Ministerstwo klimatu i środowiska przedstawiło mapę drogową wieloletniego programu rozwoju wykorzystania zasobów geotermalnych w Polsce. Zaprezentował ją sekretarz stanu Piotr Dziadzio.
Dokument składa się z dziewięciu punktów wykorzystania potencjału powierzchniowej i przypowierzchniowej skorupy ziemi. Łącznie w latach 2022-2050 łączne dofinansowanie projektów geotermalnych miałyby wynosić 12,785 mld złotych przy łącznych nakładach na poziomie 49,327 mld złotych. Wsparcie wynosiłoby zatem 26 procent łącznych wydatków inwestycyjnych. Łączny potencjał pozwoli na zbudowanie instalacji o mocy 8 559 MW oraz 7,6 MW el. Pieniądze będą pochodzić z dofinansowania NCBIR, NFOŚiGW, Budżetu Państwa, KPO innych funduszy europejskich oraz środków prywatnych.
– Chcemy zwiększyć udział geotermii w Polsce. Obecnie udział tego typu energii w miksie generacji wynosi zaledwie 0,3 procenta. Naszym celem jest podnieść ten poziom do kilku procent w perspektywie do 2050 roku. – powiedział Dziadzio.
– Program jest dokumentem żywym, którego założenia będą weryfikowane i zmieniane w trakcie jego wprowadzania. – dodał sekretarz stanu w MKiŚ.
Pierwszy punkt. Wykorzystanie pomp ciepła (gruntowych/wodnych/solankowych) o mocy 30 kW oraz sprężarkowych pomp ciepła o mocy 200 KW.
Odbiorcy indywidualni o mocy 30 kW – prognozowana moc 2348MW odbiorcy indywidualni instalujący pompy ciepła o mocy w przedziale 30-200 KW to potencjał instalacji o mocy 5478 MW. W przypadku odbiorców komercyjnych pomp ciepła powyżej 200 kW prognozowana moc wynosić ma 105 MW. Łącznie w ramach pomp ciepła do 2050 roku może powstać 7,931 GW. Ministerstwo szacuje łączny koszt instalacji tych pomp na poziomie 42,4 mld złotych, z czego dofinansowania mogą sięgnąć 8,2 mld złotych. Ma to się przełożyć na instalacji 200 tys. pomp ciepł
Drugi punkt. HUB Naukowo-Technologiczno-Biznesowy Krajowe Centrum Geotermii i Pomp Ciepła
Drugi punkt zakłada rozbudowę bazy naukowo badawczo-rozwojowej, która ma posłużyć udoskonalania technologii pomp ciepła oraz zapewnić zaplecze badawcze na potrzeby polskich producentów. Koszt tego punktu szacuje się na 120 mln złotych, z czego 80 mln złotych pochodzić ma z dotacji.
Trzeci punkt. Wykorzystanie niskotemperaturowych zasobów energii geotermalnej w dwu przedziałach do 45 i powyżej 45 stopni.
– Rozwój zastosowań w istniejących ciepłowniach i włączenie energii geotermalnej w strukturę ciepła systemowego. Prognozowana moc instalacji <45C: 25 MW >45C: 265 MW
Obecnie realizowanych jest 15 projektów otworów geotermalnych na kwotę 229 mln złotych. Z programu tego korzystają gminy, chcące zastąpić konwencjonalne ciepłownie, geotermią. W ramach drugiego etapu składania wniosków, po przeprowadzonej analizie, na dofinansowanie przewidziano dodatkowe 250 mln złotych. Jest to pula pieniędzy pozostałych z I etapu, który łącznie wynosił 300 mln złotych, powiększonych o dodatkowe 180 mln złotych.
– Około połowa kraju jest w obszarach zbiorników geotermalnych. Obecnie mamy około 491 ciepłowni będących w zasięgu zasobów geotermalnych. – Zakładamy, że cześć gmin na terenie których te złoża są zlokalizowane będą zainteresowane skorzystaniem z rozwoju geotermii na własnym obszarze – mówi Dziadzio.
– Zamiana ciepłowniczej instalacji węglowej na geotermie w przypadku 40 tys. miasta mogą dać rocznie kilkanaście milionów złotych oszczędności na samym mechanizmie ETS. – dodał Dziadzio.
Czwarty punkt. Wykorzystanie wysokotemperaturowych zasobów energii geotermalnej powyżej 100 stopni C.
W ramach pracy nad programem wytypowane zostały trzy projekty o łącznej mocy na poziomie 7 MW energii elektrycznej i 60 MWt. Są to projekty tzw. suchych skał, zlokalizowanych w obszarach Gorzowa Wielkopolskiego, Kraśniewic i Szklarskiej Poręby.
Piąty punkt. Wykorzystanie wód podziemnych płytko występujących, kopalnych, powierzchniowych i odpadowych o potencjalnej mocy łącznej 60 MW.
Szósty punkt. Wykorzystanie głębokich otworów wymienników ciepła – wykorzystania ciepła skał tzw. suchych z odwiertów o różnym pochodzeniu.
Jest to wykorzystanie już wykonanych odwiertów. Łączna prognozowana moc instalacji szacowana jest na 11,7 MW. Łączny koszt projektów szacowany jest na 121 mln złotych, z czego 64,9 mln złotych pochodziłoby z dotacji i systemu wsparcia. Zakłada się, że do 2040 roku powstanie 39 instalacji GOWC.
Siódmy punkt. Innowacyjne technologie magazynowania ciepła w górotworze – prognozowana moc instalacji zakłada powstanie 194,5 MW mocy magazynowych.
Szacowany koszt projektów to 1,497 mld złotych z czego 752,9 mln złotych pochodzić by miało z dotacji w latach 2023-2040. Do 2025 roku mają powstać pierwsze w Polsce instalacje.
Ósmy punkt. Program ubezpieczenia od ryzyka w projektach geotermalnych.
– Ryzyka krótkoterminowe na etapie inwestycyjnym oraz ryzyko długoterminowe przy pogarszaniu się parametrów geotermii i jej eksploatacji. Koszt szacowany na 351 mln złotych z czego wsparcie na poziomie 291 mln złotych.
Dziewiąty punkt. Zmiany legislacyjne, promocja i edukacja – koszt 4,4 mln złotych.
– Proces wprowadzania nowych technologii wymaga adaptacji prawa do potrzeb i wyzwań inwestowania w tego typu OZE. Obecnie pracujemy nad nowelizacją prawa geologicznego i górniczego, w którym m.in. zawieramy możliwość wykorzystania już wykonanych otworów, aby zmniejszyć koszt inwestycji w geotermie.
Opracował Mariusz Marszałkowski
Ministerstwo klimatu i środowiska przedstawia plan rozwoju geotermii w Polsce
