Powiedzenie „najczęściej odnawialna w ustawie o odnawialnych źródłach energii jest sama ustawa” po raz kolejny sprawdza się idealnie. Nie tak dawno mieliśmy do czynienia z nowelizacją ustawy o OZE i niektórych innych ustaw, która trafiła już do podpisu Prezydenta. Obecnie na stronach rządowych pojawił się kolejny projekt ustawy o zmianie ustawy o odnawialnych źródłach energii oraz niektórych innych ustaw, któremu nadano numer w wykazie prac legislacyjnych UC99 – pisze Aleksander Tretyn ze Stowarzyszenia Z energią o prawie.
Głównym założeniem niemniejszego projektu jest transpozycja Dyrektywy RED II do krajowego systemu prawnego. Dyrektywa z 2018 roku ciągle nie została w pełni zaimplementowana do polskiego systemu prawnego, a warto zwrócić uwagę, że w kolejce do implementacji unijnych aktów prawnych zaraz będą kolejne dokumenty. W lipcu został przedstawiony pakiet FIT for 55, który między innymi jeszcze bardziej zwiększa cele związane z OZE. Warto również wspomnieć o prawie klimatycznym, które weszło w życie wraz z końcem lipca 2021 roku. Proponowany projekt ustawy zawiera wiele regulacji, jednak czy po raz kolejny nasz ustawodawca nie bierze się zbyt późno za ich implementację do krajowego systemu prawnego?
Obszary objęte nowymi regulacjami
Zgodnie z zapisami projektu ustawy nowymi regulacjami zostaną objęte zagadnienia związane z biometanem, klastrami energii oraz wcześniej wspomnianą dyrektywą RED II, wsparciem kontynuacji dla instalacji OZE, którym upływa 15-letni okres systemu wsparcia, hybrydowych instalacji OZE oraz morskiej energetyki wiatrowej.
W związku z transpozycją RED II, zmiany zajdą między innymi w takich obszarach jak ciepłownictwo i chłodnictwo, gwarancje pochodzenia, Krajowy Punkt Kontaktowy OZE, procedury administracyjne, partnerski handel energią – peer-to-peer.
W związku z implementacją dyrektywy RED II, w odniesieniu do regulacji związanych z ciepłownictwem zaproponowano między innymi zmiany dotyczące zwiększenia udziału energii odnawialnej w sektorze ogrzewania i ciepłownictwa, możliwości odłączenia się odbiorcy końcowego od systemu ciepłowniczego czy tez obowiązku przyłączenia instalacji odnawialnego źródła energii oraz obowiązku zakupu ciepła z OZE. Ponadto zaproponowano zmiany, dzięki którym odbiorca końcowy będzie poinformowany o efektywności energetycznej systemu ciepłowniczego oraz udziale energii odnawialnej w danym systemie ciepłowniczym.
Proponowane zmiany są następstwem znacznych braków w przepisach krajowych dotyczących ciepłownictwa. Aktualnie rynek ciepłowniczy oraz mechanizmy go wspierające są niewystarczające, by zapewnić dynamiczny rozwój transformacji energetycznej, w tym sektora ciepłowniczego.
Dotychczasowe, dość częste nowelizacje ustawy o odnawialnych źródłach energii w ostatnich latach nie wprowadziły możliwości pełnego wsparcia informacyjnego dla przyszłego wytwórcy energii z odnawialnego źródła energii. Zgodnie z art. 16 Dyrektywy RED II, państwa członkowskie są zobligowane do utworzenia punktów kontaktowych, które zapewnią wnioskodawcy uzyskanie wskazówek i wsparcia w trakcie przeprowadzania administracyjnej procedury składania wniosków o zezwolenie i wydawania zezwoleń.
Kolejne dość istotne zmiany jakich możemy spodziewać się w najnowszej nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii dotyczą uproszczenia procedury administracyjnej. Zawiłe regulacje prawne negatywnie wpływają na dynamiczny rozwój OZE. Jednym z założeń Dyrektywy RED II jest między innymi usprawnienie procesu inwestycyjnego oraz jego przyspieszenie. Aktualnie w obowiązującym systemie prawnym możemy dostrzec kilka procedur administracyjnych, które przekładają się na rozciągnięty proces inwestycyjny. W nowym brzmieniu ustawy mają zostać zaproponowane rozwiązania mające na celu skrócenie lub zmodyfikowanie procedury administracyjnej tak, by środowisko prawne bardziej sprzyjało inwestorom.
Ostatnia zmiana w zakresie dyrektywy RED II, jaka została zaproponowana do ustawy o OZE, to wprowadzenie partnerskiego handlu energią (peer-to-peer) przez prosumenta. Rozwiązanie peer-to-peer wydaje się bardzo interesujące, gdyż prosument zgodnie z Dyrektywą RED II będzie mógł „sprzedawać nadwyżki produkcji odnawialnej energii elektrycznej, w tym poprzez umowy zakupu odnawialnej energii elektrycznej, za pośrednictwem dostawców energii elektrycznej i poprzez ustalenia w zakresie partnerskiego (peer-to-peer) handlu”. Rozliczenie peer-to-peer, może pomóc w łatwy sposób zagospodarować nadwyżki energii u prosumenta oraz zagwarantować innemu odbiorcy zieloną energię w korzystnych cenach.
Przyglądając się częstotliwości nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii nasuwa się tylko jedna myśl: czemu ustawodawca nie może przeprowadzić jednej konkretnej nowelizacji?. 5 października przez Prezydenta RP została podpisana nowelizacja ustawy o OZE oraz niektórych innych ustaw. Posłowie cały czas pracują nad nowelizacją ustawy o OZE, która ma zmienić warunki rozliczenia prosumentów. Kolejne zmiany w ustawie są konieczne, m.in. ze względu na implementację dyrektywy RED II, jednak czy zbyt duża ilość nowelizacji i propozycji zmian w ciągu jednego roku nie wprowadza coraz większego mętliku do polskiego prawa. Zmiany w ustawie o odnawialnych źródłach energii są konieczne, jednak warto przypomnieć również ustawodawcy o racjonalnym procesie legislacyjnym, który de facto powinien wspierać rozwój nowych instalacji a nie wprowadzać co chwilę nowy zamęt.
Warto również wspomnieć, iż dyrektywa RED II zaczęła obowiązywać pod koniec roku 2018, a ilość nowelizacji ustawy o odnawialnych źródłach energii od tego czasu można spokojnie liczyć na palcach dwóch rąk.
