Sawicki: Ocieplenie w Arktyce pozostaje wątpliwe choć Rosja się stara

6 marca 2017, 07:30 Energetyka

Po trzech latach od ostatniego kontaktu między przedstawicielami rządu Danii i Rosji, Kreml chce pod koniec marca tego roku nadać nowy impuls stosunkom dyplomatycznym pomiędzy krajami. Podczas spotkania w Archangielsku będą one rozmawiać o przyszłości Arktyki. Ten zamarznięty obszar może być jednym z tematów dyskusji o kontrowersyjnym Nord Stream 2  – pisze redaktor BiznesAlert.pl Bartłomiej Sawicki.

Praca przy gazociągach. Fot. Gazprom
Praca przy gazociągach. Fot. Gazprom

Norwegia i Dania: Dialog z Rosją „tak”, zmiana kursu „nie”

Jak informuje duński rząd, minister spraw zagranicznych tego kraju Anders Samuelsen będzie reprezentował Danię podczas konferencji poświęconej przyszłości Arktyki, która ma się odbyć w dniach 29-30 marca w rosyjskimi Archangielsku. Będzie to pierwsza wizyta w Rosji członka duńskiego rządu od czasu nielegalnej aneksji Krymu (należącego do Ukrainy) w 2014 r. Zdaniem szefa duńskiej dyplomacji to dobra okazja, aby wznowić bardziej bezpośredni dialog między krajami.

Jak podkreślił Samuelsen, Dania ma ważną umowę z Rosją o ochronie Arktyki, która dla Rosjan jest priorytetem. – Myślę, że jest to okazja, aby prowadzić dialog dotyczący przyszłości i możliwości komunikacji w tej sprawie – mówił Duńczyk. Jednocześnie podkreślił, że wznowienie rozmów z Rosją na temat Arktyki nie wpłynie na dotychczasowe spojrzenie duńskie na rosyjskie zaangażowanie w konflikt na Ukrainie. Zaznaczył on także, że Dania nie przewiduje rewizji postanowień w sprawie sankcji nałożonych na Rosję.

Jak pisze duński dziennik Berlingske, Dania nie jest jedynym krajem, który będzie brał udział w spotkaniu w Archangielsku. Będzie w nim także uczestniczył norweski szef dyplomacji Borge Brende. Natomiast szwedzka szefowa spraw zagranicznych Margot Wallstroem odwiedziła Moskwę w ubiegłym miesiącu. W spotkaniu w Archangielsku ma według duńskiej prasy wziąć udział także prezydent Władimir Putin oraz ministrowie rządu  Federacji Rosji.

Jakóbik: Dyplomacja energetyczna RP wykuwa Korytarz Norweski

Jak podkreśla Jørgen Staunton z Duńskiej Akademii Obrony, Dania i Norwegia mają wspólny interes w uczestnictwie w marcowym spotkaniu, a prowadzenie dialogu w napiętej sytuacji jest niezwykle ważne. Kraje arktyczne, do których ze względu na Grenlandię zalicza się Dania, prowadzą ożywioną dyskusję na forum ONZ (komisji ds. morza). Chodzi o podział strefy wpływów na tym obszarze.

O tym jak ważna jest Arktyka dla Norwegii i Danii można było przekonać się podczas szczytu NATO w Warszawie, który odbył się w zeszłym roku. Na tym szczycie doszło do oficjalnego potwierdzenia, że istnieją znaczne różnice pomiędzy Sojuszem a Rosją w ocenie Arktyki. Po pierwsze, o Rosji wprost napisano, że jest krajem agresywnym i zakłócającym ład w Europie. Nie wiadomo czy tak bezpośrednia krytyka wyklucza współpracę krajów NATO z Rosją na tym obszarze.

Bezpieczeństwo energetyczne w komunikacie ze szczytu NATO w Warszawie

Po drugie, Norwegia od dawna nawołuje w NATO do zwiększenia nacisku na wspólną politykę obronną Arktyki. Wynika to faktu rosnącej penetracji Arktyki przez Rosję, co wymaga odpowiedzi Sojuszu. Ten temat znalazł się w konkluzjach ze szczyty dotyczące wymiaru morskiego współpracy. Czytamy w nim, że NATO będzie zmierzać do poprawy bezpieczeństwa na wszystkich jej granicach, a także na Północnym Atlantyku. Sojusz ma być gotowy do odstraszania także na wodach okalających Arktykę. Zwrócenie uwagi podczas szczytu NATO na Arktykę to sukces Norwegii i jednocześnie sygnał, że Oslo nie będzie chciało iść z Rosją na kompromisy, zwłaszcza jeśli ceną ma być bezpieczeństwo północnych granic Norwegii, a tym samym NATO.

