KOMENTARZ
Prof. Konrad Świrski
prezes zarządu Transition Technologies SA
Dyskusje energetyczne są nudne. Prezenterzy oczekują szybkich i jednoznacznych wypowiedzi, politycy znowu jednoznacznego scenariusza ekspertów i szczególnie takiego który spotkałby się z entuzjazmem wyborców. Z kolei osoby zapraszane do studia, zawsze związane są z jakimś typem elektrowni lub grupą producentów. Powoduje to, że mamy do czynienia ze standardowym zestawem pytań i … całkowicie przewidywalnym zestawem odpowiedzi zależnych tylko od napisu na wizytówce danego prelegenta. Wobec tego … dziś ekspertem może być każdy.
Jeśli ktoś chciałby zacząć pracować w takiej roli – poniżej ściągawka. Należy jedynie wiedzieć gdzie się pracuje (który sektor energetyczny – jaki typ elektrowni) i na jaki dany problem przeczytać odpowiednią pozycje w tabeli. Dla bardziej zaawansowanych polecam przeczytanie odpowiedzi przeciwników z innego sektora – wiec dyskusję mamy właściwie zapewnioną.
Powodzenia…
| Problem | Elektrownie odnawialne | Elektrownie węglowe | Elektrownie jądrowe | Elektrownie gazowe |
| Koszt (ogólnie) |
omijać dyskusje o kosztach w wartościach bezwzględnych (bo drogo), podkreślać że ceny (np. paneli) spadają | Pokazywać rzeczywisty koszt produkcji z energetyki odnawialnej – min 2 x większy niż z innych źródeł, pokazywać że nieopłacalne bez dopłat – jak zielone certyfikatyPokazywać tzw „koszty wejścia nowych mocy” – kiedy budowa jest opłacalna Węglowe – ok 220 PLN/ MWh (tu problem ile kosztuje CO2) Jądrowe – 270 – 350 PLN/ MWh Gazowe 300-350 PLN/ MWh (bo wysoka cena gazu) Odnawialne 400 – 600 PLN/ MWh (dopłaty – certyfikaty) | ||
| Koszty (jedno- stronnie) |
Skupiać się jedynie na kosztach eksploatacyjnych i paliwa (zerowe -odnawialne) a nie pokazywać całkowitych kosztów i dopłat, jak pytanie o koszty inwestycyjne to odnosić się jedynie do energetyki jądrowej | Pokazywać całkowite koszty produkcji energii elektrycznej – poziom aktualny i prognozowany, porównywać najniższy koszt produkcji z elektrowni na węgiel brunatny z innymi elektrowniami i jaki to ma wpływ na cenę energii dla przemysłu i ludzi | Zwracać uwagę na problem przewidywania kosztów opłat za CO2 i możliwe problemy z opłacalnością energetyki węglowej i gazowej. Energia jądrowa jako jedyne rozwiązanie w długim horyzoncie gwarantujące bezpieczeństwo dostaw | Pokazywać koszty inwestycyjne (dla odmiany od innych) i łatwość budowy i porównanie tysięcy megawatów wybudowanych w gazie vs energetyka jądrowa lub odnawialna, podkreślać mniejsze problemy z opłatami za CO2 |
| emisje | Nacisk na bezemisyjność i przyszłe regulacje europejskie i światowe, jedyna technologia bez CO2 | Podkreślać ze emisja SO2 i NOx w nowoczesnych blokach na bardzo niskim poziomie, a emisję CO2 pokazywać jako fanaberie Europy bo świat nic nie robi (Chiny) | Podkreślać ze jedyne zeroemisyjne (CO2) źródło energetyki, które jest w pełni dyspozycyjne i z przewidywaną produkcję, doskonałe uzupełnienie en. odnawialnej | Podkreślać że znacząco niższa emisja CO2 (2 razy) niż w elektrowniach węglowych, wiec rozwiązanie problemu dywersyfikacji sektora i możliwość wypełnienia regulacji europejskich |
| Inne oddzia- ływanie na środowisko |
