Brytyjska premier Theresa May zapowiedziała w czwartek stworzenie w Polsce centrum zajmującego się zwalczaniem rosyjskiej dezinformacji, a także ustanowienie corocznych konsultacji wojska i służb bezpieczeństwa w sprawie przeciwdziałania zagrożeniu ze strony Rosji.
Przemawiając po corocznych konsultacjach polsko-brytyjskich w Lancaster House w Londynie z udziałem premiera Mateusza Morawieckiego oraz ministrów z obydwu stron May zapewniła, że oba kraje są „kluczowymi, strategicznymi sojusznikami” i pozostaną nimi nawet po wyjściu Wielkiej Brytanii z Unii Europejskiej.
Staliśmy ramię w ramię w najbardziej znaczących momentach ubiegłego wieku. Ta unikalna więź leży teraz u podstaw naszej bliskiej relacji — podkreśliła, oceniając, że wzajemna współpraca sprawiła, że oba kraje są „bezpieczniejsze, bogatsze i stabilniejsze”.
Podsumowując tegoroczne spotkanie, May poinformowała, że oba rządy zdecydowały się na powołanie nowej instytucji z siedzibą w Polsce, która ma się zajmować bezpośrednim zwalczaniem rosyjskiej dezinformacji, a także szybkim potwierdzaniem odpowiedzialności za wrogie działania wobec państw i celów komercyjnych, np. firm.
Szefowa brytyjskiego rządu zapowiedziała także stworzenie nowego formatu corocznych konsultacji na poziomie wojska i służb bezpieczeństwa, które mają na celu przeciwdziałanie „wrogiej aktywności ze strony Rosji”.
Według informacji PAP, obie inicjatywy są jednak na razie dopiero na wstępnym etapie przygotowań, a ich szczegóły będą wypracowywane przez doradców po obu stronach w kolejnych miesiącach. May zaznaczyła, że czwartkowe spotkanie skoncentrowane było głównie na rozwijaniu postanowień podpisanego w ubiegłym roku wspólnego traktatu dotyczącego polityki bezpieczeństwa i obronności. Premierzy obu państw oraz kluczowi ministrowie – m.in. spraw zagranicznych, spraw wewnętrznych i obrony – zdecydowali się także m.in. na nasilenie wspólnych ćwiczeń wojskowych i współpracy morskiej na Morzu Bałtyckim, a także rozwijanie naziemnych systemów obrony powietrznej.
Podczas rozmów w Lancaster House zdecydowano także o rozszerzeniu współpracy służb bezpieczeństwa, które „będą się wymieniały wiedzą ekspercką i informacjami wywiadowczymi, które pozwolą na chronienie naszych obywateli przed grupami zajmującymi się przestępczością zorganizowaną, a także powstrzymywały nielegalne działania pomiędzy krajami”.
May podkreśliła jednak, że oba kraje są „głęboko zaniepokojone rosyjskimi próbami podważenia międzynarodowego systemu opartego na wspólnych zasadach”. Podziękowała też Polsce za wsparcie okazane po marcowej próbie zabójstwa byłego pułkownika GRU i współpracownika brytyjskiego wywiadu Siergieja Skripala przez agentów rosyjskiego wywiadu wojskowego.
Polska była w grupie państw sojuszniczych, które w reakcji na atak zdecydowały o wydaleniu z kraju rosyjskich dyplomatów, wobec których istniały podejrzenia, że byli niezgłoszonymi pracownikami służb specjalnych.
Szefowa brytyjskiego rządu zapowiedziała także kontynuowanie współpracy na rzecz stabilizacji sytuacji politycznej i gospodarczej na Bałkanach Zachodnich po tegorocznym szczycie tzw. procesu berlińskiego w Londynie. Przyszłoroczne spotkanie liderów w tym formacie odbędzie się w Poznaniu.
May wskazała także na polsko-brytyjską współpracę w zakresie m.in. zrównoważonego rozwoju gospodarczego i wykorzystania nowoczesnych, czystych źródeł energii (np. wiatrowej), a także zapowiedziała wspólny program wsparcia dla innowacyjnych przedsiębiorstw z branży technologicznej.
Odnosząc się do planowanego wyjścia Wielkiej Brytanii z UE, premier powtórzyła, że prawa blisko milionowej społeczności Polaków mieszkających w Wielkiej Brytanii zostaną zabezpieczone, nawet w „mało prawdopodobnym” przypadku Brexitu bez osiągnięcia porozumienia. – Tak, na pewno możecie zostać — powiedziała May po polsku.
Odpowiadając na pytania brytyjskich dziennikarzy o trwające negocjacje w sprawie ustępstw ze strony UE, które mogłyby pozwolić na uzyskanie większości parlamentarnej dla proponowanej umowy wyjścia ze Wspólnoty, May zapewniła, że będzie kontynuowała dialog z unijnymi liderami, aby uzyskać „większe polityczne i prawne zapewnienia” dotyczące kontrowersyjnego mechanizmu dla Irlandii Północnej (ang. backstop).
Najlepszym sposobem uniknięcia bezumownego wyjścia jest porozumienie się w sprawie projektu umowy, którą wynegocjowaliśmy z UE — powiedziała, podkreślając, że pozostaje to priorytetem jej rządu.
Wśród głównych tematów czwartkowych rozmów w ramach polsko-brytyjskich konsultacji międzyrządowych były m.in. wyjście Wielkiej Brytanii z UE i prawa blisko milionowej mniejszości Polaków oraz przyszła współpraca w zakresie polityki obronnej i bezpieczeństwa, w szczególności w ramach struktur NATO. Przedstawiciele obu rządów rozmawiali także o współpracy gospodarczej, w tym rozwoju ponad 30 tys. polskich firm w Wielkiej Brytanii oraz o brytyjskich inwestycjach w Polsce.
Premierowi Morawieckiemu podczas rozmów towarzyszą ministrowie: spraw zagranicznych Jacek Czaputowicz, spraw wewnętrznych Joachim Brudziński, obrony Mariusz Błaszczak, przedsiębiorczości i technologii Jadwiga Emilewicz oraz wiceminister finansów Piotr Nowak.
Po brytyjskiej stronie – oprócz premier May – byli ministrowie: spraw zagranicznych Jeremy Hunt, spraw wewnętrznych Sajid Javid, obrony Gavin Williamson, finansów Philip Hammond, a także ds. biznesu, energii i strategii przemysłowej Greg Clark.
Polska Agencja Prasowa
