Komisja Europejska przedstawiła strategię unijną na rzecz energii z morskich źródeł odnawialnych. Proponuje ona zwiększenie mocy morskiej energetyki wiatrowej z obecnych 12 GW do przynajmniej 60 GW w 2030 roku i 300 GW w 2050 roku. KE zamierza uzupełnić ją o 40 GW energii oceanicznej oraz o inne technologie morskie, takie jak pływające elektrownie wiatrowe i pływające instalacje fotowoltaiczne do 2050 roku.
300 GW offshore do 2050
Pozyskiwanie morskiej energii wiatrowej z turbin o posadowieniu stałym jest już zaawansowane – obecnie na wodach UE funkcjonują turbiny o mocy 12 GW. Moc zainstalowana pływających elektrowni wiatrowych wynosi 40 MW. Niektóre państwa członkowskie zgłaszają już duże projekty komercyjne.
– W ocenie skutków planu w zakresie celów klimatycznych na 2030 rok przewiduje się, że aby zbudować zintegrowany, bardziej ekologiczny i neutralny dla klimatu system energetyczny do 2050 roku, potrzebna będzie morska energia wiatrowa o szacunkowej mocy na poziomie 300 GW, którą trzeba będzie uzupełnić o około 40 GW energii oceanicznej. Omawiana strategia pokazuje, w jaki sposób możemy osiągnąć tę moc. Zgodnie ze strategią sam potencjał Morza Bałtyckiego do roku 2050 sięga nawet 93 GW mocy zainstalowanej w morskiej energetyce wiatrowej.
Strategia offshore ma dać nowe możliwości dla przemysłu. – Utworzy zielone miejsca pracy na całym kontynencie i wzmocni pozycję UE jako światowego lidera w dziedzinie technologii energii morskich. Zapewni również ochronę środowiska, różnorodności biologicznej i rybołówstwa – czytamy w komunikacie. Strategia podkreśla możliwości we wszystkich basenach morskich UE: na Morzu Północnym, Morzu Bałtyckim, Morzu Czarnym, Morzu Śródziemnym i Atlantyku oraz dla niektórych społeczności przybrzeżnych i wyspiarskich. KE zastrzega, że korzyści płynące z tych technologii nie ograniczają się do regionów przybrzeżnych; w strategii podkreślono szereg obszarów śródlądowych, w których produkcja i badania już teraz wspierają rozwój energii z morskich źródeł odnawialnych.
Wiceprzewodniczący wykonawczy do spraw Europejskiego Zielonego Ładu Frans Timmermans powiedział, że strategia pokazuje pilną potrzebę i możliwość inwestowania w energię z morskich źródeł odnawialnych. – Dzięki naszym ogromnym basenom morskim i wiodącej pozycji w przemyśle, Unia Europejska jest gotowa stawić czoła temu wyzwaniu. Już teraz energia z morskich źródeł odnawialnych jest prawdziwym europejskim sukcesem. Dążymy do tego, aby stworzyła ona jeszcze większe możliwości dla czystej energii, wysokiej jakości miejsc pracy, trwałego wzrostu gospodarczego i międzynarodowej konkurencyjności – powiedział.
Komisarz do spraw energii Kadri Simson dodała, że Europa jest światowym liderem w dziedzinie energii z morskich źródeł odnawialnych i może stać się siłą napędową jej globalnego rozwoju. – Musimy zintensyfikować nasze działania poprzez wykorzystanie całego potencjału morskiej energii wiatrowej oraz rozwój innych technologii, takich jak energia fal i pływów oraz pływające instalacje fotowoltaiczne. Strategia wyznacza jasny kierunek i ustanawia stabilne ramy, które mają kluczowe znaczenie dla organów publicznych, inwestorów i deweloperów w tym sektorze. Musimy zwiększyć naszą wewnętrzną produkcję, aby osiągnąć cele klimatyczne, zaspokoić rosnące zapotrzebowanie na energię elektryczną i wesprzeć odbudowę gospodarczą po pandemii COVID-19 – podkreśliła.
Komisarz do spraw środowiska, oceanów i rybołówstwa Virginijus Sinkevičius dodał, że strategia określa, w jaki sposób można rozwijać morską energię odnawialną w połączeniu z inną działalnością człowieka, taką jak rybołówstwo, akwakultura lub żegluga, zachowując harmonię z przyrodą. – Propozycje te pozwolą nam również chronić różnorodność biologiczną i zająć się możliwymi skutkami społeczno-gospodarczymi dla sektorów uzależnionych od dobrego stanu ekosystemów morskich, a tym samym promować harmonijne współistnienie w przestrzeni morskiej – zaznaczył.
Założenia strategii
W celu zwiększania mocy w zakresie energii z morskich źródeł odnawialnych, Komisja będzie zachęcać państwa członkowskie do współpracy transgranicznej w obszarze planowania długoterminowego i wdrażania. Będzie to wymagało włączenia celów w zakresie rozwoju energii z morskich źródeł odnawialnych do krajowych planów zagospodarowania przestrzennego obszarów morskich, które państwa nadbrzeżne mają przedłożyć Komisji do marca 2021 roku. Na mocy zmienionego rozporządzenia TEN-E Komisja zaproponuje ramy długoterminowego planowania morskiej sieci przesyłowej, angażując organy regulacyjne i państwa członkowskie w każdym basenie morskim.
Inwestycje warte 800 mld euro
Komisja szacuje, że aby osiągnąć proponowane cele, do 2050 roku potrzebne będą inwestycje o wartości prawie 800 mld euro. Aby pomóc w wygenerowaniu i uwolnieniu tych inwestycji, Komisja chce zapewnić jasne i wspierające ramy prawne. W tym celu KE wyjaśniła dziś również przepisy dotyczące rynku energii elektrycznej w towarzyszącym dokumencie roboczym służb Komisji i oceni, czy potrzebne są bardziej szczegółowe i ukierunkowane przepisy. – Komisja dopilnuje, aby przeglądy wytycznych w sprawie pomocy państwa w zakresie energii i ochrony środowiska oraz dyrektywy w sprawie odnawialnych źródeł energii ułatwiły racjonalne pod względem kosztów wdrażanie morskiej energii odnawialnej – czytamy w komunikacie.
KE ma także zmobilizować wszystkie odpowiednie fundusze mogące wesprzeć rozwój tego sektora. – Komisja zachęca państwa członkowskie do korzystania z Instrumentu na rzecz Odbudowy i Zwiększania Odporności oraz do współpracy z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym i innymi instytucjami finansowymi w celu wspierania inwestycji w energię morską za pośrednictwem InvestEU. Do wsparcia badań i rozwoju, szczególnie w zakresie mniej zaawansowanych technologii, zostaną zmobilizowane środki finansowe programu „Horyzont Europa” – czytamy.
Komisja ma także wzmocnić łańcuch dostaw.- W strategii podkreśla się potrzebę poprawy zdolności wytwórczych, udoskonalenia infrastruktury portowej oraz zwiększenia liczby odpowiednio wykwalifikowanych pracowników w celu utrzymania wyższych wskaźników instalacji. W ramach Przemysłowego Forum Czystej Energii, Komisja planuje utworzenie specjalnej platformy ds. energii z morskich źródeł odnawialnych, której celem jest zgromadzenie wszystkich podmiotów i zajęcie się kwestią rozwoju łańcucha dostaw – podkreślono.
Komisja Europejska/Bartłomiej Sawicki
Jest projekt unijnej strategii offshore. Czy da więcej czasu polskiej ustawie offshore?