Pokazywać problemy ze składowaniem odpadów (energetyka węglowa) i problemy energetyki jądrowej (awarie Czarnobyl, Fukushima i dużo o nieodwracalnych stratach i zagrożeniu) | Pokazywać możliwości utylizacji produktów spalania (np. dla dróg, gips z instalacji odsiarczania) w kierunku „zeroodpadowej” energetyki,Dla odmiany problem z hałasem (energetyka wiatrowa) i oddziaływaniem na ludzi, problemy z panelami fotowoltaicznymi (utylizacja) | Przedstawiać jako jedyne technologie które dają efektywnie bardzo mało (wielkość bezwzględna) odpadów które można składować, albo odsyłać do producenta paliwa (cykl zamknięty) , bagatelizować problem bo gdzie indziej wiele więcej odpadów | Pokazywać „czyste” paliwo i że nie ma problemów z odpadami, łatwość instalacji i uruchomienia , mały teren pod zabudowę, możliwość wprowadzania do miast (jako elektrociepłownie) , porównywać z farmami wiatrowymi gdzie wielkie tereny i wymiary (np. wiatrak 4,5 MW wysokość jak Pałac Kultury) |
| Przewidy- walność produkcji |
Bagatelizować problem lub pomijać. Odnosić się do nowych technologii i badan (np. Niemcy) – magazynowanie energii i smart grid i ze to rozwiąże problem w niedługim czasie | Podkreślać problemy z brakiem pewności produkcji energia wiatru i słońca. Sezonowość i zmienność i konieczność magazynowania (nierozwiązany problem) | Dodawać także dane o współczynnikach wykorzystania mocy (np. ze 1000 MW mocy zainstalowanej – w energetyce jądrowej to 8000 godzin w roku a w wiatrowej to (Polska) góra 1800 i to nie wiemy dokładnie kiedy | Szczególnie podkreślać problem mocy szczytowej (przypadki ekstremalne to tylko 1,5 % czasu w roku) ale jakie straty przy braku zasilania energią, pokazywać rozwiązanie gazowe jako optymalne (szybki start) |
| Bezpieczeń- stwo ener- getyczne |
Bagatelizować i sprowadzać dyskusję na politykę wielkich koncernów i konieczność uwolnienia zasobów i produktywności ludzi. „Prosument” i że może chwilowo brakować energii ale przez bardzo krótki okres czasu | Podkreślać jako kluczowe dla bezpieczeństwa Polski – także jako problem geopolityczny – uzależnienia od importu paliw. Węgiel jako jedyny krajowy surowiec i pewność produkcji. | Uwypuklać jedyną możliwość dywersyfikacji produkcji z gospodarki opartej tylko na węglu a jednocześnie import paliw nie uzależnia (koszty paliwowe małe i z krajów „przyjaznych”). | Omijać problem skąd wziąć gaz, przenosić dyskusję na gaz łupkowy lub alternatywne możliwości importu (LNG). Podkreślać szybki czas budowy a nawet możliwość instalacji źródłem szczytowych i awaryjnych (turbiny gazowe) jeśli będą problemy z zasilaniem |
| „prosument” – energe- tyka rozpro- szona |
Oddziaływać na wyobraźnię ideą radykalnego zmniejszenia opłat za energie i indywidualna produkcją (prosument), pokazywać miliony gospodarstw jako potencjał i korzyść dla ludzi, odnosić się do przykładów Niemcy, Dania, pomijać kwestię dotacji | Pokazywać skalę produkcji „prosumenckiej” (praktycznie niewidoczna) i ze obecna energetyka odnawialna to wielkie farmy wiatrowe i wiatraki po 5 MW (wielkość) a nie instalacje przydomowe | Dodatkowo podnosić kwestie kosztów i dopłat – ceny w Niemczech dla mikroinstalacji , nieprzemyślana polityka (jak Czechy i energetyka słoneczna), oparcie wszystkiego na dopłatach z budżetu | Dodatkowo pokazywać problemy techniczne – jak łączyć miliony prosumentów (obecnie w Polsce jest ich ok 50 !!) i że realnie nie widać tych MW w żadnym kraju. Ze działania lobbystyczne producentów bo zamiast tylko na potrzeby własne dodatkowo dotacje za produkcję energii do sieci (drożej niż z gazu) wymagane |
