W minioną środę zakończył się XI Europejski Kongres Gospodarczy. Przez trzy dni Katowice były stolicą dyskusji na temat przyszłości polskiej gospodarki, w tym również energetyki. Wiele mówiono o OZE i coraz mniej o węglu, jak również o tym jak w przyszłości ma wyglądać polski miks energetyczny. Wątków dotyczących energetyki było jednak więcej.
Kontrolowane odejście od węgla
Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami Ministerstwa Energii w Katowicach mieliśmy poznać projekt Strategii Energetycznej do 2040 roku, po konsultacjach społecznych. Nie różnił się on jednak znacząco od wersji przedstawionej pod koniec 2018 roku. Wbrew pojawiającym się sugestiom nie wykreślono z niego energetyki jądrowej. – To nie ulega zmianie i w strategii jest zapis o oddaniu pierwszego bloku jądrowego do 2033 roku – mówił szef resortu Krzysztof Tchórzewski. Zaznaczył jednak, że szczególna rola w miksie energetycznym upatrywana jest w energetyce morskiej i fotowoltaicznej, które całkowicie nie wykluczą węgla. Poinformował również, że kończą się prace nad dokumentem podkreślając, że Polska chce rozwijać OZE, w tym lądowe farmy wiatrowe i to pomimo obowiązującej od 2016 roku tzw. ustawy odległościowej . Podkreślił przy tym, że naszego kraju nie stać na gwałtowny rozwój OZE, a ich wprowadzanie będzie przebiegało w sposób ewolucyjny.
Steinhoff: Polityka energetyczna Polski to dominacja populizmu
W podobnym tonie wypowiadał się także wiceminister energii Grzegorz Tobiszowski, który zwracał uwagę na to, że nie ma planów likwidacji energetyki wiatrowej na lądzie. Jego zdaniem OZE i węgiel mogą ze sobą współistnieć. – Węgiel w polskiej energetyce nie będzie pełnił roli dominującej, ale stabilizującą i da możliwość rozwoju OZE. Zaproponowaliśmy racjonalny sojusz źródeł energii, które się wspierają – stwierdził. Zaznaczył jednak, że to węgiel umożliwi budowę stabilnego miksu energetycznego.
Z kolei zdaniem prezesa Polskiego Stowarzyszenia Energetyki Wiatrowej Janusza Gajowieckiego rozwój branży wiatrowej i innych rozwiązań niezbędnych przy transformacji energetycznej, na przykład magazynów energii, dadzą miejsca pracy pozwalające na zmianę struktury zatrudnienia zależnego dotąd od węgla. Pomóc w tym może również morska energetyka wiatrowa. Projekt strategii energetycznej zakłada, że w tym źródle ma zostać zainstalowanych ok. 10 GW mocy. Sektor czeka jednak na specjalną ustawę, która mogłaby napędzić wiatraki na morzu.
– Jeszcze kilka lat temu pojawiał się argument, że ta technologia jest za droga. Sama byłam sceptyczna wobec zbyt dużego subsydiowania Odnawialnych Źródeł Energii. Obecnie już takiego argumentu nie ma. Offshore jest przyjazny dla środowiska, a kwestie ceny są już rozwiązywane. Ta technologia jest już na tyle tania, że warto się nią zajmować – przekonywała w Katowicach Monika Morawiecka, prezes PGE Baltica. Przypomnijmy, że PGE posiada trzy koncesje na budowę morskich farm wiatrowych o łącznej mocy 3,5 GW, które mają przyczynić się do zazielenienia miksu energetycznego spółki kojarzonej dotychczas głównie z węglem.
Dywersyfikacja dostaw gazu
Paliwem, które mogłoby pomóc zmniejszyć emisyjność polskiej energetyki oraz zmniejszyć jej zależność od węgla jest gaz. Polska podejmuje działania na rzecz dywersyfikacji źródeł dostaw tego paliwa. Obecny w Katowicach pełnomocnik rządu ds. strategicznej infrastruktury energetycznej dr Piotr Naimski zaznaczył, że najbardziej narażone na manipulacje dominującego dostawcy są kraje Europy Środkowej, w tym Polska. Możliwość zdywersyfikowania źródeł LNG to szansa, by gaz jako źródło energii przestał być problemem dla Europejczyków. Zdaniem Naimskiego, dostawy amerykańskiego gazu i współpraca energetyczna USA i UE da nowy impuls relacjom transatlantyckim, które są fundamentalne dla bezpieczeństwa globalnego, szczególnie dla wspólnoty Zachodu. Ambasador USA w Polsce Georgette Mosbacher powiedziała, że polski kontrakt na dostawy gazu z Rosji wygasa za trzy lata, a kontrakty na dostawy amerykańskiego LNG to zwycięstwo w walce o niezależność energetyczną.
Woźniak: Energetyka coraz częściej sięga po gaz. Chcemy więcej niż 27 mld m sześć. rocznie
Według prezesa Polskiego LNG (operatora gazoportu w Świnoujściu) Pawła Jakubowskiego Europa jest beneficjentem „gorączki LNG”. Rewolucja łupkowa w USA kompletnie odwróciła paradygmaty na rynku gazu, a Polska może z tego skorzystać. Ponadto LNG zapewnia swobodę źródeł dostaw gazu, elastyczność kontraktów i elastyczny odbiór paliwa z miejsca przeznaczenia.
Polska próbuje wzmacniać bezpieczeństwo energetyczne również poprzez rozwój swojej bazy surowcowej i alternatywnych możliwości pozyskiwania paliwa takich jak pozyskiwanie metanu z pokładów węgla. Według szacunków PGNiG umożliwi to produkcję do 1,5 mld m sześc. gazu, co również wzmocni bezpieczeństwo energetyczne kraju.
Kroplewski: Metan z pokładów węgla wzmocni bezpieczeństwo energetyczne
Ceny energii
W trakcie Europejskiego Kongresu Gospodarczego nie zabrakło również dyskusji nad wyzwaniami przed, którymi stoi sektor energetyczny. Jednym z tematów, który rozbudził dyskusję w Katowicach była przyjęta w grudniu ustawa prądowa, na mocy, której rachunki za energię dla gospodarstw domowych w 2019 roku mają zostać utrzymane na poziomie z czerwca 2018 roku. Zdaniem obecnego w Katowicach prezesa Urzędu Regulacji Energetyki Macieja Bando to forma sterowania energetyki za pomocą dekretów i przekreślenie wysiłków na rzecz budowy wolnego rynku energii w Polsce. Ustawy bronił wiceszef resortu energii Tomasz Dąbrowski, który stwierdził, że w 2018 roku zawiedli regulatorzy, a parlamentarzyści „pewnie pod wpływem emocji zdecydowali, że odbiorców trzeba chronić”.
Ustawa budzi duże emocje i niepewność na rynku. Czeka ją również nowelizacja, której propozycja zgodnie z zapowiedziami ministra energii ma zostać przedstawiona w czerwcu. Jesteśmy umówieni z Komisją Europejską, że do końca pierwszej połowy roku wspólnie rozwiążemy problem cen energii w Polsce. Do tej pory udało nam się rozwiązywać wszystkie problemy, jak rynek mocy dla energetyki węglowej, pomoc publiczna dla kogeneracji, tak samo teraz jesteśmy w kontakcie i staramy się ulepszać nasze rozwiązania. Myślę, że i w tej dziedzinie spełnimy oczekiwania społeczne i dotrzymamy słowa – powiedział Tchórzewski. Czas pokaże.
Ristori: Zamrożenie cen energii dla odbiorców biznesowych jest nieracjonalne