Bojanowicz: Rosyjskie tankowce – lodołamacze są narzędziem podboju Arktyki

Dania i Rosja a Nord Stream 2

Spotkanie w Archangielsku odbędzie w czasie, kiedy w krajach skandynawskich toczy się ożywiona debata o przebiegu przez Morze Bałtyckie kontrowersyjnego gazociągu Nord Stream 2. Także w marcu do duńskiego rządu ma wpłynąć wniosek o zgodę środowiskową na przebieg gazociągu przez morze terytorialne należące do Danii, w pobliżu Bornholmu.

Szereg krajów Morza Bałtyckiego, w tym Polska, Szwecja i kraje bałtyckie, ostrzegają przed konsekwencjami Nord Stream 2 dla bezpieczeństwa w regionie oraz przed wpływem na rynek gazu, który ma przesyłać z Rosji do Niemiec 55 mld m3 gazu rocznie. Europa Środkowo-Wschodnia stanie się wówczas bardziej zależna od Rosji, która zmniejszy tranzyt gazu przez Ukrainę, Słowację i Polskę, pompując więcej gazu szlakiem niemieckim.

Podczas ostatniej Rady Unii Europejskiej duński rząd poparł polski apel do Komisji Europejskiej o wydanie jednoznaczniej opinii w sprawie zgodności Nord Stream 2 z trzecim pakietem energetycznym oraz celami Unii Energetycznej. Polskę oprócz Danii poparły także Szwecja, Słowacja oraz Rumunia. Duński szef dyplomacji nie przewiduje jednak, aby podczas spotkania w Rosji sprawa Nord Stream 2 mogła zostać omówiona.

Dania może zablokować Nord Stream 2. Opozycja apeluje, rząd kluczy

Nord Stream 2, Korytarz Norweski a arktyczne spotkanie w Rosji

Warto jednak pamiętać, że w tym samym czasie, kiedy w Rosji dyskutowana będzie przyszłość Arktyki, będą rozstrzygać się kluczowe decyzje dla przyszłości Nord Stream 2 oraz projektu Korytarza Norweskiego. W projekt zaangażowane są Polska, Dania i Norwegia. Dzięki sieci połączeń z Norwegii, w tym Baltic Pipe, do Polski przez Danię ma docierać gaz norweski.

Korytarz Północny: Jak Nord Stream 2 ściga się z Korytarzem Norweskim

W marcu ma ruszyć wiążąca procedura zbierania ofert na przepustowość Nord Stream 2. Aukcja odbędzie się w tym samym okresie, kiedy planowana jest procedura Open Season dla gazociągu Baltic Pipe, który jest elementem Korytarza Norweskiego, mającego połączyć złoża szelfu norweskiego z polskim wybrzeżem do końca 2022 roku. Warto także pamiętać, że w marcu do duńskiego rządu ma wpłynąć wniosek o zgodę na przebieg przez morze terytorialne tego kraju gazociągu Nord Stream 2. Zgodnie z informacjami, które przekazał Pełnomocnik Rządu ds. Strategicznej Infrastruktury Energetycznej Piotr Naimski, w 2017 roku ma ruszyć rezerwacja przepustowości na gazociągu Baltic Pipe.

Na przełomie grudnia i stycznia w Kopenhadze oraz w Warszawie trwały warsztaty zorganizowane przez polskiego operatora systemu przesyłowego firmę Gaz- System oraz duńską firmą Energinet.dk. We wstępnych konsultacjach udział wziął także norweski operator systemu przesyłowego – firma Gassco. W czasie wstępnej analizy rynkowej udział w konsultacjach wzięli dostawcy: PGNiG, HEG (Hermes Energy Group S.A.), Statoil oraz Shell.

Natomiast rzykładem aktywności dyplomatycznej w celu realizacji projektu Baltic Pipe może być niedawna wizyta szefa norweskiej dyplomacji w Warszawie oraz regularne wyjazdy do Kopenhagi pełnomocnika rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej Piotra Naimskiego.

RAPORT: Prawem czy polityką? Spór o Nord Stream 2 na przykładzie Skandynawii