektora. Stoimy w obliczu konieczności sprostania rygorystycznym regulacjom unijnym dotyczącym standardów emisyjnych. Należy zdecydowanie przyspieszyć rozmowy i konkluzje na temat możliwości wykorzystania odnawialnych źródeł energii w ciepłownictwie – mówiła minister przedsiębiorczości i technologii Jadwiga Emilewicz w 2019 roku. Obecnie jest ministrem rozwoju.
Na 520 systemów ciepłowniczych, które funkcjonują w ewidencji Urzędu Regulacji Energetyki, 463 czyli 88 procent to systemy nieefektywne. – Mamy do czynienia z takim paradoksem, który powoduje, że mieszkaniec Warszawy za ciepło systemowe płaci mniej niż mieszkaniec mniejszego miasta – mówił wówczas Piotr Woźny, obecnie prezes Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Systemy nieefektywne wytwarzają o 1,5 razy mniej energii niż efektywne. Warszawa ma to szczęście, że działają w niej w miarę efektywne elektrociepłownie, a sytuacja ma w przyszłości ulec dalszej poprawie. – Silne zaangażowanie spółki w rozwój gazowych jednostek kogeneracyjnych wynika z efektywności energetycznej tego typu źródeł i wynikających z niej oszczędności – informuje PGNiG Termika, właściciel dwóch głównych elektrociepłowni warszawskich.
Elektrociepłownia Siekierki powstała w 1961 roku. To największy obiekt w Polsce i drugi w Europie, dzięki mocy cieplnej 2068 MWt i elektrycznej 622 MW. Składa się z trzech bloków ciepłowniczych, bloku kondensacyjnego, trzech kotłów parowych, sześciu wodnych na węgiel i pięciu turbozespołów. Posiada także jeden kocioł opalany biomasą oraz nowoczesne instalacje mokrego odsiarczania spalin MIOS i odazotowania spalin SCR. Wszystkie kotły węglowe wyposażone są w wysokosprawne elektrofiltry, które utrzymują emisję pyłu na poziomie ok. 50 procent wielkości dopuszczalnej polskimi normami ochrony powietrza. Siekierki ogrzewają ponad połowę budynków w Warszawie i zapewniają jej także dostawy energii elektrycznej.
Elektrociepłownia Żerań to starsza siostra Siekierek i działa w Warszawie od 1954 roku. Jej moc cieplna to 1280 MWt a elektryczna – 373 MW. Składa się z dwóch kotłów fluidalnych, pięciu parowych, dwóch wodnych i ośmiu turbozespołów ciepłowniczych. Od 2012 roku na jej terenie działa oczyszczalnia ścieków przemysłowych, zmniejszając ilość zanieczyszczeń trafiających do Wisły. – Trwa proces modernizacji Ec Żerań, celem jest dostosowanie jej do spełniania norm emisyjnych IED. W zakresie tego projektu dwa kotły fluidalne mają nowe filtry workowe (ograniczenie emisji pyłu) i zmodernizowany układ podawania kamienia wapiennego (ograniczenie emisji tlenków siarki). W zakresie tych działań jest również retrofit części ciśnieniowej i urządzeń pomocniczych obu kotłów – informuje PGNiG Termika. Żerań zapewnia ciepło około 43 procentom Warszawiaków i dostarcza im energię elektryczną. Ciekawy jest fakt, że dostarcza także parę Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych oraz Polfie Tarchomin.
PGNiG Termika, właściciel elektrociepłowni w Siekierkach, planuje przestawić obiekt na gaz, którego będzie potrzebować szacunkowo około 0,8 mld m sześc. rocznie i mógłby powstać w 2022 roku. Nie ma jednak więcej informacji na jego temat. Również Żerań ma zostać wzbogacony o nowy blok gazowy, który miałby zostać uruchomiony w 2020 roku i konsumować około 0,65 mld m sześc. gazu rocznie. Na potrzeby nowego bloku na Żeraniu powstał gazociąg z Tłoczni Rembelszczyzna do elektrociepłowni o długości około 10 km wzdłuż Kanału Żerańskiego. Dzięki budowie nowego bloku gazowo-parowego nastąpi redukcja emisji o połowę pyłu, o 60 procent dwutlenku siarki oraz o 30 procent tlenków azotu.
Warto przypomnieć, że zielone inwestycje w opisywanych elektrociepłowniach zyskały wsparcie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Przykładem może być zakład separacji popiołów w Siekierkach z pożyczką w wysokości ponad 35 mln złotych. Instalacja pozwala zamienić odpad w dwa rodzaje popiołów na sprzedaż, na przykład na potrzeby budowy dróg. Także kocioł biomasowy w Siekierkach zyskał wsparcie NFOŚiGW (a także Norweskiego Mechanizmu Finansowego). Spełnia on limity emisji wymagane unijną dyrektywą IED. Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko pozwolił zbudować instalację mokrego odsiarczania spalin w Siekierkach i kotły fluidalne w Żeraniu. Odsiarczanie pozwala produkować gips, który staje się kolejnym produktem pracy elektrociepłowni.
Budowa bloków gazowo-parowych w Elektrociepłowniach Siekierki i Żerań będzie ukoronowaniem przemiany siostrzanych obiektów, dających większość ciepła Warszawie. Pozwoli zadbać lepiej o czyste powietrze i wypełnić normy unijne. To kolejny krok na drodze ku transformacji całej gospodarki i cegiełka do realizacji celu neutralności klimatycznej do 2050 roku, pod którym Polska ma się podpisać do czerwca tego roku.
Materiał został opracowany we współpracy z Narodowym Funduszem Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej
