Agencja Unii Europejskiej ds. Współpracy Organów Regulacji Energetyki (ACER) opublikowała raport dotyczący dwóch głównych możliwości przesyłu wodoru na duże odległości w całej Europie. Z raportu wynika, że tańszą opcją dostaw wodoru jest dostosowanie obecnych sieci gazowych niż budowanie nowej infrastruktury, dedykowanej tylko wodorowi. Raport wymienia Gazociąg Polska-Litwa (GIPL) wśród potencjalnych sieci.
Opłacalność przesyłu wodoru
Wraz ze strategią wodorową Komisji Europejskiej, uwzględniającą przesył wodoru na duże odległości, najwięcej możliwości daje budowa rurociągów transportujących wodór (wodorociągów) lub dostosowanie działających już gazociągów. ACER dokonał przeglądu ponad 20 badań skupiających się na technicznych i kosztowych aspektach zmiany przeznaczenia istniejącej infrastruktury gazowej na czysty wodór. Z raportu wynika, że zmiana przeznaczenia gazociągów jest technicznie możliwa i tańsza niż budowanie od podstaw sieci czystego wodoru. Badania świadczą również o przydatności kawern solnych do magazynowania wodoru. Raport wskazuje, że podobnie jak gaz ziemny, ciężarówki i statki mogą również transportować czysty wodór. Jednak o możliwości i opłacalności będą każdorazowo decydować odległość i wolumen. Dlatego też stałe i duże możliwości przesyłu są najbardziej opłacalną metodą transportu wodoru. Wyniki badań sugerują także, że obecnie transport skroplonego wodoru drogą morską nie jest opłacalny.
Plany wodorowe sięgają wielkoskalowej, paneuropejskiej szkieletowej infrastruktury przesyłowej opartej głównie na zmodernizowanych sieciach gazu ziemnego. Jednak w kilku badaniach stwierdzono, że w oparciu o założenia dotyczące zapotrzebowania na wodór w przemyśle, technologii i kosztów, nic nie wskazuje na to, by ogólnoeuropejska sieć wodorowa na dużą skalę była uzasadniona.
W tym celu zmiana przeznaczenia rurociągów na wodór może być uzależniona od kilku kryteriów. Obejmuje to wielkość i możliwości przesyłu danej infrastruktury, tak aby co najmniej jedna nitka systemu przesyłowego mogła przesyłać na czysty wodór, zapewniając jednocześnie bezpieczeństwo dostaw gazu ziemnego konsumentom w fazie transformacji.
Klastry wodorowe
Raport ACER wśród przedłożonych analiz uwzględnię tę przygotowaną przez niemiecki ośrodek analityczny AGORA i AFRY Management Consulting. Ten raport uwzględniony w raporcie ACER podkreśla, że w Europie istnieje kilka klastrów z wyraźnymi możliwościami stworzenia infrastruktury wodorowej „No-regret hydrogen” do obsługi zapotrzebowania na wodór. Większość z tych klastrów ma charakter transgraniczny i jest związany z wysokim zapotrzebowaniem na wodór w krajach Beneluksu i północno–zachodnich Niemczech, północno–wschodniej Francji, a także możliwościami przesyłowymi między Polską i Litwą (w grę może wchodzi przesył dzięki mającemu powstać do końca 2022 roku Gazociągu Polska–Litwa), a także Rumunią, Bułgarią i Grecją.
Komisja chce upowszechnić wodór
Zmiany związane z rosnącą rolą wodoru w transporcie i energetyce europejskiej wymusi Pakiet Fit For 55, zaprezentowany w tym tygodniu przez Komisję Europejską. Zakłada on w transporcie, zgodnie ze zmianami w rozporządzeniu w sprawie infrastruktury paliw alternatywnych, nałożenie na państwa członkowskie wymogu zwiększenia zdolności ładowania proporcjonalnie do sprzedaży samochodów bezemisyjnych. Pojawi się też obowiązek budowy instalacji punktów ładowania i tankowania na głównych autostradach sieci TEN-T w w odstępach co 60 km w przypadku ładowania pojazdów elektrycznych i co 150 km w przypadku tankowania pojazdów wodorowych.
ACER/Bartłomiej Sawicki
