215 naukowców z różnych polskich instytucji naukowych skierowało list otwarty do premiera Donalda Tuska, wzywając go do wsparcia unijnego rozporządzenia w sprawie odbudowy przyrody. Podkreślają w nim, że przywracanie ekosystemów jest kluczowe dla łagodzenia skutków zmian klimatycznych, takich jak susze i powodzie, oraz poprawy jakości środowiska w miastach – pisze Polska Agencja Prasowa (PAP).
Nature Restoration Law (NRL) to inicjatywa Komisji Europejskiej mająca na celu odbudowę zasobów przyrodniczych w Europie. Naukowcy argumentują, że NRL nie tylko chroni dzikie gatunki, ale również podtrzymuje dobrobyt ludzi. Poprzez odtwarzanie ekosystemów, NRL pomoże w zarządzaniu skutkami susz, zmniejszy ryzyko powodzi oraz poprawi jakość środowiska miejskiego. Sygnatariusze podkreślają również potencjalne korzyści gospodarcze i zwiększenie bezpieczeństwa żywnościowego.
Problemy i korzyści dla rolnictwa
W liście zwrócono uwagę na poważne zagrożenie dla polskiego rolnictwa wynikające z susz, które nasilają się wraz z postępującymi zmianami klimatycznymi. Odtwarzanie funkcjonujących ekosystemów w krajobrazie rolniczym może przynieść konkretne korzyści, takie jak zwiększenie żyzności gleby, poprawa retencji wody, ochrona przed erozją oraz zapobieganie spadkowi różnorodności biologicznej. Naukowcy zaznaczają, że polskie rolnictwo intensyfikuje produkcję, co prowadzi do negatywnych skutków dla środowiska, takich jak eutrofizacja wód i zakwity glonów, które mają poważne konsekwencje dla zdrowia ekosystemów.
Naukowcy ostrzegają przed katastrofami ekologicznymi, które mogą wyniknąć z braku działań. Przykładem jest katastrofa na Odrze, która pokazuje, co może nas czekać, jeśli nie podejmiemy odpowiednich kroków. Odtworzenie stref buforowych, które wychwytują zanieczyszczenia rolnicze, jest kluczowe dla zapobiegania eutrofizacji wód.
Sygnatariusze listu podkreślają, że cele polskiego rządu w zakresie ochrony środowiska są zgodne z zapisami NRL. Wzywają premiera i rząd do wsparcia przyjęcia tego rozporządzenia w Radzie Unii Europejskiej, argumentując, że jest to kluczowy krok w kierunku zrównoważonego rozwoju Polski i Europy oraz zapewnienia bezpieczeństwa ekologicznego.
Planowane cele i harmonogram NRL
Zgodnie z planami Komisji Europejskiej, do 2030 roku należy odbudować co najmniej 30% siedlisk w złej kondycji, z priorytetem dla obszarów Natura 2000. W kolejnych latach współczynnik ten ma wzrastać, osiągając 60% do 2040 roku i 90% do 2050 roku. Cele te obejmują m.in. zwiększenie odsetka gruntów rolnych z elementami krajobrazu o wysokiej różnorodności, ponowne nawodnienie osuszonych torfowisk i zwiększenie zasobów węgla organicznego w glebach mineralnych. Planowane zakończenie prac nad unijnym projektem rozporządzenia przewidywane jest na 2024 rok.
Naukowcy podkreślają, że korzyści z NRL będą odczuwalne przez wszystkich obywateli, a uczestnictwo rolników w programie odtwarzania ekosystemów będzie dobrowolne, z możliwością wprowadzenia zachęt finansowych. Wspieranie NRL to inwestycja w przyszłość Polski i Europy, która pomoże uniknąć dramatycznych skutków zmian klimatycznych.
Polska Agencja Prasowa / Mateusz Gibała
