Przedsiębiorcy rozwijający odnawialne źródła energii stoją przed wieloma wyzwaniami. Oprócz zagadnień prawnych, związanych z niestabilną legislacją na drodze do realizacji inwestycji, pojawiają się również wyzwania techniczne – związane z sieciami elektroenergetycznymi, które przekładają się na spowolnienie rozwoju OZE. Inwestorzy coraz częściej spotykają się z odmową warunków przyłączenia, co przekłada się na wolniejszy rozwoju nowych zielonych inwestycji – pisze Aleksander Tretyn, redaktor BiznesAlert.pl.
Warunki ekonomiczne i techniczne
Z roku na rok rośnie liczba odmów przyłączenia do sieci. Problem ten wynika między innymi z ograniczonych możliwości technicznych sieci, które ze względu, między innymi na swój wiek, wymagają modernizacji, by móc przyjmować nowe moce.
Według informacji przekazanych przez Urząd Regulacji Energetyki (URE), w 2020 roku doszło do około 1300 odmów wydania warunków przyłączenia do sieci elektroenergetycznej. W zdecydowanej większości odmowy te wynikały z ograniczonych warunków technicznych. Pojedyncze przypadki zostały odrzucone z powodów ekonomicznych. Rok później liczba łącznych przypadków odmów przyłączenia zdecydowanie wzrosłą i wynosiła ponad 3700 przypadków.
Około 2200 przypadków ponownie wynikało z braków uwarunkowań technicznych przyłączenia do sieci, około 50 przypadków odnosiło się do warunków ekonomicznych zaś reszta dotyczyła przypadków braku uwarunkowań zarówno ekonomicznych jak i technicznych.
Zgodnie z ustawą prawo energetyczne przyłączenie do sieci nowych podmiotów odbywa się na zasadzie równoprawnego traktowania i przyłączania, w pierwszej kolejności instalacji OZE. Instalacje te są przyłączane jeśli istnieją warunki techniczne jak i ekonomiczne. W przypadku gdy nie występują warunki techniczne, ekonomiczne lub techniczne i ekonomiczne, przedsiębiorstwo energetyczne może odmówić wydania warunków przyłączenia. W przypadku odmowy, operator jest zobowiązany poinformować o tym fakcie pisemnie prezesa URE oraz podmioty zainteresowane przyłączeniem do sieci, argumentując swoją decyzję.
Ustawa prawo energetyczne nie określa w żadnym stopniu co należy rozumieć poprzez warunki techniczne oraz ekonomiczne. W praktyce obrotu przyjmuje się, że pojęcia te należy interpretować szeroka, zaś ich interpretacja dokonywana jest przez przedsiębiorstwo energetyczne wydające warunki. W związku z brakiem szczegółowej definicji owych zagadnień, operatorzy mogą zastosować szerokie definicje tych zagadnień co może przekładać się na podejmowane decyzje końcowe. W zależności od rozpatrywanego wniosku, operator może zindywidualizować pojęcia warunków technicznych czy też ekonomicznych.
W orzecznictwie czytamy, że ocena warunków technicznych jak i ekonomicznych powinna zostać przeprowadzona z uwzględnieniem wszelkich okoliczności sprawy. Poprzez starannie przeprowadzony proces oceny pod kątem technicznym i ekonomicznym, należy rozumieć między innymi ocenę kosztów inwestycji oraz obliczenie rentowności.
Z kolei w literaturze wskazuje się, że warunki techniczne przyłączenia do sieci należy rozumieć jako możliwość przyłączenia i następnie odbioru dostarczonej energii przez istniejącą sieć, przy czym ocena tej możliwości wymaga niekiedy analizy konieczności ewentualnej budowy lub rozbudowy sieci.
Niektóre rozporządzenia, w celu ułatwienia prac nad określeniem warunków technicznych określają wymagania techniczne, które również powinien wziąć pod uwagę operator podczas procesu wydawani decyzji o warunkach przyłączenia.
W przypadku gdy przedsiębiorstwo energetyczne uzna, iż instalacja nie będzie mogła zostać przyłączona z powodów technicznych, wynikających z braku niezbędnych zdolności przesyłowych, operator określa planowy termin oraz warunki wykonania niezbędnej rozbudowy lub modernizacji sieci oraz określa termin przyłączenia.
Kwestie związane z warunkami technicznymi, są możliwe w pewnym stopniu do zweryfikowania i można dojrzeć jakie wymagania w tej kwestii ma operator. Natomiast w przypadku poszukiwania definicji zwrotu warunków ekonomicznych, trudno znaleźć konkretne wytyczne.
Warunki ekonomiczne można zinterpretować zaś, jako warunki wymagające znacznych nakładów do przyłączenia do sieci, spowodowane umieszczeniem obiektu odbiorcy w znacznej odległości od sieci elektroenergetycznej lub w miejscu o trudnym dostępie.
Wspomniane niedookreślone definicje pojęć :warunki techniczne” i „warunki ekonomiczne” mogą stanowić pewien problem przy procesach decyzyjnych. Inwestor składając wniosek nie może być pewnym czy uzyska warunki przyłączeniowe dla planowanej inwestycji. Rozszerzenie definicji tych pojęć oraz ich sprecyzowanie, mogłoby okazać się pomocne dla potencjalnych inwestorów, tak by z większą dokładnością dobierali lokalizacji pod inwestycje.
Ponadto zwiększenie transparentności operatorów sieci i informowanie w zakresie dostępnych mocy w danym rejonie również mogłoby wpłynąć na przyspieszenie procesów, zaś inwestor mając szczegółowe informacje o wolnych wolumenach mocy, miałby możliwość precyzyjnego wyboru lokalizacji pod swoje inwestycje.
Wiśniewski: Liberalizacja ustawy odległościowej przyczyni się do derusyfikacji energetyki
