Raport o stanie Unii Energetycznej pokazuje, że kryzys energetyczny podsycany przez rosyjski Gazprom mający ułatwić plany Władimira Putina na Ukrainie wywołał odpowiedź Europy, która prawie wykluczyła Rosjan z rynku.
Unia prezentuje coroczny raport o jej stanie, w tym o Unii Energetycznej, czyli zintegrowanej polityce energetyczno-klimatycznej. Raport z 2023 roku pokazuje jak kryzys energetyczny podsycany przez rosyjski Gazprom, po którego rozpoczęciu nastąpiła inwazja Rosji na Ukrainie, doprowadził prawie do usunięcia Rosjan z rynku europejskiego. Rosja ograniczyła podaż gazu w Europie wywołując rekordowe ceny gazu i energii. Te działania są obecnie postrzegane jako element przygotowań do ataku na Ukraińców. Europejczycy odpowiedzieli szybszym rozstaniem między innymi wskutek udanej polityki wspólnotowej.
– Unia Europejska odpowiedziała na wspólnie i efektywnie na agresję rosyjską na Ukrainie oraz użycie jej surowców jako broni poprzez przyspieszenie transformacji energetycznej, dywersyfikację źródeł dostaw oraz oszczędzanie energii – czytamy w komunikacie Komisji Europejskiej. Komisja deklaruje, że Unia jest też lepiej przygotowana na zimę 2023/24, szczególnie dzięki zapełnieniu magazynów gazu, dywersyfikacji i inwestycjom w infrastrukturę oraz nowe źródła energii.
Unia Europejska zmniejszyła zależność od surowców z Rosji: porzuciła węgiel rosyjski, zmniejszyła import rosyjskiej ropy o 90 procent, import gazu z Rosji z 155 mld m sześc. w 2021 roku do około 80 mld w 2022 i szacowanych 40-45 mld m sześc. w 2023 roku.
Import gazu z Rosji odpowiadał w 2021 roku za 45 procent dostaw do Unii Europejskiej (150,2 mld m sześc.). W 2022 roku było to już 24 procent (79,9 procent), a w pierwszej połowie 2023 roku – 14 procent (21,2 mld m sześc.). Plan REPowerEU zakłada porzucenie gazu rosyjskiego najpóźniej w 2027 roku. Rosły dostawy z Norwegii z udziałem 24 procent w 2021 roku (79,5 mld m sześc.), 27 procent w 2022 roku (89,6 mld m sześc.) i 30 procent w pierwszej połowie 2023 roku (44,5 mld m sześc.). Dostawy LNG z USA rosły z 6 procent w 2021 roku (18,9 mld m sześc.), do 15 procent w 2022 roku (49,2 mld m sześc.) i 18 procent w pierwszej połowie 2023 roku (27,3 mld m sześc.).
Unia zdołała zmniejszyć zapotrzebowanie na gaz dzięki oszczędnościom o 18 procent, oszczędzając około 53 mld m sześc. Magazyny gazu ziemnego zostały zapełnione przed sezonem grzewczym 2022-23 w 95 procentach a obecnie są pełne w 98 procentach przed następną zimą. Platforma Energetyczna UE pozwalająca na wspólne zakupy gazu zgromadziła 44,75 mld m sześc. zapotrzebowania i zapewniła 52 mld m sześc. dostaw gazu. Moc fotowoltaiki w Unii Europejskiej wzrosła rekordowo o 41 GW w 2022 roku. To o 60 procent więcej niż w 2021 roku, kiedy wzrosła o 26 GW.
Autorzy raportu o stanie Unii Europejskiej apelują o dalsze działanie na rzecz ograniczenia wpływu kryzysu energetycznego na ceny energii oraz surowców, a także przyspieszenie dywersyfikacji oraz transformacji uniezależniającej Europę od dostaw z Rosji i surowców kopalnych w ogóle.
Komisja Europejska / Wojciech Jakóbik