| Problemy z cyklem życia i co po końcu produkcji |
Przenosić dyskusję na energetykę jądrową i co robić ze starymi elektrowniami. Ponieważ obecnie farmy wiatrowe nowe nie ma przykładów problemów, więc pokazywać problem u innych typów elektrowni | Uwypuklać możliwość modernizacji i przebudowy elektrowni węglowych (sa w tych samych lokalizacjach po 40-50 lat) i możliwość udanej konwersji na obiekty mieszkalne lub komunalne po zakończeniu działania | Podkreślać długość życia – energetyka jądrowa nawet 60 lat wobec 15 farmy wiatrowe , omijać koszty i problemy decomissioning i sprowadzać ze są takie same dla wszystkich elektrowni ale w jądrowej najdłuższy czas życia | Pokazywać że najmniejsze gabarytowo elektrownie (więc problem mały) a w innych bardzo duży (np. jądrowe problemy z materiałami rozszczepialnymi). Przykład farm wiatrowych z lat 70-tych (opuszczone) i wielkie obszary |
| Zatrudnienie i problemy dla innych sektorów gospodarki |
Kierować dyskusję na kwestie innowacyjności i nowych gałęzi przemysłu które będą się rozwijać i możliwość rewolucji technologicznej. Prosument jako możliwości miejsc pracy i dochodu dla zwykłych ludzi. Pokazywać szacunki np. 60 tys nowych miejsc pracy (jeśli nie 180 tys) | Uwypuklać problem sektora górniczego i konieczności redukcji zatrudnienia w górnictwie (możliwe jedynie jako stopniowe). Bezpieczeństwo dla gospodarki w porównaniu do importu technologii i paliw. Pokazywać szacunki utraty miejsc pracy (120 tys jeśli nie 800 tys) | Pokazywać wysoki poziom technologiczny i konieczność kształcenia kadr co może podnosić ogólny poziom gospodarki. Inwestycje „ciągnące” inne sektory. | Pokazywać jako technologie neutralne dla zatrudnienia a jednocześnie wskazywać konieczność zmian na rynku pracy i w technologii (bezpieczne źródła zasilania, nowoczesna energooszczędna gospodarka). Możliwość wydobywania gazu łupkowego jako nowej gałęzi przemysłu |
| czym straszymy |
Zapóźniony kraj w EuropieZapóźnienia technologiczne Lobby węglowe Emisja i brudne środowisko | Wyłączenia prąduKoszty dotacji do produkcji odnawialnej Miejsca pracy Polska produkcja | Długoterminowe bezpieczeństwoImport energii i paliw Koszty energii (długi horyzont) Europejskie regulacje CO2 | Brak dostaw elektrycznościAwarie Zamykanie elektrowni węglowych |
| Hasła (na plus) w skrócie |
EkologiaNowoczesność Prosument Nowe gospodarka Miejsca pracy | BezpieczeństwoTania energia Miejsca pracy Nowe technologie Inwestycje | BezpieczeństwoNowe technologie Inwestycje Dywersyfikacja Zeroemisji CO2 | BezpieczeństwoŁatwość budowy Szybka realizacja Alternatywne dostawy gazu Dywersyfikacja |
| Hasła (na minus) – co kryty- kujemy |
ZanieczyszczeniaLobby węglowe Lobby jądrowe Awarie jądrowe Koszt el. Jądrowej Stare technologie (węgiel) Koncerny i blokowanie inicjatyw ludzi | Dotacje rządoweBrak przewidywania produkcji Nieracjonalne oczekiwania Akceptacja braku dostaw energii Zamykanie polskiego przemysłu | Dotacje rządoweBrak przewidywania produkcji Nieracjonalne oczekiwania Akceptacja braku dostaw energii Emisja CO2 i brak dywersyfikacji wytwarzania | Akceptacja braku dostaw energiiBrak przewidywania produkcji Nieracjonalne oczekiwania Dotacje na energetykę odnawialną Wielki koszt inwestycji energetyka jądrowa |
| Przykłady (kraje) na które się powołu- jemy |
NiemcyDania | CzechyRumunia
Niemcy (inwestycje węglowe) |
FrancjaWlk. Brytania
USA |
USAEuropa Zachodnia |
Źródło: CIRE.PL
